ایران در یک‌قدمی فاجعه هند

موج انفجاری کرونا در هند همچنان قربانی می‌گیرد و با سرعت زیادی در حال پخش شدن است. تصاویری از سوزاندن اجساد بیماران کرونایی که بی‌شباهت به تصور ما از جهنم و آخرالزمان نیست، در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود. بیمارانی با صورت‌های کبود که روی هم تلنبار شده‌اند، به سختی نفس می‌کشند و در انتظار مرگ هستند. بیمارستان‌ها دیگر جایی برای پذیرش بیماران ندارند. اکسیژن و دارویی در کار نیست و روند  واکسیناسیون هم آن‌قدر کند است که تاثیری در بهبود این فاجعه نداشته‌باشد. حالا پس از گذشت چندین هفته از شیوع این ویروس مرگبار در هند، چند بیمار مبتلا به این ویروس جهش‌یافته در ایران هم مشاهده شده‌اند. نگرانی‌هایی درمورد شیوع گسترده این ویروس در ایران هم وجود دارد اما چقدر احتمال دارد ایران هم به سرنوشت هند دچار شود؟
 
 تقلا برای نفس‌کشیدن
در حالی که تا چندماه قبل، از هندوستان به عنوان یک کشور موفق در زمینه کنترل ویروس کرونا یاد می‌شد، اکنون در بیمارستان‌های این کشور تخت خالی و اکسیژن وجود ندارد و فضای کافی برای دفن یا سوزاندن قربانیان این بیماری هم پیدا نمی‌شود. اغلب بیمارانی که بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند، دست از پا درازتر به خانه برمی‌گردند؛ چون خبری از خدمات درمانی نیست. براساس آمار‌های رسمی هر دقیقه دو نفر از این بیماران که دیگر توانی برای مبارزه با کرونا ندارند جان می‌دهند. تا کنون بیشتر از ۱۷ میلیون مورد آلودگی با ویروس کرونا در هند ثبت شده است، که پس از ایالات متحده امریکا بالاترین رقم است. گمانه‌زنی‌ها حاکی از این است که رقم اصلی این موارد احتمالاً به مراتب بالاتر از این تعداد است. تقریباً ۲۰۰ هزار نفر تا به حال بر اثر ابتلا به کرونا در هندوستان جان باخته اند. در هند اگر چه دولت‌های ایالتی در تلاش هستند اکسیژن بیمارستان‌ها را تامین کنند اما آن‌قدر تعداد بیماران نیازمند اکسیژن زیاد است که مخازن آن فورا ته می‌کشد. با این وجود کارشناسان هشدار داده‌اند که اوج همه‌گیری کرونا در سه هفته آینده نمایان می‌شود. علت خطرناک بودن این ویروس چیست؟ در این ویروس جهش دوگانه صورت گرفته است. این ویژگی ورود سارس-کو۲ به بدن و ابتلا به عفونت را آسان‌تر می‌کند. گفته می‌‌شود توانایی دور زدن آنتی‌ بادی‌هایی را دارد که سیستم ایمنی یا واکسن در بدن ساخته‌اند و می‌‌تواند در بدن با سرعت بیشتری پخش شود. این یعنی حتی ممکن است زدن واکسن کرونا باعث مصون ماندن شما از این بیماری نشود یا تاثیر کمی داشته باشد. برخی کارشناسان در مورد نوع جدید جهش ‌یافته ویروس کرونا که اولین بار در هند مشاهده شده، حتی از یک «جهش بزرگ» سخن می‌گویند که می‌تواند به سرعت منتقل و در قاره‌ های دیگر منتشر شود. شمار جان باختگان کرونا در شبانه‌روز گذشته ۳ هزار و ۹۸۰ نفر در هند گزارش شده و به این ترتیب آمار کل مرگ و میر ناشی از کرونا از ابتدای شیوع تا کنون در هند به ۲۳۰ هزار و ۱۶۸ مورد رسیده است. همچنین بر اساس داده‌های رسمی منتشر شده در روز پنجشنبه، شمار موارد ابتلا به کرونا در همین مدت نیز ۴۱۲ هزار نفر اعلام شده است. به این ترتیب تعداد کل مبتلایان از مرز ۲۱ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر می‌گذرد. این رکورد جدید پس از چند روز کاهش تعداد موارد ابتلا ثبت شده است. البته برخی کارشناسان معتقدند که هر دو رقم از میزان واقعی کمتر است. آن‌ها همچنین بر این نظر هستند که کندی روند مهار کرونا و سرعت گسترش بیماری در هند، وضعیت را بحرانی تر خواهد کرد.
 
 سیل بیماران یا سیر نزولی
چنانچه گفته شد سیستم درمانی کشور هند برای ارائه خدمات به سیل بیماران تحت فشار کمرشکنی قرار گرفته است؛ به‌طوری‌که برخی از بیماران برای دریافت نخستین خدمات پزشکی چندین ساعت معطل می‌مانند. در ایران هم شرایط کرونایی کشور همچنان بحرانی و خطرناک است. ظرفیت تخت‌های بیمارستانی برای پذیرش بیماران کووید ۱۹، تکمیل شده و تخت خالی وجود ندارد. آن طور که از صحبت‌های مسئولان بیمارستانی در بخش دولتی برمی‌آید، آن‌ها مجبورند برخی بیماران را با تجویز دارو به خانه برگردانند؛ چون تخت خالی ندارند. «حمید عمادی»، رئیس بخش عفونی بیمارستان امام خمینی (ره)، اوایل اردیبهشت‌ماه با بحرانی خواندن شرایط کرونایی کشور، گفته‌بود: «تعداد مراجعه کنندگان بسیار بالا است؛ به طوری که ما افرادی را که تا قبل از عید بد حال نبودند را بستری می‌کردیم، اما دیگر بستری نمی‌کنیم و با دادن دارو‌های لازم و در صورت امکان تهیه اکسیژن به منزل می‌فرستیم تا بار شدید بر بیمارستان‌ها کم شود». البته مسئولان وزارت بهداشت نظر دیگری دارند. سخنان اخیر مسئولان وزارت بهداشت بر «سیر نزولی» همه‌گیری کرونا در کشور تاکید دارد اما آمارهای رسمی نشان می‌دهد که موارد فوتی تنها در 24 ساعت 36 درصد افزایش داشته است. در همین راستا وزیر بهداشت 16 اردیبهشت‌ماه گفته‌بود: « امروز از موج چهارم کرونا عبور کرده‌ایم به‌نحوی که در اکثر استان‌ها شیب همه‌گیری سیر نزولی پیدا کرده است». اگرچه براساس آمارهای رسمی از ابتدای هفته سیر نزولی ورود بیماران به مراکز درمانی آغاز شده اما در همین دوره ثبات تقریبی آمار بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه تاکیدی بر این واقعیت است که با در نظر گرفتن نرخ مرگ‌ و میر ناشی از ویروس آن‌هم از نوع جهش یافته احتمالا تا کاهشی شدن واقعی تعداد موارد فوتی و همچنین عبور از پیک چهارم هنوز فاصله داریم  .دولت هند هم بارها گفته‌بود که سرعت ابتلا به کرونا در این کشور رو به کاهش است درحالی‌که براساس آمارها شمار مبتلایان به این ویروس در هند از ۲۰ میلیون نفر عبور کرده‌بود. چند روز پیش  هم وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از شناسایی مواردی از ویروس جهش یافته آفریقای جنوبی، هندی و هیبرید هندی- کالیفرنیایی در ایران خبر داده و گفته‌بود: «هر کدام از این ویروس ها اگر در کشوری شایع شود کل آن کشور را به قرنطینه می برد.»  هند با جمعیت یک و 4 دهم میلیارد نفر، 16 برابر جمعیت ایران است.  با این وجود و با توجه به شرایط بحرانی کشور و پرشدن تخت بیمارستان‌ها، دچارشدن ایران به وضعیت کشور هند دور از دسترس نیست. پیشگیری از این موضوع نیازمند کنترل دقیق مرزهای کشور، تداوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تسریع در روند واکسیناسیون است./ منابع: تسنیم/ فرارو