بی‌حسی موضعی به مجموعه‌ روش‌هایی گفته می‌شود که یک متخصص بیهوشی، به منظور ایجاد بی‌حسی یا فلج موقت در ناحیه‌ای از بدن، دارویی به اطراف اعصاب محیطی یا طناب نخاعی تزریق می‌کند. داروهای بی‌حس‌کننده داروهایی هستند که منجر به از بین رفتن حس در بدن انسان می‌شوند و طیف وسیعی از اقدامات پزشکی مورد نیاز بر روی فرد انجام می‌شود.

با توجه به شرایط جامعه و انجام واکسیناسیون کووید-۱۹ در کشور، ممکن است در مواردی نیاز باشد که برخی افراد بلافاصله پس از انجام واکسیناسیون، مجبور به انجام درمان‌هایی باشند که در آن نیاز به استفاده از بی‌حس‌کننده‌ها است. به همین دلیل این سوال به وجود می‌آید که آیا استفاده از داروهای بی‌حسی، پس از تزریق واکسن کووید-۱۹ موجب کم‌اثر یا بی‌اثر شدن واکسن می‌شود؟ طبق بررسیهای انجام شده‌ پژوهشگران موسسه ملی تحقیقات سلامت جمهوری اسلامی ایران؛ شواهدی که به طور مستقیم، اثر داروهای بی‌حس‌کننده را بر ایمنی‌زایی واکسن کووید-۱۹ بررسی کرده باشد، وجود ندارد.

در عین حال هیچ شواهدی نیز وجود ندارد که نشان دهد استفاده از داروهای بی‌حسی باعث تداخل در اثرات ایمنی‌زایی واکسن کووید-۱۹ می‌شود. در دستورالعمل‌های بین‌المللی نیز انجام مداخلات درمانی که نیاز به بی‌حس‌کننده دارند، پس از تزریق واکسن کووید-۱۹ بلامانع است. در مورد انجام بیهوشی اما توصیه شده در صورت امکان، جراحی را تا زمان به‌دست آوردن ایمنی کامل از واکسیناسیون به تأخیر انداخت. در دستورالعمل مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا، انجام مداخلات درمانی مانند دندان‌پزشکی یا کولونوسکوپی (که در آن‌ها نیاز به استفاده از داروهای بی‌حسی وجود دارد)، پس از انجام واکسیناسیون کووید-۱۹ مجاز شناخته شده است.

اگرچه در این دستورالعمل‌ها توصیه شده است که جراحی‌ها که به عمدتاً در آن‌ها از داروهای بیهوش کننده استفاده می‌شود، در صورت امکان به دو هفته بعد از تزریق واکسن موکول شود. علت این موضوع رسیدن به حداکثر سطح ایمنی و همچنین کاهش اثر استرس ناشی از جراحی بر سیستم ایمنی بدن است و نه کاهش اثر واکسن. بنابراین می‌توان گفت که بر اساس شواهد محدود موجود، داروهای بی‌حس‌کننده منجر به کاهش اثرات ایمنی‌زایی واکسن کووید-۱۹ نمی‌شوند. اگرچه در این زمینه نیاز است که مطالعات کافی و دقیق در سطح جهانی انجام شود.

منابع:ایسنا/cochrane.org