سند ملی خرما تدوین می شود

 صبح ساحل ، اجتماعی - نخستین نشست مشترک عاملین توسعه خوشه های صنعتی خرمای کشور با حضور مهندس بهمن غلامپور مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی هرمزگان، دکتر سلیمانی معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران، سرکار خانم مهندس سایبانی معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان، معاونین صنایع کوچک شرکت شهرکهای صنعتی استان های هرمزگان، بوشهر، کرمان، خوزستان، فارس، سیستان و بلوچستان و جمعی از عاملین توسعه خوشه خرمای استان های مذکور و نمایندگانی از صنعت بسته بندی و بخش خصوصی به منظور بررسی پیشرفت ها و دست آوردها و همچنیین مشکلات این صنعت دربندرعباس برگزار شد.

 در ابتدای این نشست بهمن غلامپور گفت: استان هرمزگان داراي 13 شهرك صنعتي و 8 ناحيه صنعتي مصوب ( با احتساب نواحي صنعتي مصوب سفرهای دور دوم، سوم و چهارم رياست جمهوري ) مي باشد استان هرمزگان داراي قابليتهاي بسيار زيادي از جمله در زمینه تجارت، كشاورزي و صنایع با وجود واحدهای صنعتی بزرگي همچون آلومينيوم، فولاد، مجتمع کشتی سازی و صنایع فرا ساحل ایران می باشد.بهمن غلامپور در ادامه افزود: برخی از مزيت هاي استان هرمزگان را مي توان به ارتباطات مردم با كشورهاي حوزه خليج فارس و تبادل سرمایه ای در حال انجام با کشورهای فوق دانست و همچنین دسترسی به حمل و نقل جاده ای، ریلی ، هوایی و دریایی اشاره کرد.

وی خاطر نشان کرد: خوشه هاي صنعتي تنها مختص يك استان نیست بلكه بايد كليه استانها در اين خصوص تلاش نمايند.در ادامه این نشست دکتر سلیمانی با اشاره به قابلیت ها و پتانسیل های صنعت خرما برای رشد و توسعه صادرات غیر نفتی گفت: صنعت خرما باید به صورت یک صنعت ملی درآید و برای صادرات به بازارهایی که قابلیت فراوان درآمد زایی در این حیطه را دارد باید یک بسیج ملی صورت گیرد. وی در ادامه از تدوین سند ملی خرما خبر داد و افزود: در دهه اول اسفند ماه توقعات و انتظارات صنعت خرما از سازمان ها و NGO ها اخذ و سند ملی خرما تدوین خواهد شد ضمن اینکه باید با بررسی همه جانبه مشکلات این صنعت حلقه مفقوده خوشه های خرما مشخص شده و با اختصاص بودجه برای رفع نقصان آن بخش مشکلات حل گردد. سلیمانی با اشاره به ضرورت بهره گیری از امکانات شهرکهای فناوری برای رفع مشکلات تولید و صادرات خرما گفت: در برخی از استان ها شهرکهای فناوری از مجهزترین امکانات به روز دنیا نظیر آزمایشگاههای مورد تایید فائو و ... برخوردار است که باید تولیدکنندگان و صنایع فعال خرما از آن بهره ببرند ضمن اینکه واحد های صنعتی کوچک نیز می توانند برای ارتقای بهره وری و نیز مهارت های کارکنان خود از دوره های آموزشی و نظرات مشاوران مرکزهای ارتقای مهارت شهرکهای فناوری استفاده نمایند. وی با اشاره به قابلیت ارز آوری یک و نیم تا دو میلیارد دلاری صنعت خرما برای کشور خواستار همکاری تمامی استانها به منظور رفع مشکلات این صنعت و ارتقای راهکارهای تولید با کیفیت تر و به دست آوردن هر چه بیشتر بازار های هدف شد.

دكتر سليماني خاطر نشان كرد: یکی از اهداف ما براي صنعت خرما این است که بتوانيم سندي را با يك پایه شبكه ملي تدوين نماييم و ما به دنبال رقابت سازنده هستيم نه رقابت مخرب.

دکتر سليماني گفت: اگر در خوشه هاي صنعتي همكاران با همفكري همديگر بتوانند رقابت سازنده و مفيدي داشته باشند و شبكه هاي را بوجود بياورند مي توان رقابت سازنده اي با ديگر رقبا بوجود آورد.

معاون صنايع كوچك سازمان صنايع كوچك و شهركهاي صنعتي ايران افزود: با توجه به ركود تورمي، دولت بايد رشد اقتصادي را بو جود بیآورد تا بتوان بيكاري را كاهش داد كه دولت در این زمینه راهكارهاي را در نظر گرفته است  يكي از آنها كنترل نوسانات ارزي و بحث خود تورم بوده كه روند آن تاكنون رو به كاهش می باشد. دولت به دنبال آن است كه رشد منفي را مثبت نماید ما بايد  درجهت كاهش بيكاري رشد مستمر داشته باشيم.

دكتر سليماني در ادامه ابراز داشت: باید سرمايه گذاريهاي كه تا کنون اتفاق افتاده را مورد بهره برداري قرار دهيم همه ما بايد تلاش كنيم تمام سرمايه گذاريهاي انجام شده را بهره ور نماییم . می توان با حداقل منابع به اقتصاد كشور كمك کرد تا رونق اقتصادي رخ دهد كه اين اتفاق مركز توسعه صنايع كوچك مي باشد.

وی افزود: يكي از وظايف ما اين است كه سرمايه گذاري انجام شده را توسعه و ارتقاء دهيم و آن را رقابت پذير نماييم. صنايع كوچك به تنهايي قدرت رقابت ندارد ما بايد شبكه كشي نماييم كار گروهي انجام دهيم تا بتوان توان سرمايه گذاري را افزايش ، وبا رقباي قوي رقابت نماييم.

در ادامه این نشست مسئولان هر استان به بررسی راهکارها و موانع پیش روی صنعت خرما پرداخته و راهکارهای خود را ارایه دادند. محمد رضا کاظمی پور عامل توسعه خوشه صنعتی خرمای هرمزگان در این نشست با اشاره به وجود 23 هزار شغل مستقیم و غیر مستقیم در زمینه خرما، مزیت اقتصادی این محصول را در استان هرمزگان بسیار بالا دانسته و گفت : وجود برخی از مرغوب ترین انواع خرما در هرمزگان مانند پیارم با ارزش غذایی بالا ، دسترسی به مسیرهای حمل و نقل متنوع ریلی، دریایی، زمینی و هوایی از جمله مزیت هایی است که نیاز به توجه بیشتر به این صنعت و رفع مشکلات آن را ضروری می سازد وی با اشاره به وجود سه دسته محصول خرما شامل خرمای تازه خوری، فرآورده های خرمایی و شیره خرما به بررسی برخی از نقاط فشار و مشکلات تولید و صنایع این محصول اشاره و گفت: عدم وجود استانداردهای کیفی و درجه بندی،عدم وجود تکنولوژی های نوین بسته بندی و فله فروشی، کمبود کانال های توزیع و فروش، پایین بودن فرهنگ مصرف از جمله مشکلاتی است که میتوان با برنامه ریزی و ایجاد وحدت رویه میان تمام استانهای خرما خیز و خوشه های مرتبط و تدوین یک برنامه جامع نسبت به رفع آن اقدام نمود. وی همچنین مهمترین تجارب انجام شده در خوشه را ایجاد روحیه مشترک، ایجاد و تقویت  BDSpها، برگزاری و حضور در نمایشگاههای تخصصی و نیز فعالیت هایی شامل آموزش باغداران و صنعتگران، حضور مشترک در نمایشگاههای بین المللی و تغییر دیدگاه ها دانست. کاظمی پور با اشاره به مشکلات صنایع وابسته به خرما نقدینگی را بزرگترین مشکل این صنعت عنوان کرده و افزود :ارتقای تکنولوژی در سطح منطقه ای منجر به حضور موفق ایران در نمایشگاهها خواهد شد و این حضور امروز تنها مختص نعمات خدادای است نه بهروری و سرمایه گذاری صنعتی که در تنیجه هر ساله تولید ایران کاهش می یابد و اگر در نهایت در این حیطه تحول در تولید و بسته بندی صورت نگیرد حذف خواهیم شد.

در ادامه این نشست عامل توسعه خوشه صنعتی هرمزگان به ارایه برخی پیشنهادها و راهکارها پرداخت که شامل اهمیت دادن به آموزش و مشاوره از طریق  BDSp ها، ارتقای بودجه های تحقیقاتی و نیز استفاده واحد های تولیدی از مشاوران و در نهایت ترسیم یک نقشه راه جامع برای صنعت خرما بود.

کاظمی پور ایجاد شبکه های خرید و فروش و بازاریابی و انتقال تجربیات و احداث شبکه های کاملا تخصصی را عامل مهم توسعه صنعت خرما دانست و در زمینه ارایه برخی از راهکارهای عملی گفت: بالابردن آگاهی مثل ایجاد دایره المعارف خرما، پایین بودن فرهنگ مصرف ،فرهنگ سازی در زمینه کاشت، داشت و برداشت، ارتقای تکنولوژی و بسته بندی و ظرفیت سازی قانونی از جمله راه هایی است که می توان به منظور ارتقای سطح صنعتی و صادراتی در خرما از آن بهره برد . وی در ادامه افزود: صادرات خرمای هرمزگان می تواند تمام سلیقه ها و شرایط را پوشش دهد و با توجه به شرایط و نوع بازار جهانی صادرات انجام دهد و اگر در این بخش برخی از مشکلات عمده مانند تعرفه ها برای صدور به برخی از کشورها مانند هند مرتفع گردد صنعت خرما از ظرفیت بالایی در امر صادرات برخوردار خواهد بود. در بخش دیگری از این نشست نمایندگان بخش خصوصی به بیان مشکلات خود در حیطه تولید و فرآوری خرما پرداختند. حسن قناعتیان مدیر عامل شرکت خرما بن جنوب (دمباز) بر عامل کمبود نقدینگی به عنوان بزرگترین مشکل صنایع خرما نام برد که موجب تعطیلی بسیاری از واحدهای فرآوری در شهرستان ها شده است. وی فرآوری خرما را راه حل خوبی برای رشد این صنعت دانسته و بر لزوم فرهنگ سازی صدا و سیما برای مصرف خرما تاکید نمود. قناعتیان رشد مصرف داخلی خرما در کشور را یکی از بهترین راههای رونق صنعت خرما دانست، وی در ادامه با تاکید بر هماهنگی و انعطاف بخش های قانونی کشور در زمینه صادرات گفت : استانداردهای تدوین شده برای خرما در داخل و در سطح بین المللی متفاوت است که این امر مشکلات زیادی را در سر راه صادرات ایجاد میکند و گاها موجب متضرر شدن تجار ایرانی می گردد. صمیمی باغدار، صادر کننده و نماینده دیگر بخش خصوصی ضمن تاکید و صادرات تقاضا محور در صنعت خرما لزوم توجه به سلیقه مشتری و کاربردی بودن و کم هزینه بودن بسته بندی خرما را خاطر نشان ساخت و سرمایه گذاری دولت در زمینه کاشت و صنایع خرما را راه چاره حل بسیاری از مشکلات خوشه های خرما دانست.

مهندس رضا شمس (ناظر سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران بر پروژه های توسعه خوشه خرما) با اشاره به فرآیند سازی های انجام شده در زمینه صنعت خرما که موجب توسعه خوشه خرما گردیده به بیان برخی از نقاط فشار و کاستی ها در زمینه تولید و سود آوری صنعت خرما پرداخته و گفت: توسعه بازار، عدم هزینه کرد ذی نفعان و پایین بودن فرهنگ مصرف خرما و نیز عدم وجود تکنولوژی بسته بندی مواردی است که باید به طور جد بررسی و راهکارهایی برای برطرف کردن آنها اندیشیده شود. وی در ادامه با اشاره به تاثیرات گسترده تبلیغات برای ارتقای فرهنگ مصرف خرما در کشور افزود: ساخت مستندهایی در زمینه خرما و اختصاص برنامه هایی در تلوزیون ملی میتواند مردم را با خرما آشنا تر کرده و آنان را به مصرف بیشتر آن ترغیب نماید همچنین اختصاص بخشی از بودجه های نوسازی به خرید ماشین آلات بسته بندی ، به اجرا گذاشتن پروژه ملی بسته بندی خرما با توجه به قابلیت هر نوع خرما ، توسعه بازار،احداث نمایشگاههای ملی در کشورهای تونس و روسیه که با توجه به وجود گونه های متنوع خرما در ایران موفق خواهد بود، گرد آوری دایره المعارف خرمای ایران، بازاریابی های مشترک در سطح ملی در بازارهای جهانی و در نهایت اینکه خرما باید به عنوان یک محصول ملی معرفی شود تا بتواند به قابلیت های بالایی دست یابد.

در ادامه این نشست اخلاق محمدیان معاون صنایع کوچک شرکت شهرک های صنعتی خوزستان با ارایه گزارشی از روندهای کاشت داشت و برداشت و وضعیت صنایع خرما در این استان ارایه کرد وی عمده ترین مشکلات خرما را بخش کشاورزی در خوزستان دانست و گفت: وجود برخی از شرایط نامساعد جوی مانند گرد و غبار در خوزستان، گرده افشانی نامناسب و برداشت نامناسب محصول که معمولا با دست صورت می گیرد مشکلات عمده ای را بر سر راه صنعت خرما ایجاد کرده است و موجب زمانبر بودن و هزینه بر شدن محصول میگرددهمچنین کاشت برخی از محصولات دیگر در زمین های تحت کشت نخیلات موجب کاهش محصول می گردد.

ابوالفضل روزی طلب عامل توسعه خوشه خرمای بوشهر هم در این نشست به ارایه گزارش از وضعیت خوشه های صنعتی خرما در استان بوشهر پرداخت و گفت :مهمترین ضعف و ناتوانی در حیطه صنعت خرما ناتوانی در بازاریابی و اتصال به حلقه نهایی مصرف و کمبود صنایع بسته بندی است وی مشکلات این عرصه را شامل بالا رفتن قیمت های نهاده های کشاورزی، کمبود منابع آب و برخی از چالش ها در زمینه صنایع تبدیلی دانست. وی در ادامه خواستار استفاده از پتانسیل های سیاسی به منظور برطرف شدن بخشی از مشکلات صادراتی محصول خرما شد و به دست آوردن بازارهای جدید مانند ترکیه را از جمله اقدامات و اهداف خوشه صنعتی بوشهر در آینده دانست.مقداد تکلوزاده عامل توسعه خوشه خرمای کرمان سخنران بعدی این نشست بود که موازی کاری در زمینه صنعت خرما را مهمترین مشکل این عرصه دانسته و گفت: وجود نهادهایی مانند انجمن ملی خرما ی ایران و همچنین دیگر تشکل ها و کانون ها که به صورت موازی کار میکنند باعث صرف هزینه و هدر دادن منابع میشود.وی با اشاره به لزوم کار فرا استانی در زمینه خرما گفت: در امر نگهداری و بسته بندی خرما باید کارهای مشترکی صورت گیرد و اشتراک گذاری اطلاعات ،هزینه تولید و بسته بندی موجب میشود که همه بتوانند بازاریابی مشترک و اصلاحات اساسی در جهت رشد این صنعت انجام دهند وی با اشاره به برند سازی در زمینه خرمای بم بر لزوم ایجاد هولوگرام مشترک خرما تاکید و آن را راهی برای اطمینان بخشی و سهولت خرید مشتریان خارجی و داخلی دانست.افشین فخر به عنوان عامل توسعه خوشه بسته بندی با اشاره به اهمیت دادن به سلیقه مشتری برای پیدا کردن بازارهای جدید و توسعه صادرات خرما از بسته بندی به عنوان حلقه مفقوده خوشه های خرما یاد کرد و گفت : برای ایجاد برند در زمینه خرما باید مشکلات تکنیکی را حل کرد و همچنین در این عرصه لزوم همکاری های مشترک میان خوشه های مختلف کشور ضروری است که این عامل قدرت چانه زنی در این صنعت را افزایش خواهد داد. وی با تاکید بر تدوین یک نقشه راه برای صنایع خرما عواملی مانند ترسیم نقشه بازاریابی و برنامه عمل به صورت قدم به قدم و نیز پیاده سازی نظام عمل و سازمان اجرایی کار و نیز تطبیق و بومی سازی و... را در ارایه هر چه بهتر این نقشه موثر دانست.

در انتهای این نشست حاضران پس از بحث و تبادل نظر به تدوین بیانیه پایانی به منظور ایجاد چارچوبی برای حل مشکلات خوشه های صنعتی خرما پرداختند.