ماجرای سیمرغ و ویروس

خبر ابتلای شرکت‌کنندگان مراسم اختتامیه سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر به کرونا، حرف و حدیث‌های برگزاری این رویداد هنری را مضاعف کرد. منابع رسمی جشنواره درباره این خبر سکوت کرده‌اند اما منابع دیگر از ابتلای «مارال جیرانی» و «ایمان امیدواری» به ویروس کرونا خبر دادند. این دو نفر برندگان سیمرغ بهترین طراحی لباس و بهترین چهره‌پردازی بودند. سوال این‌جاست که آیا پیش‌بینی دامن زدن به کرونا با برگزاری این جشنواره کار دشواری بود؟ آن هم در شرایطی که «علی انصاریان» و «مهرداد میناوند» در همین حین به علت کرونا درگذشتند. بدتر آن‌که کمی پیش از ابتلای‌شان به کرونا در دو برنامه تلویزیونی شرکت کرده‌بودند و عکس‌های پشت صحنه می‌گفت پروتکل‌های بهداشتی رعایت نشده‌است.

به نوشته روزنامه صبح ساحل، این دوره از جشنواره فیلم فجر مثل همه رویدادهای کشوری و جهانی خالی از حضور مهمان ناخوانده دنیا یعنی ویروس کرونا نبود. حواشی مربوط به کرونا با اما و اگرهای برگزاری جشنواره شروع شد. حرف و حدیث‌هایی در مورد برگزاری یا عدم برگزاری این رویداد وجود داشت تا این‌که مسئولان سه سطح برای برگزاری این دوره در نظر گرفتند. در سطح اول جشنواره به داوری آثار آن هم برای قدردانی از سینماگران فعال در دوران کرونا محدود می‌شد. در سطح دوم اصحاب رسانه و منتقدان و صاحبان آثار در صورت موافقت ستاد ملی مبارزه با کرونا می‌توانستند در جشنواره شرکت کنند. سطح سوم سطحی بود که مردم هم می‌توانستند به صورت محدود و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی فیلم‌ها را ببینند. با بهبود نسبی وضعیت ابتلا به کرونا در کشور، ستاد ملی مبارزه با کرونا مجوز برگزاری جشنواره در سطح سوم را صادر کرد. مقرر شد تا اکران مردمی با حضور محدود و رعایت پروتکل‌های بهداشتی انجام شود. برای حفظ سلامت شرکت‌کنندگان، فروش بلیت در گیشه‌ها انجام نمی‌شد و استفاده از اینترنت تنها راه تهیه بلیت بود. استفاده از 30 درصد ظرفیت سالن‌ها، کنترل تب حاضران در سینما در بدو ورود، ملزم کردن تماشاگران به رعایت پروتکل‌‌های بهداشتی مثل استفاده از ماسک و ممنوعیت خوردن تنقلات و فاصله‌گذاری مناسب بین صندلی‌ها، بخش دیگری از اقدامات پیش‌گیرنده بودند. این در حالی است که در دوران کرونا رویدادهایی مثل نمایشگاه کتاب و جشنواره موسیقی فجر در سطح کشور و مسابقات بزرگی مثل المپیک 2020 به صورت آنلاین برگزار شد یا به تعویق افتاد.

                

 

سی‌ونهمین جشنواره فجر با شرایطی که به آن اشاره شد، آغاز به کار کرد. این شروع درحالی اتفاق افتاد که «علی انصاریان»، بازیگر فیلم «رمانتیسم عماد و طوبی» در شرایط وخیم بیماری قرار داشت و فوت او در حین برگزاری جشنواره، این اتفاق مهم هنری را تحت تاثیر قرار داد. حاشیه دیگر حضور «عادل فردوسی‌پور» در نشست خبری یکی از فیلم‌ها بود. او در این نشست بی‌پروا «پرویز پرستویی» را در آغوش گرفت که این کار او اعتراضات زیادی را در پی داشت. اعتراض به اتفاق یاد شده با عذرخواهی فردوسی‌پور پایان یافت ولی جشنواره و حاشیه‌هایش ادامه داشت. حرکت منطقی «النازشاکردوست» و امتناعش از برداشتن ماسک در یک مصاحبه، حاشیه کرونایی مثبت این دوره از بزرگترین رویداد سینمایی کشور بود. گزارش‌هایی از نظارت وزارت بهداشت بر رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در طول برگزاری جشنواره منتشر می‌شد اما همچنان برگزاری جشنواره در این شرایط منتقدان خود را داشت. سرانجام این دوره هم با برگزاری مراسم اختتامیه به کار خود پایان داد. مراسمی که در آن از «پرویز پورحسینی» و «چنگیز جلیلوند» هنرمندانی که در اثر کرونا از بین ما رفتند، تجلیل به عمل آمد. برگزاری جشنواره و کنترل کرونا موفق اعلام شد اما سه روز پس از پایان جشنواره، اخبار متفاوتی به گوش رسید. مساله حاشیه‌ای دیگری که در این بازه زمانی به وجود آمد، اظهارات عجیب «بهروز افخمی» کارگردان مطرح کشورمان درباره کرونا بود. او معتقد است با توجه به این که آمار مرگ و میر بر اثر کرونا کم‌تر از مرگ و میر با دلایل دیگری مثل تصادفات جاده‌ای است، لزومی ندارد مردم را از کرونا بترسانیم و همچنین با تحمیل ماسک به مردم مخالف است. افخمی درباره این که آمار مرگ و میر کرونا به فوت‌شدگان ناشی از تصادفات جاده‌ای اضافه می‌شود و این یعنی اضافه شدن به تعداد هموطنانی که هر روز از دست می‌دهیم، چیزی نگفت. او همچنین توضیح نداد اگر استفاده از ماسک ضرورتی ندارد، پس اصرار جامعه پزشکی در سطح جهان برای استفاده از آن چیست و چرا هر وقت ماسک زدن و رعایت دیگر شیوه‌نامه‌های بهداشتی جدی گرفته می‌شود، آمار ابتلا کم‎تر می‌شود.                      

                                        

سه روز بعد از اختتامیه رسانه‌ها خبر از ابتلای «مارال جیرانی» برنده سیمرغ بلورین بهترین طراحی لباس برای فیلم «بی‌همه‌چیز» و «ایمان امیدواری» برنده سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی برای فیلم سینمایی «ابلق»، به ویروس کرونا دادند. این خبر هم با حاشیه‌هایی همراه بود که برگزارکنندگان مراسم با انتقادات زیادی مواجه شدند. گفته شد که این دو نفر با فاصله کوتاهی از هم به روی سن رفته‌اند و علی‌رغم استفاده از ماسک دچار بیماری شده‌اند. حواشی کار را به جایی رساند که مارال جیرانی در صفحه شخصی خود از حال خوبش خبر داد اما نگفت منظورش از حال خوب عدم ابتلاست یا ابتلا به نوع خفیف بیماری. خوشبختانه در مورد این دو نفر با فاجعه روبه‌رو نشدیم، اما چیزی که مهم است درک درست از وضعیت خطرناک کنونی است. هنرمندان و خیلی از اقشار دیگر ناچارند در شرایط ناایمن به انجام فعالیت بپردازند و این یعنی خطر برای همه افراد جامعه. هنرمندانی که ناچارند زمانی طولانی در فضایی محدود و شلوغ به تولید فیلم و سریال بپردازند مثل خیلی از اقشار دیگر در معرض ابتلا به بیماری هستند و لازم است تمهیداتی برای پیشگیری از این خطر اندیشیده شود. در روزهای اخیر حرف و حدیث‌هایی درباره واکسیناسیون خارج از نوبت هنرمندان شد که خودشان به درستی با این موضوع مخالفت کردند. درست است که خون هیچ‌کس از دیگری رنگین‌تر نیست و همه باید طبق دسته‌بندی جهانی که مبنای علمی دارد واکسینه شوند اما تا قبل از آن لازم است با ایجاد شرایط امن کاری برای همه اقشار که هنرمندان یکی از آنان هستند از ابتلای بیشتر پیشگیری شود. فراموش نکنیم از دست رفتن چهره‌های شناخته شده و محبوب مردم روحیه عمومی را تضعیف و جامعه را در مقابله با بیماری آسیب‌پذیر می‌کند. جامعه‌ای که هنوز اندوهگین از دست دادن «مهرداد میناوند» و «علی انصاریان» است که بعد از شرکت در یک برنامه تلویزیونی اینترنتی، خبر ابتلای‌شان به کرونا منتشر شد. برنامه‌ای که طبق گزارش‌ها سلامت افراد حاضر در استودیو را به خوبی کنترل نکرده و به فاصله‌گذاری اجتماعی بی‌توجه بوده‌است. 

از زمانی که شیوع کرونا در کشور تایید شد، سازمان‌های فرهنگی و هنری مختلف سعی در تولید برنامه‌ها و محصولات هنری مختلفی کردند. هدف از

تلاش‌های گفته شده این بود  با کمک آن تولیدات  بتوانند در خانه ماندن و دست و پنجه نرم کردن با شرایط سخت همه‌گیری را برای مردم راحت‌تر کنند. قرار است این تولیدات موجبات شادی مردم را فراهم کند اما اتفاقی که در واقعیت می‌افتد رویه‌ دیگری هم دارد؛ آن هم شرایط پرخطری است که کار در آن انجام می‌شود. بعضی از لوکیشن‌های سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی مکان‌های کوچکی هستند که افراد زیادی باید در آن حضور داشته باشند. این کار سلامتی این افراد به‌ویژه چهره‌های جلوی دوربین را به خطر می‌اندازد که از ماسک استفاده نمی‌کنند. در این بین بعضی رفتارهای پرخطر که خواسته یا ناخواسته انجام می‌شود نگرانی‌ها را اضافه می‌کند. به حضور عادل فردوسی‌پور و حاشیه‌اش اشاره شد. او انسان فهمیده‌ای است که اشتباه خود را پذیرفت و بعید است اشتباه دیگری از او سربزند. اما اگر ویروس کرونا را به جان پرویز پرستویی که اشتیاق دیدارش باعث شده بود رعایت فاصله اجتماعی را از یاد ببرد، می‌انداخت یا خودش پذیرای این مهمان شوم می‌شد دیگر پی بردن به اشتباه بی‌فایده بود. در برنامه «هم‌رفیق» هم موارد نامناسبی را دیدیم. مواردی مثل عکس «شهاب حسینی» و مرحوم علی انصاریان دست در گردن یکدیگر یا بغل کردن «مرضیه برومند» و «فاطمه معتمدآریا». مواردی که می‌تواند هم جان افراد را به خطر بیاندازد هم روحیه هوادارانشان و عموم مردم را تضعیف کند. پذیرش این‌که همه اقشار در برابر کرونا آسیب‌پذیرند، در شرایط امروز جامعه ضروری به نظر می‌رسد. این موضوع را بستری بودن هنرمند ارزنده‌ای مثل «گوهر خیراندیش» به دلیل ابتلا به کرونا، همزمان با جشنواره فجر به هنرمندان نشان می‌دهد. در سالی که گذشت کرونا هنرمندانی مثل«خسرو سینایی»، «اکبر عالمی»، «کریم اکبری مبارکه»، «چنگیز جلیلوند» و «پرویز پورحسینی» را از ما گرفت اما همکاران‌شان همچنان محیطی امن برای فعالیت ندارند و به نظر می‌رسد که بعضی از آنان خودشان هم اهمیتی به سلامت خویش نمی‌دهند.