اجتماعی

04 آذر 1399 08:12 0 کامنت

غروب امپراطور دریا

لاشه نهنگ «براید» در ساحل جزیره کیش پیدا و دفن شد

اشتراک گذاری:

لاشه نهنگ را ساعت 4 عصر روز جمعه، 30 آبان، قایق‌رانان اطراف جزیره کیش دیدند. با اداره محیط‌زیست جزیره تماس گرفتند تا به استقبال نهنگ بی‌جان بروند. این اداره نیز موضوع را با ان‌جی‌او فعال محیط‌زیستی در جزیره، درمیان گذاشت. لاشه نهنگ به سرعت به ساحل کیش ‌رسید و به گِل ‌نشست. کارشناسان بررسی‌های اولیه را بر روی لاشه انجام دادند. لاشه پس از انجام تحقیقات، با جرثقیل و بیل مکانیکی، از ساحل جدا و دفن شد. نهنگ 14 و نیم متری، از گونه «براید»، برای همیشه از دریا جدا و در خاک آرام گرفت. این نخستین‌‌بار نبود که نهنگ براید در سواحل جنوبی کشورمان به گِل می‌نشست. پیش از این نیز در ساحل گرزه و بندر دیر، این نهنگ به گِل ‌نشسته بود. افزایش آلودگی‌های آب‌های خلیج‌فارس و تغیرات اقلیمی، دوست‌داران محیط‌زیست را از ادامه حیات جانداران دریایی نگران کرده ‌است. برخی از فعالان محیط‌زیست، آلودگی دریایی را عامل مرگ دردناک این نهنگ می‌دانند. اما آیا آلودگی دریایی، علت اصلی غروب همیشگی این جاندار خفته در ساحل کیش است؟

شکوه امواج

نهنگ، وال یا بالن، پستانداری بزرگ و دریایی است. طول این گونه جانوری اغلب اقیانوس‌پیما، از دو تا 30 متر است. وزن برخی‌شان به بیش از 200 کیلوگرم می‌رسد. نهنگ‌ها در آب‌ها به دنیا می‌آیند، بزرگ و عاشق می‌شوند، بچه‌دار می‌شوند و سال‌ها زندگی می‌کنند. این جاندار دریایی یا دندان‌دارد یا بالن‌. گفته می‌شود 34 میلیون سال‌ پیش، دو راسته نهنگیان از هم جدا شد. زیست‌بوم نهنگ‌ها از شرایط مختلف اقلیمی آب‌های کره زمین تاثیر بسیاری گرفته است. حالا هشت نوع نهنگ در دریاهای مختلف جهان زندگی می‌کنند؛ بزرگ‌باله‌ایان، نهنگ شکار، نهنگ‌ددان، تک‌دندانان، شاه‌نهنگیان، نهنگ‌منقاریان، نهنگ خاکستری و کوچک‌عنبریان. دریای خلیج فارس و عمان نیز خانه بسیاری از نهنگ‌هاست. به گفته‌ی فعالان محیط‌زیستی استان، تاکنون سه گونه بالن‌دار در این دو دریا مشاهده شده است. نهنگ قاتل و شبه قاتل از جمله گونه‌های دندان‌داری اند که در کنار بالن‌دارها، در این دو آب‌های بیکران روزگار می‌گذرانند.

بررسی علت مرگِ نهنگ به گل‌نشسته

در جزیره کیش در گفت‌وگو با «حامد مشیری» فعال محیط‌زیستی هرمزگان

ابهام یک خاموشی

حفاظت از پستانداران دریایی هرمزگان، مهم‌ترین دغدغه سازمان مردم‌نهاد «طرح سرزمین» است. کافی‌ است اتفاقی برای یکی از این جانداران دریایی بیفتد. اولین کسانی که در صحنه حاضر می‌شوند، اعضا این ان‌جی‌او هستند. روز جمعه نیز «حامد مشیری»، مدیرعامل این سمن و دوستانش نخستین کسانی بودند که بالای سر لاشه حاضر شدند. سمن طرح سرزمین از سال 78 تاکنون، در زمینه حفاظت از پستانداران دریایی در کشور فعالیت می‌کند. راه‌اندازی «شبکه ملی امداد نجات پستانداران دریایی» در سال 89-90، با همکاری سازمان حفاظت محیط‌زیست از جمله مهترین فعالیت‌های مشیری و همکارانش بوده است. این سمن از سال 92 نیز در حوزه حفاظت از دلفین‌های گوژپشت خلیج‌فارس فعالیت می‌کند. مشیری درمورد لاشه نهنگ پیدا شده در ساحل کیش، می‌گوید: «پس از بررسی سر، فرم باله و اندازه نهنگ، مشخص شد که این جاندار از نوع «براید» بود. براید از راسته‌ی نهنگ‌های بالن‌دار است. این نهنگ بالغ و طولش تقریبا 14و نیم متر بود». او و همکارانش لاشه بزرگ نهنگ را به دقت بررسی کردند تا علت مرگ را بیابند. در ادامه توضیحات حامد مشیری، فعال محیط‌زیستی هرمزگان، پیرامون علت مرگ این نهنگ می‌شنویم.

علت مرگ این نهنگ مشخص شده‌است؟

نوع، سن و علت مرگ بررسی ‌شد. اندام‌های داخلی نهنگ به دلیل زمان زیادی که از مرگش گذشته‌بود، فاسد شده‌بودند. به همین دلیل نتوانستیم آزمایشات لازم را انجام دهیم. لاشه نهنگ از نظر ظاهری نیز بررسی شد. زخمی در ظاهر نهنگ پیدا نشد که احتمال مرگ بر اثر برخورد با کشتی یا جای دیگری تایید شود. به همین دلیل با قطعیت نمی‌توان علت مرگ را اعلام کرد.

یکی از گروه‌های فعال محیط‌زیست اعلام کرده‌ بود که این نهنگ بر اثر آلودگی دریایی جان باخته است. این احتمال را رد می‌کنید؟

مرگ این نهنگ هر علتی ممکن است داشته باشد. مرگ شاید براثر آلودگی یا بیماری بوده باشد. چون نهنگ بالغ بوده شاید به‌خاطر سن‌اش هم باشد. دو مدل به گل‌نشستن در نهنگ‌ها مشاهده می‌شود؛ جمعی و انفرادی. به گل‌نشستن جمعی زمانی اتفاق میفتد که عوامل محیطی مانند آلودگی‌ها دخیل باشند. زمانی‌که تنها یک نهنگ به گل می‌نشیند باید علت را تنها در آن مورد خاص بررسی کرد. شاید آلودگی‌هایی مانند پلاستیک و سایر مواد رهاشده در دریا، بر روی‌ سلامتی این نهنگ تاثیر گذاشته باشند. نمی‌توان علت مرگ را سم یا آلودگی شیمایی دریا دانست چراکه قطعا روی گونه‌های دیگر هم تاثیر می‌گذاشت ‌و باید شاهد مرگ‌شان بودیم. اگر مشکلی پیش آمده، فقط برای این نهنگ بوده است. بسیاری از کانال‌های محیط زیستی، با بیان این احتمالات مخاطب جذب می‌کنند. مثلا یک صفحه دیگر در اینستاگرام نوشته بود به دلیل اینکه ذخایر آبزیان خلیج فارس از بین رفته‌است، این لاشه سالم به ساحل رسیده. درصورتی که این دو موضوع ارتباطی به هم ندارند. بسیاری از گونه‌های دریایی مردارخوار نیستند. نهنگ‌ها بدنشان از لایه قطوری از چربی پوشیده شده‌است. اگر شکافی در بدنشان وجود نداشته باشد، خیلی از گونه‌ها از چربی بدن نهنگ تغذیه نمی‌کنند.

این خبر صحت دارد که لاشه این نهنگ به موزه منتقل می‌شود؟

این لاشه ارزش تحقیقاتی زیادی دارد. تصمیم بر آن شد که لاشه را به گونه‌ای نگهداری و دفن کنند که امکان استفاده از اسکلتش در آینده وجود داشته باشد. به همین خاطر آن را در جای مشخصی از ساحل شرقی کیش دفن کردند. پس از از بین رفتن بافت‌های چربی،می‌توان از اسکلتش برای انجام فعالیت‌های علمی استفاده کرد. درحال حاضر از لاشه استفاده‌ای نمی‌توان کرد و به موزه مشخصی منتقل نشده‌است.

این نهنگ از گونه‌های در معرض انقراض بود؟

نه. خیلی از خبرگزاری‌ها اعلام کردند که این گونه در معرض خطر انقراض بوده است. در مورد وضعیت حفاظتی این گونه، در دو سطح می‌توان اظهارنظر کرد. اول وضعیت جهانی. اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (IUCN) هرچندسال یکبار وضعیت‌ گونه‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد و گزارشی منتشر می‌کند.این گونه از نهنگ‌‎ها، به‌دلیل شرایط زیستی‌اش در مرحله‌ای است که اطلاعات کافی از آن وجود ندارد. دوم از نظر وضعیت محلی‌اش می‌توان گفت در حال انقراض است یا نه. با توجه به زیستگاهش در دریای خلیج‌فارس و دریای عمان اگر اظهارنظر کنیم، باز تحقیقاتی روی نهنگ‌ها در این منطقه تاکنون انجام نشده‌است. پس نمی‌توان اعلام کرد که در معرض خطر انقراض است یا نه. از نظر سطح حفاظتی، درمورد گونه‌ی نهنگ‌های گوژپشت راحت‌تر می‌توان اظهارنظر کرد.

شرایط اقلیمی چقدر در به گل نشستن این نهنگ موثر بوده است؟

چون نهنگ‌ها از نظر زیستی خاص هستند و به‌عنوان بزرگ جثه‌ترین جانوارن شناخته می‌شوند، خیلی مورد توجه‌اند. گفته می‌شود شرایط اقلیمی برای‌شان مناسب نیست اما نمی‌توان گفت که این شرایط سخت درمورد این گونه هم صادق بوده است یا نه.

تگ ها:

دیدگاه ها (0)

نظرسنجی

سوال سوم

اخبار مرتبط

تیم فاطمیه قهرمان لیگ فوتسال محلات شد

صیادان سرگردان در دریا، نجات یافتند

نفرات برتر اسکیت سرعت معرفی شدند

تیم‌های مرحله نیمه نهایی لیگ دسته اول فوتبال هرمزگان مشخص شدند

خلیج فارس نقطه اتصال فرهنگ مبارزه با تفرقه افكنان می شود

پربازدیدترین ها

استخدام اپراتور کامپیوتر مسلط به اینترنت در مجموعه سازه گستر گامبرون

مجموعه سازه گستر گامبرون

محرومیت 6 گروه از دریافت کارت اعتباری سهام عدالت

شرایط جدیدی برای دریافت کارت اعتباری سهام عدالت اعلام شده که براساس آن شش گروه از سهامداران نمی‌توانند کارت اعتباری بگیرند.

الکترونیکی شدن ثبت نام و تمدید کارت شهروندی قشم

مدیر فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان منطقه آزاد قشم از الکترونیکی شدن مراحل ثبت نام و تمدید کارت شهروندی قشم با هدف کاهش مراجعات حضوری برای کنترل بهتر و مقابله با شیوع ویروس کرونا در جزیره خبر داد.

جدیدترین اخبار

عرضه موادغذایی ناسالم در پروازهای کشور ممنوع شد

افت ۴۸۲ هزار تومانی سکه طرح جدید در بازار/ قیمت طلا کاهش یافت

قطر کشورهای اروپایی را به قطع گاز تهدید کرد

نایب قهرمانی وزنه‌بردار ایران در نوجوانان آسیا

هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان شمش طلا معامله شد

هدایت پرسپولیس به کریم باقری سپرده شد