سفر از دریچه‌ای نو

هزار و چهارصدمین سال نو از راه رسیده است و ناچاریم سفر نکنیم، دیدوبازدید نرویم و همه تعطیلات را خودمان باشیم و نهایتا خانواده‌مان. با این تفاسیر سال نوی امسال هم احتمالا مثل پارسال شکل‌وشمایل نوروز ندارد. البته اگر هنوز مُصر به برگزاری نوروز با آیین هزار و چهارصدساله باشیم. نوروز و سال نو بهانه‌ای است برای نو شدن؛ این‌که یاد بگیریم مطابق شرایط رفتار کنیم هم بخشی از همین نو شدن است. بیشتر از یک‌سال با کرونا هم‌زیستی کرده‌ایم و چَم‌وخَم بعضی چیزهایش دست‌مان آمده‌است. در این مدت تکنولوژی به دادمان رسیده‌است تا راحت‌تر با شرایط کنار بیاییم؛ آنلاین خرید کردیم، مدرسه رفتیم، جلسه‌های کاری‌مان را برگزار کردیم، آموزش دیدیم و کارهای اداری‌مان مجازی راه افتاد. هرچند این شرایط نوپدید گاهی مایه دردسر هم شد اما خوبی‌هایش در این شرایط سخت به بدی‌هایش می‌چربد. حالا که بیشتر از گذشته با زندگی آنلاین خو گرفته‌ایم، نوبت سفر کردن آنلاین است؛ بدون مکافات چمدان بستن، بلیت پیدا کردن، ترافیک، شلوغی و هزینه‌های عجیب‌وغریب. بعضی آژانس‌های گردشگری خدمات‌شان را آنلاین هم ارائه می‌کنند که با کمی جست‌وجو به‌راحتی می‌توانید با آن‌ها آشنا شوید و نوروز امسال و متفاوت از همیشه بگذرانید. فعلا با سفر صبح ساحل از شمالِ پرطرفدار کشور خودمان همراه شوید. سر راه قرار است دوری هم روی دیوار چین و برج ایفل بزنیم.

ایران:

ماسوله| شهر رویایی 

شهر توریستی ماسوله به دلیل معماری خاصی که دارد، در بین آثار توریستی جهان ثبت شده است. با این اوصاف کم‌تر کسی را می‌توان یافت که دلش نخواهد در این شهر پلکانیِ گیلان چرخی بزند. ماسوله یکی از محدود شهرهای پلکانی است که دارای 350 خانه با قدمت 800 تا 1000 سال است . ماسوله در جنوب غربی استان گیلان در بخش سردار جنگل فومن، ۶۰ کیلومتری شهر رشت، ۳۶ کیلومتری شهر فومن و ۲۰ کیلومتری شهر ماکلوان واقع شده‌است. طبیعت مرتعی‌وکوهستانی و فرهنگ‌وتمدن خاص آن از جمله جاذبه‌هایش است. اولین نمایه کالبدی این شهر نوع قرار گرفتن خانه‌هاست؛ طوری‌که در یک نگاه، پلکان‌های بزرگی از کوه به دره کشیده شده‌اند. این وضعیت ساختمانی باعث شده‌است تا خانه‌های ماسوله حیاط نداشته‌باشند. درواقع بام خانه زیرین، حیاط خانه بالایی است. نمای زیبایی از خانه‌های پلکانی، بالکن‌های مزین به گل‌های شمعدانی، جنگل‌های بکر و سرسبز، آبشارهای خروشان و کوه‌های بلند، از آن دسته مناظری است که تجربه دیدن آن حتی از لنز دوربین‌های مجازی هم خالی از لطف نیست. این روستا در ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی به‌عنوان میراث فرهنگی‌وطبیعی و اولین شهر تاریخی زنده کشور به‌صورت یک مجموعه کامل به ثبت رسید. 

همدان| گردش در اعماق زمین

استان همدان مملو از جاذبه‌های دیدنی است؛ در این میان غارهای شگفت‌انگیزی همچون «غار علی‌صدر» از امتیازی ویژه‌ای بهره‌مند است. این غار تنها غار تالابی ایران و از معدود غارهای آبی قابل قایقرانی جهان است که طولانی‌ترین مسیر قایقرانی را دارد. ارتفاع غار علی‌صدر از سطح دریا دو هزار و 100 متر است. شکل‌گیری این غار در روستای علی‌صدر از توابع شهرستان کبودرآهنگ که در همسایگی همدان قرار دارد، به دوره ژوراسیک برمی‌گردد، دوره دوم زمین‌شناسی که حدود 190 میلیون سال از آن گذشته‌است. بر اساس تحقیقات و مستندات موجود، اهالی این منطقه در دوره صفویان بخش‌های ورودی غار علی‌صدر را به عنوان پناهگاه و آب‌انبار کشاورزی استفاده می‌کردند. دمای داخل غار علی‌صدر همیشه حدود ۱۶ درجه و دمای آب ۱۲ درجه سانتی‌گراد است. عمق آب بین نیم تا 15.5 متر اندازه‌گیری شده و سختی آن بالاست. علی‌صدر غاری زنده است و هیچ گونه گاز سمی در آن یافت نمی‌شود اما به علت آهکی بودن آب، قابل آشامیدن نیست. هوا در غار جریان دارد و باعث تنگی نفس نمی‌شود. همچنین به علت نبود نور خورشید، هیچ‌گونه حیات جانوری در این غار دیده نمی‌شود. تاکنون نزدیک به ۱۲ کیلومتر از دهلیزها و مسیرهای غار شناسایی شده و تنها 2.2 کیلومتر از آن مورد بازدید علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.

کندوان| روستای کله‌قندی

روستای کندوان در حدود 60 کیلومتری غربِ تبریز است. این روستا حدود 20 کیلومتری جنوب شهر اُسکو در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. به دلیل معماری صخره‌ای آن معروف است که در اثر فعل‌وانفعالات آتشفشانی کوه‌های سهند ایجاد شده‌است. توده‌ها و گدازه‌های مذاب آتشفشانی، به وسیله باد، برف و باران در طی هزاران سال متمادی شکل گرفته و به فرم کران درآمده‌اسن. هنگامی که تصویر روستا را یک‌جا مشاهده می‌کنید، گویی چندین کله قندِ سنگی در یک مکان وسیع و سرسبز گرد هم آمده تا نمای بی‌نظیری از طبیعت را به نمایش بگذارد. تمام بناها در کندوان به دست بشر و مانند لانه‌های یک کندوی عسل در دل صخره‌ها ساخته شده‌است. این روستا با این شکل‌وشمایل حدود شش هزار سال قدمت دارد و بعد از این همه گذر زمان، هنوز هم محلی برای زندگی است و به هیچ‌وجه متروکه نشده. در حقیقت آنچه به کندوان هویت باستانی و تاریخی داده‌، وجود صد و 17 خانواده و منزل مسکونی درون توده‌های مخروطی و هرمی شکل است. این روستای تاریخی و باستانی دارای جاذبه‌های گردشگری فراوانی ‌است که به‌دلیل قرار گرفتن در مسیر طلوع خورشید، «گون دوقان» به معنای محل طلوع خورشید، نامگذاری شده‌است.کندوان یکی از سه روستای صخره‌ای جهان است.

موزه ملی ایران| سیری در تاریخ

موزه ملی ایران مجموعه‌ای از گنجینه آثار تاریخی و پیش از تاریخی ایران در شهر تهران است. این موزه شامل دو ساختمان مجزا به نام‌های موزه ایران باستان و موزه باستان‌شناسی و هنر دوران اسلامی ایران است؛ اولی در سال 1316 و دومی در سال 1375 تاسیس شده‌. در مجموعه موزه ملی ایران، به عنوان بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و قدیم‌ترین موزه کشور، بیشترین یافته‌های باستان‌شناسی حاصل از کاوش‌های علمی از دوران پارینه‌سنگی تا اسلامی به نمایش درآمده‌است. آثار موزه باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران در دو طبقه اول و دوم، بر اساس زمان‌بندی تاریخی چیدمان شده‌است؛ بازدید از طبقه دوم شروع می‌شود و در طبقه اول به پایان می‌رسد. موزه کنونی شامل شش تالار در دو طبقه است؛ طبقه دوم شامل تالارهای صدر اسلام، سلجوقی و ایلخانی و طبقه اول تالارهای قرآن، تیموری، صفویه، افشار، زند و قاجار. عمده اشیاء موجود در این موزه برگزیده‌ای از آثار کاوش‌های علمی یا مجموعه‌های معتبری چون آستان «شیخ‌صفی‌الدین اردبیلی» است. این موزه با زیر بنایی حدود ۲۰۰ هزار مترمربع، در زمینی به مساحت 18 هزار مترمربع و با حدود ۳۰۰ هزار شی باستانی مادر موزه‌های ایران به شمار می‌آید. کهن‌ترین آثار موجود در این موزه حدود ۸۰۰ هزار سال قدمت دارد.

جهان:

تاج محل| جواهر هنر اسلامی در هند

تاج محل از پرآوازه‌ترین بناهای جهان است. این آرامگاه باشکوه در نزدیکی شهر آگرا، در ۲۰۰ کیلومتری جنوب دهلی نو پایتخت هند واقع شده‌است. تاج محل یکی از عجایب هفتگانه جدید دنیا به‌شمار می‌آید. معماری این ساختمان ترکیبی از معماری ایرانی و معماری گورکانی است. در ساخت آن 20 هزار هنرمند به رهبری «احمد و حمید لاهوری»، دو برادر معمار ایرانی شرکت داشته‌اند. در برخی متون از «عیسی‌خان شیرازی» و «امانت‌خان شیرازی» هم نام برده شده‌است. گویا خوش‌نویسی کتیبه‌های در و دیوارهای تاج محل به امانت‌خان واگذار شده بوده‌است.آغاز ساخت تاج محل سال ۱۶۳۲ میلادی بوده و در سال ۱۶۴۷ میلادی تکمیل شده‌است. برای ساخت این بنا در زمان خود ۳۲ میلیون روپیه هزینه شده‌است. این مبلغ معادل ۵۲٫۸ میلیارد روپیه هند و ۸۲۷ میلیون دلار آمریکاست. تاج محل در سال ۱۹۸۳ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو با عنوان «جواهر هنر اسلامی در هند» و یکی از شاهکارهای تحسین شده میراث جهانی به ثبت رسید. تزئینات بیرونی تاج محل از بهترین معماری‌های گورکانی به‌شمار می‌روند. عناصر تزیینی با انجام نقاشی، گچ‌بری و حکاکی یا کوبیدگی سنگ ایجاد شده‌اند. همانند هنر اسلامی که از به‌کاربردن انسان‌انگاری امتناع می‌کند، عناصر تزیینی تاج محل هم صرفاً از خوش‌نویسی، طرح‌های انتزاعی یا نقش‌مایه‌های به‌شکل گیاه به‌وجود آمده‌اند. در سراسر مجموعه، سوره‌هایی از قرآن به چشم می‌خورد که برخی عناصر تزئینی را تشکیل می‌دهند.

دیوار چین| اژدهایی در برابر دشمن

دیوار چین طولانی‌ترین و بزرگترین سازه مهندسی تدافعی و نظامی از لحاظِ زمانِ ساخت در جهان است. این دیوار در نقشه جغرافیایی چین 721.19 کیلومتر امتداد یافته‌است. این دیوار در سال ۱۹۸۷ میلادی به عنوان  میراث جهانی ثبت شده‌است. زمان ساخت دیوار چین به سده پنجم تا هشتم قبل از میلاد باز می‌گردد. دیوار چین به عنوان پروژه تدافعی بر روی کوه‌ها ساخته می‌شد و از بیابان‌ها، مراتع و لجنزارها عبور می‌کرد. کارگران طبق عوارض زمینی، ساختار متفاوتی برای ایجاد دیوار در نظر گرفتند که درایت نیاکان چین را نشان می‌دهد. دیوار بر مسیر کوه‌های پر فراز و نشیب امتداد یافته‌است. در واقع کوه و دیوار به یکدیگر پیوند خورده‌اند. به همین دلیل دشمن به هیچ‌وجه قادر به نفوذ به این دیوار نبود. دیوار چین معمولاً با آجرهای بزرگ و سنگ مستطیل ساخته شده و در وسط آن خاک و خرده سنگ ریخته شده‌است. پهنای دیوار برای عبور چهار اسب کافی است تا در زمان انتقال غلات و سلاح‌ها مشکلی ایجاد نشود. طرف درونی دیوار، نرده سنگی و در وجود دارد که به آسانی حرکت می‌کند. در فاصله مشخصی سکوی دیواری یا برج آتش برای خبررسانی ساخته شده‌است. هنگامی که دشمن دست به حمله می‌زد، برج‌های آتش روشن می‌کردند تا سراسر کشور از حمله آگاه شوند. اکنون مقاومت دیوار چین به عنوان یک مانع نظامی از بین رفته‌است اما زیبایی معماری مخصوص آن دیدنی است. از دور دیواری بلند و پر پیچ‌وخم بر روی کوه‌ها، همانند اژدهایی در حال حرکت به چشم می‌خورد و صحنه‌ای شکوهمند ایجاد شده‌است.

برج ایفل| خانم آهنی پاریس

برج ایفل از جنس فلز است. فرانسوی‌ها به آن خانم آهنی می‌گویند و در مجاورت رود سن بنا شده‌است. از نظر بسیاری از افراد مهم‌ترین بنای پاریس، برج ایفل است. این برج 321 متری تا سال 1931 میلادی بلندترین برج جهان بود؛ تا این‌که ساختمان «Empire State»، نیویورک ساخته شد. برج ایفل از یک طرح پیشنهادی تخریب در سال 1909 میلادی جان سالم به در برده‌است. بعد از آن با نصب یک انتقال‌دهنده امواج رادیویی در بالای برج، کارایی ارزشمندی به آن اضافه شد. اکنون سالانه حدود شش میلیون بازدیدکننده از آن دیدن می‌کنند. تا رسیدن به طبقه اول برج 360 پله وجود دارد و در همان طبقه یک نمایش صوتی تصویری از تاریخ این برج دیده می‌شود. برای رسیدن به طبقه دوم باید 700 پله را بالا بروید. هر دوی این طبقات با آسانسور هم قابل دسترسی هستند. در طبقه سوم که تنها با آسانسور قابل دسترسی است، یک سکوی بازدید شیشه‌ای و اتاق‌نشیمن مخفی متعلق به «گوستاو ایفل»، طراح برج قرار دارد. در یک روز صاف می‌توانید پانورامای 65 کیلومتری از محیط اطراف داشته باشید. در روزهای گرم تیرآهن‌ها منبسط می‌شوند و برج تا 15 سانتی‌متر بزرگ‌تر می‌شود. این برج حتی در برابر شدیدترین بادها هم بیشتر از 12 سانتی‌متر از جایش تکان نخورده است.

موزه لوور| مجموعه‌ای از شاهکارهای جهان

 موزه لوور یکی از پر بازدیدترین جاذبه‌های پاریس به‌شمار می‌رود. این موزه سالیانه حدود ۱۰ میلیون نفر بازدیدکننده دارد. دلیل این محبوبیت مجموعه‌ای از 35 هزار شاهکار هنری و آثار کهن پر ارزش است. این موزه آثاری از 11 هزار سال قبل تا قرن نوزدهم میلادی را در معرض دید بازدیدکنندگان گذاشته است. اگر برای هر اثر ۳۰ ثانیه زمان در نظر بگیریم، بازدید کامل از این مجموعه 100 روز زمان می‌برد. برای رسیدن به این هدف باید تمام ساعات روز را در موزه سپری کرد. گالری‌های این موزه در مجموع 72 هزار مترمربع مساحت دارد. مقامات فرانسوی این موزه‌ را در قلعه‌ی لوور بنا کرده‌اند و نامش را از آن می‌گیرد. ساخت این قلعه در اواخر قرن ۱۲ و تا اوایل قرن ۱۳ میلادی به دستور فیلیپ دوم آغاز شد. با گذر روزها و سال‌ها، تغییرات مختلفی در ساختار این قلعه پدید آمد. تا این‌که امروز یکی از پربازدیدترین و تاریخی‌ترین موزه‌های جهان است. در این موزه‌ آثاری ارزنده همچون تابلوی «مونالیزا» اثر «لئوناردو داوینچی»، «لوح حمورابی» و قسمتی بزرگ از اشیای باارزش تمدن‌های اسلامی به‌ویژه ایران، نگهداری می‌شوند. مردم از سراسر جهان با فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف به لوور می‌آیند تا تمدن جهان را در آن مشاهده کنند.

منابع: ایسنا، سپنجا، مهر، کجارو، الی‌گشت، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی