ماینر، متهم ردیف اول خاموشی

قطعی‌های گسترده و مکرر برق در کشور مشکل جدیدی است که این روزها همه  مردم را کلافه کرده‌است. از منِ روزنامه‌نگار گرفته تا یک شطرنج‎‌باز در تهران یا یک مادر خانه‌دار همگی بخش اعظم فعالیت‌های روزانه‌مان منوط به وجود برق است. برقی که احتمالا زمانی که ادیسون در قرن نوزدهم کشف کرده‌بود و هیچ‌گاه گمان نمی‌کرد که 200 سال بعد در چنین روزهایی دوباره به عصر پیش از ادیسون برگردیم و مجبور باشیم تاریکی و گرما را تحمل کنیم. این روزها در فضای مجازی و کوچه و خیابان بحث قطعی برق داغ است. پیر و جوان از قطعی‌های گاه‌وبیگاه آن شکایت می‌کنند. از دانش‌آموزی که از کلاس آنلاینش جا مانده تا پیرمردی که کپسول اکسیژنش از کار افتاده‌است. این‌ها فقط گوشه‌ای از تبعات قطعی برق در چند روز اخیر است.

علت قطعی برق چیست؟
به نوشته روزنامه صبح ساحل،  قطعی برق تابستان سال‌های گذشته هم در کشور وجود داشت اما امسال با فرارسیدن خردادماه این قطعی‌ها زودتر از هرسال از راه رسیده‌اند و ساعات بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند. گمانه‌زنی‌های مختلفی درمورد قطعی‌های زودهنگام برق وجود دارد. گفته می‌شود خشکسالی و کاهش ذخیره سدها، افزایش دما، بالا رفتن مصرف برق و صادرات برق به کشور عراق از دلایل فرارسیدن پیش از موعد این قطعی‌هاست اما در این بین عامل جدیدی که بیش از همه اهمیت دارد استفاده از دستگاه‌های استخراج رمزارز در کشور است. گفته میود که  امسال خشک‌ترین سال آبی در ۵۰ سال اخیر است. ذخیره مخازن سدهای کشور نسبت به سال گذشته کاهش چشمگیری داشته‌است. چندی پیش معاون امور آب وزیر نیرو از کاهش ۲۰ درصدی ذخایر آب سد‌های کشور در مقایسه با سال ۹۹ و محدودیت تامین آب برای بخش کشاورزی، خبر داده‌بود. با وجود اینکه به نظر می‌رسد نیروگاه‌های کشور توان تامین همه تقاضای برقی را ندارند، دبیرکل مشترک اتاق بازرگانی ایران و عراق چندی پیش گفته بود که ایران ۴۰ درصد از برق کشور عراق را تامین می‌کند. مشخص نیست که صادرات برق به کشور عراق هم‌چنان ادامه دارد یا خیر اما ایب رئیس سندیکای صنعت برق می‌گوید: «عراق از گازی که ما به آن کشور صادر می‌کنیم، برق تولید می‌کند». پدیده نوظهور استخراج رمرارز هم عامل دیگری است که گفته می‌شود تاثیر زیادی در خاموشی‌های اخیر دارد. سخنگوی صنعت برق چند روز پیش با تایید این موضوع گفته‌بود: «صنعت برق به دلیل استخراج غیرمجاز ارز دیجیتال که مصرف برق بالایی را به خود اختصاص داده، تحت فشار است. شرایط بسیار سختی را در حال تجربه هستیم که یکی از مهمترین دلایل آن شیوع استخراج غیرمجاز ارز دیجیتال است».  وزیر نیرو هم با تایید این مطلب گفته‌بود: «میزان مصرف در ایران 2000 مگاوات است و هر بیت‌کوین 300 کیلووات انرژی مصرف می‌کند که بیش از الگوی مصرف خانوار است که به عبارتی دیگر 1200 ماه برق مصرفی خانوار را شامل می‌شود». استخراج کنندگان رمزارزها برای فعالیت نیاز به برق ارزان قیمت دارند؛ از همین رو در ایران از تعرفه‌هایی نظیر کشاورزی، خانگی و صنعتی استفاده می‌کنند که فشار مضاعفی را بر سیستم توزیع برق وارد می‌کند. اما از سوی دیگر، مجتبی توانگر، رئیس‌کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا گفته است که علت قطع برق، استخراج رمز ارز نیست بلکه علت توقف سرمایه‌گذاری و فرسودگی شبکه تولید و توزیع است.
 
خاموشی در هرمزگان
قطعی برق در کشور یک معضل است و در استان‌های جنوبی کشور هزار معضل. در استا‌ن‌هایی مثل هرمزگان، بوشهر، خوزستان و سیستان و بلوچستان که دمای هوا در روز بیش از 40 درجه و عموما شرجی است، قطعی چندساعته برق تداعی جهنم بر روی زمین و مصداق شکنجه است. اگر در نقاط دیگر کشور، قطعی برق فعالیت‌های روزمره را چندین ساعت مختل می‌کند، در این استان‌ها قطعی برق، نفس‌کشیدن را مختل می‌کند. در چنین شرایطی اعلام جدول زمانبندی دقیق قطعی برق در نقاط مختلف شهرها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بسیاری از شهروندان اعلام کرده‌اند که به دلیل عدم‌اطلاع از ساعات قطعی برق چندین ساعت در آسانسور گیر افتاده‌اند یا مشکلاتی نظیر این موارد برایشان اتفاق افتاده‌است. شرکت توزیع نیروی برق استان هرمزگان هم هر روز لیست بلند بالایی از مناطق مختلف بندرعباس را منتشر می‌کند که نه تنها هیچ کمکی به اطلاع شهروندان از ساعات قطعی برق نمی‌کند  بلکه عموم مردم را سردرگم می‌کند. جدولی که شرکت توزیع برق هرمزگان ابتدا منتشر می‌کرد در بازه‌های زمانی 4 ساعته مناطق مختلف هرمزگان را به دو دسته تقسیم می‌کرد و اطلاعات دقیقی به شهروندان درمورد قطعی برق ارائه نمی‌داد. این درحالی است که بررسی جدول زمانبندی قطع برق مشترکان استان‌های دیگر تقسیم‌بندی دقیق‌تری از مناطق مختلف شهر در بازه‌های زمانی یک تا دوساعته را در اختیار شهروندان قرار می‌دهند. روز گذشته هم که جدولی با زمانبندی دقیق منتشر کرد، قطعی برق طبق زمانبندی اتفاق نیفتاد و بسیاری از شهروندان اعلام کردند که باوجودی که برنامه‌های خود را به خاطر جدول قطعی برق تغییر داده‌‌بودند، برقشان قطع نشده‌است و تا شب نگران بوده‌اند که مبادا برق ناگهانی قطع شود و کارشان را مختل کند.  حال آن که در استان گرمسیری مثل استان هرمزگان که گرمای هوا ایجاب می‌کند اطلاعات دقیق‌تری از زمان قطعی برق در اختیار شهروندان قرار گیرد، لیستی منتشر می‌شود که محتوای آن عملا کاربردی برای شهروندان نخواهدداشت. در چنین شرایطی نیاز است شرکت توزیع برق استان هرمزگان همراهی بیشتری با مردم داشته‌باشد و لیست خاموشی‌ها را دقیق‌تر و در ساعت مقرر منتشر کند تا مشکلات احتمالی برای شهروندان را به حداقل برساند. روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق هرمزگان البته می‌گوید قطعی برق در استان هرمزگان تفاوتی با استان‌های دیگر ندارد: «سهمیه بار مصرفی هر استان از سوی مرکز دیسپاچینگ ملی اعلام می شود و هیچگونه تفاوتی وجود ندارد و سهمیه بندی باتوجه به میزان پیک بار استان صورت میگیرد».
او هم‌چنین در مورد نقش استخراج رمزارز در قطعی برق در هرمزگان می‌گوید: «درحال حاضر هیچگونه مرکز استخراج ارز دیجیتال بامجوز فعالیت ندارد. از ابتدای امسال تاکنون ۸ مرکز غیرمجاز استخراج رمز ارز با ۱۳۳ دستگاه شناسایی و جمع آوری شده که میزان برق مصرفی آنها ۳۳۲ کیلووات است. باتوجه به هزینه پایین تر برق خانگی نسبت به سایر تعرفه ها برخی افراد برای سود بیشتر اقدام به راه اندازی این دستگاه‌ها در منازل می کنند. این اقدام علاوه بر اینکه غیرقانونی است باتوجه به مصرف بالا، فشار بر روی شبکه برق را مضاعف می کند».
روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق هرمزگان درمورد مراکزی که مشمول استثنا قطعی برق هستند، می‌گوید: «استثنا فقط برای مراکز حساس شامل بیمارستان‌ها و مراکز نظامی و شهرک‌های صنعتی و مراکز درمانی است. البته مراکز حساس و بیمارستانها باید مولد برق اضطراری داشته‌باشد تا درصورت قطع برق برنامه ریزی نشده از برق اضطراری استفاده کنند».
به گفته‌ روابط عمومی شرکت برق با توجه به گرمای هوا و افزایش مصرف برق استان اصلاً قابل پیش‌بینی نیست که این قطعی‌ها تا کی ادامه داشته باشد.