خدشه بر هویت

اخیرا انتشار ویدئویی در صفحه شهردار بندرکنگ در مورد قلعه لشتان خبرساز شد. این ویدئو جنجال زیادی بین اهالی بندرکنگ و بندرلنگه بر سر مالکیت قلعه لشتان به راه‌ انداخت. جنجال از آن‌جایی شروع شد که شهردار بندرکنگ در صفحه شخصی اینستاگرامش ویدئویی در مورد کاوش در قلعه لشتان منتشر کرد. این ویدیو نشان می‌داد که گروهی برای کاوش به قلعه لشتان اعزام شده‌ و کار خود را آغاز کرده‌اند. نکته عجیب ماجرا اینجا بود که مجری در توضیحات خود در مورد قلعه لشتان هیچ اشاره‌ای بندرلنگه نمی‌کرد. «ایوب زارعی»، شهردار بندرکنگ هم در توضیحات ویدئو از قلعه لشتان به عنوان یکی از بناهای تاریخی بندرکنگ نام برد. این اتفاق باعث سرازیر شدن هجمه‌های مختلف به این ویدئو شد. به‌طوری‌که بسیاری از اهالی و حتی هنرمندان بندرلنگه این اقدام شهردار بندرکنگ را جعل تاریخ نامیدند و با هشتگ «قلعه لشتان، هویت بندرلنگه»، به آن واکنش نشان دادند. متاسفانه شهردار بندرکنگ با وجود تماس‌های مکرر حاضر به پاسخگویی درباره این اقدام نشد اما چند روز بعد بدون هیچ توضیحی این ویدئو را از صفحه شخصی خود پاک کرد.

جنجال بر سر مالکیت
فاصله بندر کنگ تا بندر لنگه چهارونیم کلیومتر است. این یعنی اگر دوست‌تان در خیابانی در بندرلنگه ایستاده‌باشد و شما از بندرکنگ برایش دست تکان بدهید، هرچند صدایتان را ‌نشنود اما ممکن است شما را ببیند. با وجود این فاصله کم، شاید جنجال بر سر این‌ درست نباشد که قلعه لشتان متعلق به بندر کنگ یا لنگه است. طبق تقسیمات کشوری اما قلعه لشتان در شهرستان بندرلنگه واقع شده‌است. «قلعه لشتان» یکی از بناهای تاریخی در بخش مرکزی شهرستان بندرلنگه است که بر فراز «شاهین‌کوه» قرار دارد. از لحاظ جغرافیایی این قلعه در فاصله 6 کیلومتری شمال شرقی بندرلنگه و شمال غربی بندرکنگ واقع شده‌است. قلعه لشتان در ارتفاع 100 متری قرار دارد؛ به طوری که بندرلنگه، بندرکنگ و روستاهای اطراف را تا شعاع 30 کیلومتری شمال غربی می‌توان از بالای این بنا نظاره کرد. در مورد قدمت این قلعه اطلاعات دقیقی در دست نیست اما به عقیده برخی این قلعه در زمان هخامنشیان بنا شده‌است. بعدها این قلعه به دست پرتغالی‌ها افتاده‌ که در بندرلنگه مشغول تجارت و کسب‌وکار بودند و مرکز استقرار لشکریان آن‌ها بوده است. لشتان یکی از جاذبه‌های توریستی استان هرمزگان است که مسیرهای پر رمز و راز و آثار برجسته‌ای مانند دخمه‌های سنگی، قبرستان باستانی، غارهایی با نمادهای جالب و آب انبارهای به جا مانده از هزاران سال پیش در پان قرار دارد. قلعه لشتان به دخمه‌های سنگی و زیبای آن معروف است. در گذشته از این دخمه‌ها جهت ذخیره‌سازی آذوقه، مهمات جنگی و غنایم به‌دست آمده از جنگ‌های محلی استفاده می‌کردند. نورگیرها و مکان‌هایی برای نگهبانی نیز در این دخمه‌ها ساخته شده بود که امکان دیده‌بانی راحتی را در مواقع جنگ ایجاد می‌کرد. بناهای تاریخی نشان‌دهنده پیشینه هر شهر هستند که از این نظر ارزش و اهمیت فراوانی ‌دارند. این آثار میراثی همگانی‌ هستند که گاهی تمدن چند هزارساله را در استان‌هایی مانند هرمزگان به نمایش می‌گذارد. بنابراین حفظ و نگهداری این بناها از اهمیت بالایی برخوردار است.

تحریف در واقعیت
این اولین باری نیست که بحث بر سر قلعه لشتان موجب اختلاف بین اهالی بندرکنگ و بندرلنگه می‌شود. پیش از این هم انتشار کتابی با عنوان «ساحل‌نشینان بندر باستانی و تاریخی کنگ» نوشته «محمد حسن‌نیا» انتقادات زیادی را برانگیخته‌بود. به گفته منتقدان، برخی از مطالب این کتاب درمورد قلعه لشتان، بدون ارائه سند تاریخی و تحریف‌ شده‌اند. «عباس نوروزی»، معاون میراث فرهنگی هرمزگان در مورد کاوش در این بنا توضیح داد: «شهردار بندرکنگ تنها هزینه این کاوش را تامین کرده‌اند اما این کاوش زیر نظر سازمان میراث فرهنگی استان و با مجوز پژوهشکده باستان‌شناسی این کاوش درحال انجام است».
نوروزی در مورد اقدام شهردار بندرکنگ و حواشی اخیر هم گفت: «رئیس میراث فرهنگی بندرلنگه هم در انتقاد به این موضوع با ما مکاتبه کرده‌است و ما پیگیر این موضوع هستیم». او درباره این اختلاف ادامه داد: «قلعه لشتان به نام شهرستان بندرلنگه در میراث فرهنگی ثبت شده‌است. این موضوع وابسته به تقسیمات کشوری است و بندرکنگ هم زیر نظر شهرستان بندرلنگه است». شاید ذکر این نکته هم بد نباشد که هرچند شهردار بندرکنگ سابقه خوبی در صیانت از آثار باستانی دارد اما بهتر بود که برای جلوگیری از اختلاف و تفرقه میان مردم این دو شهر نام بندرلنگه هم ذکر می‌شد تا شائبه‌ای در این‌باره ایجاد نشود. از طرفی انتظار می‌رفت پاک‌کردن این ویدئو از صفحه شهردار محترم کنگ به همراه عذرخواهی یا حداقل توضیحی درباره این اشتباه باشد.