آموزش به بهای جان

ای معلم چون کنم توصيف تو
چون خدا مشکل توان تعريف تو...

ای تو کشتی نجات روح ما
ای به طوفان جهالت، نوح ما...

يک پدر بخشنده آب و گل است
يک پدر روشنگر جان و دل است...

ليک اگر پرسی کدامين برترين
آن‌که دين آموزد و علم يقين‌‌‌...
استاد شهریار

سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ با همه‌ی فراز و نشیب‌هایش روزهای پایانی را طی می‌کند. آموزش‌و‌پرورش نیز مانند بسیاری از بخش‌های دیگر، ناشناخته‌ترین بحران قرن را تجربه کرد.

در شرایط سخت جامعه که کرونا تمام بخش‌های جامعه را به تعطیلی کشانده است، کادر آموزشی و آموزگاران به عنوان سربازان خط مقدم جبهه‌ی علم و دانش هرگز آموزش را تعطیل نکردند، به طوری که تا پای جان هم رفتند.

۱۲ اردی‌بهشت روز پاسداشت مقام و جایگاه ایثارگران عرصه تعلیم و تربیت کشور است‌.

بروز کرونا در اواخر سال ۹۸ و اوج گرفتن آن در ابتدای سال ۹۹، باعث تعطیلی مدارس شد. در این شرایط با وضعیتی روبه‌رو شدیم که تجربه‌ای درباره‌ی آن در ایران و سایر کشورها وجود نداشت. اوضاع ناشناخته و ادامه‌ی شیوع کرونا حتی تا یک‌سال هم دور از ذهن بود. هرگز تصور ادامه‌دار بودن این وضعیت را بیشتر از یک‌سال هم نمی‌کردیم. تداوم این شرایط منجر به قطع ارتباط دانش‌آموز و معلم با محیط آموزشی شد. برقراری ارتباط منظم آموزشی میان نزدیک به یک میلیون معلم و بیش از ۱۵ میلیون دانش‌آموز در سراسر ایران در شرایط ممنوعیت حضور دانش‌آموزان در مدرسه، تجربه‌ای جدید و بسیار پیچیده‌ بود.  با این وجود آموزش را که نمی‌توان تعطیل کرد. در گام نخست، آموزش تلویزیونی راه‌اندازی شد. تلویزیون هرچند گشایش مهمی ایجاد کرد اما یک‌سویه بودن ارتباط، کم‌رنگ شدن نقش معلم به‌عنوان اصلی‌ترین رکن آموزشی، عدم اطمینان از میزان یادگیری دانش‌آموزان و عدم پاسخ به سؤالات و ابهامات آنان، ضرورت اتخاذ تدبیر دیگری را آشکار کرد. کرونا آمد تا فعالیت‌های آموزشی هم‌چون سایر بخش‌ها از حقیقی به سوی مجازی سوق داده شود. کرونا آمد تا باورها، مسئولیت‌پذیری و سخت‌کوشی همه را محک بزند. در این شرایط سخت، معلمان کشورمان، مانند یک سرباز وفادار و فداکار، سنگر آموزش و تربیت را در جبهه‌ی مبارزه با بیماری کرونا، خالی نکرده و با کمترین امکانات، دوشادوش سربازان سلامت حرکت می‌کنند.

اغراق نیست اگر بگوییم در دوران شیوع کرونا معلمان در ایفای نقش اجتماعی خود، خلاقیت‌ها و نوآوری‌هایی به‌کار بستند که شرایط آموزشی را برای خانواده و دانش‌آموزان آسان‌تر کرد.

آموزگاران استان هرمزگان نیز مانند دیگر معلمان با ایثار و از خودگذشتگی، شعار آموزش و پرورش که «آموزش تعطیل نیست» را به خوبی به نمایش گذاشتند.

یادمان هست آموزگارانی را که در شرایط سخت کرونایی، فراتر از مسئولیت کاری خود، اقدام به خرید تبلت برای دانش‌آموزان کم‌بضاعت کردند تا محصلان از یادگیری عقب نمانند؛ یا آموزگاری که با وجود شنیدن خبر مرگ ناگهانی فرزندش، از عشق مادرانه‌اش گذشت تا نهایت عشق به دانش‌آموزان، تدریس و مسئولیت‌پذیری‌اش جریان داشته باشد.

"سودابه نجفی" معلم پایه‌ی چهارم دبستان شاهد ناحیه‌ی یک بندرعباس را می‌گوییم.

آموزگاری که حتی مرگ سخت و جانکاه فرزند غرق شده در آب هم، او را از انجام مسئولیت باز نداشت؛ تا جایی که در روز خاکسپاری فرزندش نیز تدریس مجازی خود را رها نکرد. با چشمانی اشکبار اما با صلابت و استوار، آن روز کلاس و تدریس مجازی خود را به پایان رساند و بعد از تدریس خود بود که عازم مراسم سوگواری و خاکسپاری جوانش شد.

هرگز ایثار "سهیلا قنبرصفری" آموزگار دبستان دخترانه‌ی نجمیه‌ی ناحیه‌ی یک بندرعباس را فراموش نخواهیم کرد که با وجود ابتلا به بیماری کرونا و برای جلوگیری از عقب‌ماندن دانش‌آموزانش از کلاس‌های درس مجازی، تدریس و آموزش را از روی تخت بیمارستان هم ترک نکرد و تخت بیمارستان را به کلاس درس تبدیل نمود.

این‌ها نمونه‌هایی از هزاران آموزگارانی هستند که با شیوع بیماری کرونا و ابتلا به این بیماری و بروز مسائل و مشکلات متعدد و تعطیلی مدارس، آموزش آینده‌سازان کشور را با فداکاری‌های بی‌نظیر، ترک نکردند. 

به راستی که برای آموزگاران متعهد فرقی ندارد که این کلاس درس مجازی باشد و یا در فضای واقعی.

در ایران معلمان توانستند با وجود کاستی‌های فراوانی که شرایط آموزش را با مشکلاتی مواجه ساخته بود، با خلاقیت‌های مثال‌زدنی این بحران را خوب هدایت کنند.  

بسیاری از آموزگاران مناطق محروم و کم‌برخوردار نیز، برای دانش‌آموزانی که امکان استفاده از آموزش‌های مجازی و تلویزیونی را نداشتند، با قبول سختی‌ها، کلاس‌های حضوری را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار کردند.

به خاطر بسپاریم یاد آموزگارانی که "آموزش به بهای جان" را به خوبی به نمایش گذاشتند و در راه علم و دانش، بر اثر بیماری کرونا جان خود را از دست دادند.

به راستی که مردم این سرزمین به خوبی آگاه هستند که معلمی نه یک شغل، بلکه بیانگر ایثار، عشق و محبت است و همیشه قدردان این قشر تأثیرگذار جامعه هستند.

۱۲ اردی‌بهشت روز معلم را به ایثارگران عرصه‌ی علم و تربیت تبریک می‌گوییم که عاشقانه به ما می‌آموزند زندگی را. چه خوب است که ما هم در روز معلم، تمرین کنیم دانش‌آموز بودن را.