باوجود اخبار مثبت در مورد اثربخشی واکسن‌های تولید شده برای مقابله با ویروس کرونا، کارشناسان معتقدند دستیابی به یک واکسن موثر برای کودکان و زنان باردار ممکن است مدتی طول بکشد. هرچند دو شرکت‌ فایزر و مدرنا اقدام به تدارک واکسن برای آغاز آزمایش‌های بالینی واکسن کووید 19 بر روی کودکان خردسال از ابتدای ژانویه در ایالات‌متحده کرده‌اند.

برخی متخصصان معتقدند با توجه به عدم ظهور نشانه‎های جدی ابتلا به کرونا در کودکان، آزمایش واکسن این بیماری بر روی آنها منطقی نیست و لزومی به این کار احساس نمی‎شود. به گفته آنها این واکسن هنوز بر روی کودکان آزمایش نشده و لذا نمی‎توان در مورد پیامدهای تزریق آن به این گروه سنی مطمئن بود.

 
ممکن است برای کودکان مفید نباشد
فرانک اسپر، متخصص بیماری‌های عفونی کودکان ازجمله مخالفان تزریق واکسن کرونا برای کودکان است و در این خصوص می‌گوید: «جهان نیاز به کنترل اپیدمی کرونا با یک واکسن موثر دارد که در اسرع وقت قابل‌استفاده برای بزرگ‌سالان و کودکان باشد، اما بیشتر تولیدکنندگان واکسن در حال حاضر روی بزرگ‌سالان تمرکز دارند.»
اسپر استراتژی شرکت‌های دارویی را متمرکز بر تامین واکسن برای بزرگ‌سالان دانسته و می‌افزاید: «داده‌ها شیوع علائم شدید بیماری کووید ۱۹ در بزرگ‌سالان را بسیار بیشتر از کودکان نشان می‌دهد. البته این موضوع این واقعیت را نفی نمی‌کند که گروه‌های سنی جوان هم به ویروس کرونا آلوده می‌شوند، اما به‌رغم موارد نادر از عفونت‌های جدی مربوط به ویروس کرونا در آنها، این گروه سنی مقاومت بیشتری در برابر بیماری نشان می‌دهند.»
این متخصص بیماری‌های عفونی کودکان معتقد است: «موانع بسیاری ازجمله قوانین سخت‌گیرانه‌ای که پروتکل‌های پیچیده‌ای را برای اطمینان از حفظ سلامت کودکان در نظر گرفته است و نیز ضرورت طی روند طولانی‌ برای اطمینان از مشارکت کودکان در چنین آزمایش‌هایی مانع از شرکت کودکان در آزمایش‌های بالینی می‌شود. همچنین انتقال به مرحله تولید واکسن برای کودکان پیچیده‌تر و محافظه‌کارانه‌تر از واکسن بزرگ‌سالان است.»
اسپر با بیان اینکه سیستم ایمنی بدن کودکان با توجه به گروه سنی‌ که در آن قرار دارند با بزرگ‌سالان متفاوت است و همین موضوع سبب می‌شود دانشمندان هنگام ارزیابی واکسن برای کودکان به داده‌ها و تحقیقات بیشتری نیاز داشته باشند، برای نشان دادن این نکته مثالی را ذکر کرده و می‌گوید: «واکسن آنفلوانزای فصلی سالی یک‌بار به کودکان ۶ ماهه به بالا تزریق می‌شود، اما برخی کودکان بین ۶ ماه تا ۸ سال ممکن است به دلیل پاسخ متفاوت سیستم ایمنی بدن به دو دوز نیاز داشته باشند؛ لذا ما نمی‌توانیم بگوییم که سیستم ایمنی کودکان در هر سنی یکسان است و بنابراین برای تولید هر واکسنی برای این گروه سنی باید این واقعیت را در نظر گرفت.»

 
دلایل موافقان تزریق واکسن برای کودکان
در مقابل برخی دیگر از متخصصان معتقدند که واکسن کرونا برای کودکان حیاتی است و باید در کنار واکسن‌های آبله و سرخک در دستور کار پزشکان قرار ‌گیرد. این گروه از متخصصان اطفال پیشنهاد داده‌اند که به کودکان هم واکسن کرونا تزریق شود.
به گفته آنها دلایل زیادی وجود دارد که آزمایش واکسن‌ کرونا در کودکان را ضروری می‌کند که ازجمله آنها می‌توان به متفاوت بودن سیستم ایمنی بدن آنها از بزرگ‌سالان اشاره کرد. همچنین به دلایلی که هنوز نمی‌دانیم چرا، پاسخ متفاوت بدن کودکان به ویروس کرونا نیز می‎تواند ازجمله ضرورت‎های دریافت واکسن برای کودکان باشد.
به گفته این متخصصان، کودکان در مواجه با ویروس کرونا با خطر نادر اما جدی سندرم التهابی چند سیستم در بدن کودکان یا MIS-C مواجه هستند که به نظر می‌رسد هفته‌ها پس از قرار گرفتن در معرض ویروس کرونا به آن دچار می‌شوند؛ بنابراین مهم است که واکسن مناسب کودکان عوارض مشابهی با خود بیماری کرونا در بدن آنها نداشته باشد. این گروه از محققان می‌گویند که تاخیر در واکسیناسیون کودکان می‌تواند مانع تلاش جمعی برای ریشه‌کن کردن کرونا ویروس باشد.
پریا سونی، متخصص بیماری‌های عفونی کودکان در مرکز پزشکی سدرز-سینای لس‌آنجلس می‌گوید: «اگر به کودکان واکسن کرونا تزریق نشود آنها می‌توانند مانند مخزن عفونت باقی بمانند که این موضوع تلاش‌ها در کاهش همه‌گیری این بیماری را به‌طور قابل‌توجهی خنثی می‌کند.»
به گفته او کودکان باید در اسرع وقت در کارآزمایی‌ها گنجانده شوند تا اعتماد عمومی به واکسن‌ها جلب شود. البته برای اینکه خیال والدین از بی‌خطر بودن تزریق واکسن به فرزندان آنها راحت باشد، باید مطالعاتی داشته باشیم که نشان دهد واکسن کرونا در کودکان بی‌خطر و موثر است.

 
کودکان می‌توانند عفونت را منتقل کنند
البته دراین‌بین برخی افراد و نهادها هم روش میانه‎ای را در پیش گرفته و معتقدند تا ضرورت ایجاب نکند نیازی به تزریق واکسن برای کودکان وجود ندارد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‎های آمریکا ازجمله نهادهایی است که اعلام کرده است آزمایش واکسن کرونا بر روی کودکان باید با تاخیر رخ دهد زیرا واکسن یادشده ابتدا باید بر روی بزرگسالان آزمایش شود تا ایمنی و تاثیرگذاری آن تایید شود و سپس می‌توان این واکسن را بر روی کودکان آزمایش کرد.
مارک سویر، متخصص کودکان و عضو آکادمی اطفال آمریکا ازجمله این افراد است و در این خصوص می‌گوید: «بیشتر کودکان به کووید ۱۹ شدید مبتلا نمی‌شوند؛ بنابراین مجبور نیستیم آنان را در بیمارستان بستری کنیم، اما می‌توانند عفونت را منتقل کنند. به همین دلیل مهم است که اگر کودکان شما علائم تنفسی دارند در خانه بمانند زیرا ممکن است مبتلابه کووید ۱۹ باشند و شما باید مراقب باشید آن را به دیگران منتقل نکنند.»
سویر که در بخش ایمنی واکسن کووید ۱۹ هم فعالیت دارد، توضیح می‌دهد: «کودکان نیز مستعد بروز علائم تنفسی مشابه بزرگسالان هستند و ازاین‌رو والدین می‌توانند مانع از جمع شدن بچه‌ها در گروه‌های بزرگ شوند و درواقع باید سعی کنند آنها را در گروه‌های بزرگ دورهم جمع نکنند زیرا در این صورت به‌وضوح شاهد افزایش موارد ابتلا به کووید ۱۹ در سراسر جهان خواهیم بود.»
وی تاکید می‌کند: «این ویروس مدام به ما یادآوری می‌کند که اگر از ماسک صورت استفاده نکنیم، همان‌طور که اکنون مشاهده می‌کنیم تعداد مبتلایان بیشتری خواهیم داشت و احتمالا حداقل تا زمان دریافت واکسنی که بتواند به ما در مقابله با این بیماری همه‌گیر ایمنی کامل دهد، استفاده از ماسک ادامه خواهد یافت.»
ویلیام شافنر، متخصص بیماری‌های عفونی هم معتقد است: «ازآنجاکه کودکان سیستم ایمنی بسیار متفاوتی در مقایسه با بزرگسالان دارند، واکسن‌هایی که برای آنها تولید می‌شود نیز باید کاملا متفاوت باشد؛ بنابراین آزمایش واکسن کرونا بر روی کودکان 5 تا 12 سال و بالای 12 سال باید با برنامه‌ریزی دقیقی انجام شود.»

 
کودکان ۳ سال دیگر در اولویت دریافت واکسن قرار می‌گیرند
متخصصان بیماری‌های عفونی کشورمان هم منتظر نتایج آزمایش‌های واکسن کرونا بر روی کودکان هستند و برخی از آنها معتقدند رسیدن نوبت به تزریق واکسن به این گروه سنی شاید زمان‎بر باشد. داود پیام‏طبرسی، یکی از متخصصین بیماری‌های عفونی دراین‌باره اظهار می‌کند: «در حال حاضر کودکان در اولویت واکسیناسیون برای این بیماری نیستند و ممکن است ۲ تا ۳ سال دیگر در اولویت قرار گیرند.»
او در خصوص اینکه گفته می‌شود واکسن کرونا بر روی کودکان اثربخشی ندارد، معتقد است: «کودکان درگیری شدیدی به این بیماری ندارند و واکسن کرونا قرار است برای پیشگیری از بروز نوع شدید این بیماری در بزرگ‌سالان مورد استفاده قرار گیرد؛ لذا تزریق واکسن برای افرادی که خطر ابتلای آنها به کرونا ریسک بالاتری دارد و نیز اشخاص مسن آغاز خواهد شد و بعدازآن به سراغ افراد معمولی خواهیم رفت.»
اما ظاهرا وضعیت شیوع ویروس کرونا بین کودکان آنگونه که پیش‌بینی می‎شد پیش نرفته و روند ابتلا به این بیماری در این گروه سنی روبه تزاید است. ازاین‌رو پزشکان اطفال در آمریکا خواستار شروع انجام آزمایش واکسن کووید ۱۹ بر روی کودکان شده‎اند.

 
ابتلای یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار کودک آمریکایی
بر اساس اعلام آکادمی اطفال آمریکا، آزمایش کووید ۱۹ بیش از یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار کودک از زمان ابتلا به بیماری همه‌گیر مثبت شده است؛ ازاین‌رو گروهی از متخصصان بیماری‌های عفونی کودکان خواستار آغاز آزمایش واکسن کووید ۱۹ بر روی کودکان شدند. این گروه از متخصصان بیماری‌های عفونی کودکان در اظهار داشته‌اند: «در کشور سه آزمایش واکسن کروناویروس برای بزرگسالان در مقیاس بزرگ در حال انجام است، اما تاکنون آزمایش واکسن این بیماری روی کودکان آغاز نشده است.»
بودی کریچ، متخصص بیماری‌های عفونی کودکان در دانشگاه وندربیلت آمریکا که جزو این گروه از پزشکان اطفال است، می‌گوید: «اگرچه آزمایش واکسن کووید ۱۹ برای بزرگسالان و افراد مسن با سرعتی بی‌سابقه در حال انجام است، اما هنوز انجام این آزمایش‌ها روی کودکان آغاز نشده است.»
او می‌افزاید: «به‌جای منتظر ماندن برای تولید واکسن موثر برای بزرگسالان، لازم است اقداماتی برای ارزیابی عملکرد واکسن بر روی نوجوانان و سنین پایین‌تر هم در نظر گرفته شود.»
شرکت‌های موفق در تولید واکسن کرونا نیز تلاش‌هایی را برای آغاز تزریق واکسن به کودکان در برنامه‌های خود گنجانده‌اند. برای نمونه در اواخر ماه اکتبر بود که شرکت فایزر این اطمینان را داد که می‌تواند واکسن این شرکت را به نوجوانان بالای ۱۲ سال تزریق کند. این شرکت به‌تازگی نیز اعلام کرد که از سازمان غذا و دارو امریکا اجازه تزریق واکسن کووید ۱۹ بالقوه خود به کودکان ۱۲ ساله را دریافت کرده است.
به گفته مقامات فایزر، این شرکت تصمیم دارد واکسن کووید ۱۹ بالقوه خود را بر روی کودکان ۱۲ ساله آزمایش کند و این نخستین واکسن بالقوه برای کووید ۱۹ در آمریکا است خواهد بود که بر روی کودکان آزمایش می‌شود.
پس‌ازاین اعلام، گروهی از پژوهشگران بیمارستان کودکان سینسیناتی خبر دادند که واکسیناسیون نوجوانان ۱۶ و ۱۷ ساله را در هفته جاری آغاز می‌کنند. به گفته رابرت فرنک، مدیر مرکز تحقیقات واکسن این بیمارستان در مرحله بعد این واکسن به نوجوانان ۱۲ تا ۱۵ ساله تزریق می‌شود. فرنک دراین‌باره می‌گوید: «به نظرم برای کنترل شیوع کووید ۱۹ توسعه یک واکسن برای کودکان و نوجوانان بسیار مهم است.»
شرکت مدرنا هم اعلام کرده است که قصد دارد آزمایش واکسن خود را در کودکان آغاز کند و برای شروع این کار در انتظار مجوزهای اولیه است. تال زاکس، مدیر ارشد پزشکی شرکت مدرنا در این خصوص می‌گوید: «تا اواسط سال آینده میلادی واکسن کووید ۱۹ برای کودکان در دسترس خواهد بود.»

 
آغاز آزمایش‌ واکسن بر روی کودکان از ژانویه
در آخرین اظهارنظر مقامات مسئول در امریکا، آنتونی فائوچی، رئیس موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا از قصد تولیدکنندگان دارو در ایالات‌متحده برای آغاز آزمایش‌های بالینی واکسن کووید ۱۹ بر روی کودکان خردسال از ماه ژانویه خبر داده است.
در طرف دیگر ممنوعیت تزریق واکسن کرونا برای گروه‌های سنی و افراد، زنان باردار قرا دارند. این گروه نیز تا به امروز در هیچ‌یک از کارآزمایی‌های بالینی واکسن‌ها مشارکت نداشته‌اند و نگرانی‌ها در خصوص اثرات تزریق واکسن و احتمال زایمان زودرس درنتیجه آن؛ تردیدها درباره تزریق را بیشتر کرده است.
زنان باردار تا پایان بارداری واکسن دریافت نمی‌کنند
بر اساس اعلام سازمان بهداشت عمومی انگلیس، زنان باردار برای دریافت واکسن کووید ۱۹ باید تا زمان تولد نوزاد صبر کنند. به گفته این نهاد درحالی‌که هیچ خطر مشخصی در رابطه با بارداری مشاهده نشده است، اما آزمایش‌ها بالینی خاص واکسن کووید ۱۹ در زنان باردار مانند بیشتر محصولات دارویی انجام‌ نشده است.
البته اگرچه داده‌های حاصل از آزمایش‌ها نشان می‌دهد که هیچ نگرانی درباره ایمنی یا آسیب ‌در دوران بارداری وجود ندارد، اما عدم شواهد کافی عاملی برای این است که استفاده از واکسن کرونا در بارداری توصیه نشود.
این نهاد تاکید می‌کند که اگر فردی بعد از شروع دوره واکسیناسیون متوجه بارداری شود، باید بارداری وی به پایان برسد و سپس واکسن دریافت کند. البته مادرانی که تازه زایمان کرده و به فرزند خود شیر می‌دهند مجاز به دریافت واکسن هستند، اما زنان باردار به دلیل عدم اطمینان از عوارض واکسن باید واکسن را بعد از اتمام بارداری دریافت کنند.

 
هشدار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) هم با اشاره به اینکه واکسن کرونا تابه‌حال بر روی زنان باردار آزمایش نشده است، در خصوص آسیب‌پذیر بودن این قشر هشدار داد و اعلام کرد: «نمی‌توان واکسن را بدون نگرانی بر روی آنها آزمایش کرد.»
به گفته این نهاد باید آزمایش واکسن کرونا بر روی مادران باردار با تاخیر رخ دهد و این کار صحیح است زیرا واکسن ابتدا باید بر روی افراد عادی آزمایش شود تا ایمنی و تاثیرگذاری آن تایید شود و سپس می‌توان این واکسن را بر روی زنان باردار نیز آزمایش کرد.»
آرن هال، عضو مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها امریکا هم در این خصوص می‌گوید: «پزشکان احتمال خطر و عوارض واکسن برای زنان بارداری که مبتلا به کووید ۱۹ هستند را یافته‌اند.» وی که در جلسه کمیته مشاوره واکسن‌های سازمان غذا و داروی ایالات‌متحده (FDA) و محصولات بیولوژیکی مرتبط سخن می‌گفت، عنوان کرده است: «نشانه‌های اولیه حاکی از این است که ابتلا به کرونا ممکن است خطر بیشتری برای زایمان زودرس ایجاد کند.»
داود پیام‏طبرسی، فوق تخصص بیماری‌های عفونی و رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری نیز در خصوص تزریق واکسن کرونا به زنان باردار می‌گوید: «افراد باردار همیشه آخرین گروه در واکسیناسیون‎ها هستند و این واکسن ابتدا باید به اشخاص عادی زده شود و چنانچه با عارضه‌ای همراه نباشد در زنان باردار هم مورد امتحان قرار می‌گیرد.» البته در یک اتفاق نادر قرار است تزریق واکسن کرونا بر روی زنان باردار از ابتدای سال جدید میلادی آغاز شود. این خبر را آنتونی فائوچی، رئیس موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا اعلام کرده و گفته است: «تولیدکنندگان دارو در ایالات‌متحده قصد دارند آزمایش‌های بالینی واکسن کووید ۱۹ بر روی زنان باردار را از ماه ژانویه آغاز کنند.»
البته فائوچی با هشدار در این خصوص عنوان کرده است که زنان باردار تاکنون در هیچ آزمایش بالینی واکسن کووید ۱۹ شرکت نکرده‌اند و این مورد به این معنی است که زنان باردار تا زمانی که اطلاعات ایمنی بیشتری جمع‌آوری نشود، قادر به دریافت واکسن نخواهند بود.