قطعی برق به بورس رسید

تنها یک روز پس از ثبت رکورد‌شکنی‌‌های جدید در جریان معاملاتی بورس کشور، به یکباره ترمز رشد در بازار سهام کشیده شد، به طوری که دیروز دماسنج بازار به ۰۶/ ۰ درصد رشد بسنده کرد و در محدوده یک میلیون و ۲۸۲ واحدی متوقف شد. به این ترتیب سهامداران خرد نیز مجددا راه خروج از بازار را برگزیدند و از میزان تقاضا در بازار کاسته شد.

بحران کمبود برق در کشور و محدودیت فعالیت شرکت‌های صنعتی و در کنار آن ناامیدی از احیای زودهنگام برجام مهم‌ترین عامل توقف روند صعودی بورس طی دادوستدهای پایان هفته بود. در اوج بی‌برقی و قطعی گسترده برق‌های خانگی، حالا این معضل به شرکت‌های تولیدی و صنعتی کشیده است. به این ترتیب در حالی که بنا بر روایت آماری چند وقت اخیر معاملات سهام، شاهد بازگشت اعتماد از دست رفته سرمایه‌گذاران به بخش مولد اقتصاد کشور بودیم به یک باره بحران برق بورس‌‌بازان را شوکه کرد. به طوری که دستورالعملی تحت عنوان توقف فعالیت مشترکان فولادی و سیمان از سوی توانیر ابلاغ شد.

در این دستورالعمل آمده است که «به منظور حفظ پایداری شبکه سراسری برق و جلوگیری از خاموشی‌های گسترده، ضروری است نسبت به هشدار توقف فرآیند اصلی فعالیت مشترکان فولادی با حداکثر برق دریافتی از شبکه به میزان ۱۰ درصد دیماند مصرفی از ۱۵ تیر به این دسته از مشترکان اقدام فرمایید. در صورت عدم همکاری برق مشترکان فوق‌الذکر تا اطلاع ثانوی قطع شود».

منظور از دیماند مقدار قدرتی است که از اداره برق خریداری شده است و تجهیزات نصب شده، حداکثر این مقدار توان الکتریکی را می‌توانند به مصرف‌کننده ارائه دهند.

این مصوبه در حال حاضر دو صنعت فولاد و سیمان را هدف قرار داده و وزیر نیرو پیشنهاد داده تا این صنایع تولیدی، تعمیرات یا تعطیلات فصلی خود را به این بازه زمانی منتقل کنند.

به این ترتیب صنایعی همچون فولادی و سیمانی که شرکت‌های زیادی را در زیرمجموعه خود دارند، اکنون با کاهش توان مصرفی مواجه شده‌اند که به معنای توقف تولید این دسته از شرکت‌ها خواهد بود. این رویداد یقینا در گام نخست به سایر صنایع و شرکت‌های سهامی مرتبط و در ادامه کلیت بازار سهام (صنایع بالادستی و پایین دستی) بسط پیدا خواهد کرد.

به گفته کارشناسان برخی دیگر از شرکت‌ها مجبورند در مناطق گرمسیر حتی با ۳۰ درصد ظرفیت کار کنند. در چنین شرایطی شرکت‌هایی که دارای نیروگاه برق هستند و عملا نباید تحت تاثیر دستورالعمل‌های این‌چنینی قرار گیرند نیز با چالش مواجه شده‌اند.

از شرکت‌های فولاد مبارکه و چادرملو خواسته شده است که توان نیروگاهی خود را در شبکه اصلی برای رفع کمبود برق خانگی تزریق کنند. در واقع چنین اتفاقی کاهش عملیات را در پی خواهد داشت و عملا از سرمایه‌گذاری که این شرکت‌ها در صنعت برق کردند در حال حاضر برای برق مصرفی خانوار‌ها استفاده می‌‌شود.

به هر ترتیب بورس تهران که روز سه‌شنبه را با چند رکورد در سال جاری جابه‌جا کرد، دیروز تقریبا بدون تغییر باقی ماند. سهامداران حقیقی نیز مجددا فروشنده شدند و ارزش معاملات خرد کمی کاهش یافت. به طوری که ارزش معاملات خرد بورس تهران ۴۴۲۷ میلیارد تومان و ارزش معاملات خرد فرابورس ۱۷۸۰ میلیارد تومان شد. مهم‌ترین مانع تداوم رشد قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای مصوبه توانیر درخصوص توقف فعالیت شرکت‌های فولادی و سیمانی به دلیل کمبود برق در نظر گرفته می‌شود. با این حال روز گذشته سهامداران به این مصوبه واکنش نشان دادند و قیمت سهام زیرمجموعه این دو گروه ریزشی شد. از سویی فولادی‌ها به دلیل وزن بالایی که در بازار دارند، برای بازار نقش ترمز را ایفا کردند و مانع از تداوم روند صعودی همانند روز ماقبل معاملاتی شدند.
حقیقی‌ها مجددا فروشنده شدند

چهارشنبه پس از دو روز معاملاتی، مالکیت سهام به سمت معامله‌گران عمده بورس تهران تغییر جهت داد و در داد و ستد‌های آخرین روز کاری هفته حدود ۴۳ میلیارد تومان حقیقی‌ها پول از بازار خارج کردند. بیشترین خالص خرید حقوقی‌ها نیز در صنایعی همچون بانک‌ها، فرآورد‌ه‌های نفتی، فلزات اساسی، خودرو و ساخت قطعات و مواردی از این قبیل به ثبت رسید.
کاهش عملکرد و تولید شرکت‌ها

محمد گرجی‌آرا، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگویی به «دنیای‌اقتصاد» به تاثیر محدودیت مصرف برق در تابستان بر فعالیت صنایع بورسی پرداخت و عنوان کرد: به نظر می‌رسد که خاموشی از بخش خانگی به بخش صنعتی تغییر مسیر داده است. این اتفاق در واقع افت راندمان تولید را در صنایعی که هم‌اکنون نیز وضعیت مطلوبی تجربه نمی‌کنند، ایجاد کرده است. وی ادامه داد: در بازار دیروز شایعاتی مبنی بر میزان درصد افت بار تخصیصی به صنایع مختلف به گوش رسید.

گرجی‌آرا تاکید کرد: با توجه به اینکه شرکت‌های مذکور به نوعی انرژی‌بر هستند، در صورتی که این میزان از افت در توان مصرفی آنها اعمال شود به همین میزان نیز تولیدات شرکت‌ها کاهش پیدا خواهد کرد. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود هر چند موقتی اما تقریبا افتی بالغ بر ۵۰ درصد در عملیات ماهانه این دست از شرکت‌ها نمایان شود.

به هر روی صحبت‌هایی پیرامون جابجایی تعطیلات تابستانی شرکت‌ها به گوش می‌رسد که این مهم می‌تواند به شرکت‌ها حداقل برای دوره‌ای که کاهش توان مصرفی را به طور اجباری متحمل می‌شوند، هزینه‌های سربار خود را کاهش دهند تا مقداری از این بابت جبران داشته باشند.

این کارشناس بازار سهام اضافه کرد: در عملکرد ماهانه نیز انتظار می‌رود به صورت متوسط ۴۰ تا ۵۰ درصد تولید مقداری شرکت‌ها با کاهش همراه شوند. در این میان صنایعی همچون فولادی، فلزات اساسی و سیمان بیشترین اثر را از این مهم می‌پذیرند. به صورت کلی برخی از شرکت‌ها اعم از ملی مس ایران‌ شروع به سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت برق کردند،‌ گل‌گهر نیز طرح‌هایی را از این بابت دارد.

به گفته وی، در صورتی که عدم سرمایه‌گذاری در حوزه افزایش تولید برق را با توجیه‌پذیر نبودن قیمت جبران نکنیم و اصلاح صنعت را بخواهیم با ایجاد خاموشی در سایر صنایع به نوعی جبران کنیم عملا مشکلات صنعت برق به سایر صنایع نیز تسری پیدا خواهد کرد. در این شرایط صنایع بالادست و پایین‌دست شرکت‌های مذکور نیز تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.

گرجی‌آرا معتقد است: به طور کلی در ایران با چالش مصرف برق مواجه هستیم و عرضه و تقاضا در این زمینه نامتوازن است. اگر سیاستی جز رفع قیمت‌گذاری دستوری و تشویق سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در این بخش و به‌خصوص در بخش انرژی‌های پاک اتخاذ کنیم، عملا مشکلات صنعت برق در کلیت اقتصاد کشور ادامه خواهد داشت. به نظر می‌رسد اصلاح قیمت انرژی که مصرف را تاحدودی بهینه‌ می‌کند در کنار افزایش سرمایه‌گذاری در صنعت برق توام با افزایش راندمان شبکه انتقال می‌تواند سیاست درستی باشد که کشور را در مسیر غیر صنعتی شدن قرار ندهد. فارغ از موضوعاتی پیرامون برق، به طور کلی زمانی که به دنبال حصول توافق در بحث سیاسی هستیم، انگیزه‌های طرفین توافق از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است.

به اعتقاد وی، اکنون انگیزه طرف آمریکایی با زمانی که برجام طی چند سال گذشته نگارش و امضا شد متفاوت است. طرفین باید مقداری خواسته‌های خود را تعدیل کنند. وزن به ثمر رسیدن نتایج اقتصادی برجام برای صنایع و شرکت‌ها به لحاظ احتمالی اندک خواهد بود. اگر توافقی هم مورد امضا قرار گیرد به لحاظ اقتصادی خیلی شرایط تغییر پیدا نخواهد کرد.

با توجه به تحلیل‌ شرکت‌ها عملا اتفاق اقتصادی از محل برجام پیش‌بینی نمی‌‌شود مگر اینکه توافقی بیش از برجام بین طرفین مذاکره‌کنند روی دهد. با چنین رویکردی خیلی از شرکت‌های بورسی با توجه به اینکه این امر منجر به رشد قیمت ارز و متغییر‌های اسمی در اقتصاد ایران شود، جذابیت خواهند داشت.

 
بورس چهارشنبه از دریچه آمار

در روزی که شاخص کل بورس تهران رشد ۰۶/ ۰ درصدی همراه شد، از ۳۲۵ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۱۵۸ سهم (۴۹ درصد) مثبت بود و در مقابل ۱۵۸ سهم (۴۹ درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند.

در این بازار ۴۶ نماد (۱۴ درصد) صف خریدی به ارزش ۲۴۳ میلیارد تومان تشکیل دادند. اما در مقابل شاهد شکل‌گیری صف فروش در ۳۶ نماد بورسی (۱۱ درصد) به ارزش ۴۴۴ میلیارد تومان بودیم.

در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس رشد ۱۵/ ۰ درصدی را ثبت کرد، ۱۳۳ نماد معامله شدند که در این میان قیمت پایانی ۷۱ سهم (۵۳ درصد) مثبت و ۵۹ سهم (۴۴ درصد) منفی بود. در این بازار ۲۴ نماد (۱۸ درصد) صف خریدی به ارزش ۹۹ میلیارد تومان تشکیل دادند اما ۱۱ نماد (۸ درصد) نیز با صف فروشی به ارزش ۲۲۲ میلیارد تومان مواجه شدند. بازار پایه نیز دیروز میزبان دادوستد ۱۲۶ نماد بود. در این میان ۴۵ سهم (۳۶ درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد دادوستد ۷۱ سهم (۵۶ درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز ۲۹ نماد (۲۳ درصد) صف خریدی به ارزش ۴۳میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به ۶۰ نماد (۴۸ درصد) با ارزشی بالغ بر ۵۲۹ میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.