چالش‌های حاشیه‌نشینان

بافت فرسوده یا سکونت‌های غیررسمی از دهه‌های پیش گام به گام با آمدن یک خانواده و بعد دوست و آشنا، گسترش یافت و محله‌ها را تشکیل داد. بخش عمده این محله‌ها با مهاجرت روستاییان به شهر از ابتدای دهه شصت شکل گرفت. سکونتگاه آن دسته از افراد غیررسمی به شمار می‌آید که در شهر سکونت دارند اما به دلیل گوناگونی نتوانسته‌اند از نظام شهری به نحوه احسن استفاده کنند. حاشیه‌نشینی از سال 1335 در ایران سرعت گرفت. بیشتر محله‌های شهر بندرعباس را بافت فرسوده تشکیل داده‌است که معمولا به آن رسیدگی نمی‌شود. با وجود تلاش‌هایی برای احیای بافت فرسوده، بیشتر محله‌ها اما از خدمات شهری بهره‌مند نیستند.

دغدغه نبود خدمات شهری
به نوشته روزنامه صبح ساحل، ساخت‌وساز‌های مهندسی‌نشده و نامنظم محله چهاستانی‌ها، آیت‌الله غفاری (شهنار قدیم)، چه‌چهکور، کمربندی، دوهزار، اسلام‌آباد، حسین‌آباد، شهرک توحید، طلابند، خواجه عطا و فرودگاه قدیم از مناطق حاشیه‌نشین و فرسوده بندرعباس شناخته می‌شود. ساکنان این منطقه‌ها از داشتن زیرساخت های اولیه از جمله خیابان، کوچه‌های نامناسب و امکانات شهری مانند پارک، فضای سبز، فضای آموزشی، ورزشی و فرهنگی محروم هستند. محله‌ای آسفالت‌شده و داشتن خدمات شهری دغدغه ساکنان این بافت‌های فرسوده
 است. یکی از ساکنان محله فرودگاه قدیم در این‌باره می‌گوید: «کوچه‌های فرودگاه قدیم کاملا خاکی است ولاین‌بندی نشده. اکثر خانه‌ها قدیمی هستند و سند ندارد. بچه‌ها از داشتن پارک یا خدمات آموزشی در این محله محروم هستند». حاشینه‌نشینان از مسئولان می‌خواهند به بافت فرسوده و بی‌امکانات محله‌های‌شان رسیدگی شود تا بتوانند سایر شهروندان از خدمات شهری بهرمند شوند.
گفت‌وگو با «مجتبی سلیمی»، شهردار منطقه دو بندرعباس درباره طرح بازآفرینی شهری

 بافت فرسوده در دست نوسازی
نزدیک به دو هزار و 700 محله حاشیه‌نشین در کشور داریم. هرمزگان دارای دو هزار و 391 هکتار بافت فرسوده و سکونتگاه غیررسمی است. از این رقم بیشترین سهم یعنی حدود 43 درصد به بندرعباس تعلق دارد.
 اجرای طرح بازآفرینی شهری در هرمزگان به منظور نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده از سال ۹۶ بنا به دستور رئیس‌جمهور و وزیر راه‌وشهرسازی از شهر بندرعباس و محله چاهستانی‌ها آغاز شده‌است. این طرح هم‌اکنون در شهرهای دیگر هرمزگان از جمله میناب، جاسک، رودان، حاجی آباد، بندر لنگه، کنگ، بستک و بندرخمیر در دست اجرا است. اگر بافت فرسوده بندرعباس را به سه قسمت تقسیم کنیم، بیشترین آمار در منطقه دو قرار دارد. به همین منظور سراغ «مجتبی سلیمی»، شهردار منطقه دو بندرعباس رفتیم تا درباره طرح بازآفرینی شهری از او جویا شویم.

 نوسازی محله فرودگاه قدیم که قرار بود به آن بودجه تعلق بگیرد، به کجا رسیده‌است؟
در بودجه 1400 بحث بازگشایی خیابان‌کشی را داریم و در بودجه سال 1398 و 1399 یک تقاطع غیر هم‌سطح از ضلع شرقی تا غربی نایبند در آزادگان احداث شده است. انتهای این خیابان در محله فرودگاه قدیم قرار دارد که به تبع باید کولیدورهایی برای آن ایجاد کنیم که به پیشرفت این محله کمک خواهد بود.

 

 چرا بعد از گذشت چندین سال هنوز محله خاکی است و لاین‌کشی و آسفالت ندارد؟
به دلیل این‌که بیشترین آمار بافت فرسوده در منطقه دو قرار دارد. ما مجبور هستیم تا به همه محلات خدمات بدهیم و رسیدگی کنیم. نمی‌توانیم تمرکزمان را در یک محله بگذاریم. همزمان در ماه شهریور و مهر آسفالت چند محله را شروع کردیم؛ از محله دوراهی ایسینی و شاهد یک تا 51، آیت‌الله غفاری، کوچه‌های غفار تا فرودگاه قدیم. به دلیل این‌که تمرکزمان در چند حوزه است، نتوانستیم تمام این خدمات را تا پایان امسال به تکمیل کنیم. قطعا به دنبال این هستیم تا آسفالت محله فرودگاه قدیم را تا پایان نیمه اول 1400 به اتمام برسانیم.

 برای آبادانی بافت فرسوده چه برنامه‌ریزی‌هایی شده‌است؟
شهرداری طرح‌های متعددی برای آبادانی بافت‌های فرسوده در دستور کار است. برخی از این طرح‌ها تمام شده  و برخی از آن‌ها در حال اتمام است. برای توامندسازی بافت‌های فرسوده یک بازارچه در آیت‌الله غفاری ایجاد کرده‌ایم و در محله فرودگاه قدیم یک بازارچه در ابتدای محله  و یک پارک در دل آن خواهیم ساخت که به ساختار محله کمک می‌کند.