انیمیشن، یکی از همگانی‌ترین ابزار سرگرمی برای همه رده‌های سنی

28 اکتبر سال 2002 یا ۶ آبان روز جهانی انیمیشن (Animation) نام‌گذاری شده است. انیمیشن‌ به‌معنی تصاویر نقاشی‌شده و یا عکاسی‌شده‌ی متحرکی است که به روش‌های متفاوتی ساخته می‌شوند، قالب‌های مختلف انیمیشن عبار‌ت‌اند از انیمیشن‌های دوبعدی، انیمیشن‌های سه‌بعدی که با اجسام و عروسک‌های متحرک هستند، تکنیک‌های تلفیقی که به انیمیشن زنده معروف هستند و انیمیشن‌های کامپیوتری که در دنیای امروز بسیار پرطرفدار هستند و بازار داغی دارند.  «چارلز امیل ریناد»، مخترع تئاتر اپتیک در سال 1892، اولین فیلم انیمیشن در موزه گروین در پاریس را اجرا کرد و هرساله این روز یادآور اولین اجرا فیلم انیمیشن است.

نحوه برگزاری روز جهانی انیمیشن

در سال‌های اخیر، روز جهانی انیمیشن در بیش از 50 کشور در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود. هرسال، انجمن بین المللی فیلم انیمیشن به یک هنرمند مأموریت می دهد تا پوستر هنری اصلی را برای اعلام روز جهانی انیمیشن، تهیه کند.  در این روز، انیمیشن‌های سینمایی، فیلم‌های کوتاه و انواع هنرهای انیمیشن در کارگاه‌ها به نمایش در می‌آیند. این فیلم‌ها طیف فوق العاده‌ای از تکنیک‌ها را عرضه می کنند و از آنجا که بسیاری از فیلم های انیمیشنی، غیرکلامی هستند، فرصتی غنی برای ارتباطات میان فرهنگی است. 

در جهان کنونی، انیمیشن یکی از همگانی‌ترین ابزار سرگرمی، برای همه رده‌های سنی به شمار می‌آید. با گذر زمان، و با پیشرفت روش‌های ساخت انیمیشن، تمرکز و توجه بیش‌تر فعالان به‌سوی ایده‌های پنهان در هر انیمیشن گرایش یافته است، زیرا روش‌های ساخت هر اندازه دست‌نیافتنی باشد، کم‌کم آموختنی خواهند بود. اما آن‌چه انیمیشن‌های برتر جهان را از دیگر آثار یا پویانمایی جدا می‌کند، ایدئولوژی و محتوای به‌کار رفته در هر اثر است. موضوع تولید محتوا، جایگاه مهم‌تری را در رسانه‌های هنری کنونی انجام می‌دهد.

نشانه‌های پیدایش انیمیشن در ایران به ۵۲۰۰ سال پیش، در «شهر سوختهٔ سیستان و بلوچستان» باز می‌گردد. سفالینه‌ای که در این منطقه یافت شد و اکنون در «موزه ملی ایران» نگه‌داری می‌شود، نخستین کوشش‌ها برای ساخت انیمیشن در جهان می‌تواند شناخته شود. نقش‌های ساده آمده بر روی این سفالینه، نقش بزی در حال جهیدن بر روی درخت و خوردن برگ آن را نشان می‌دهند.

فرآورده‌های انیمیشن شرکت‌های سرشناس جهان، با بودن فضای مجازی، با شتاب به فضای رسانه‌ها ورود پیدا می‌کنند و در اندک مدت شناخته می‌شوند. معرفی پیش‌گامان هنر انیمیشن در روز جهانی انیمیشن در ایران و آثار ارزشمندشان به کودکان، آغاز شایسته‌ای برای برانگیختن حس کنجکاوی به تاریخ این هنر و دیگر هنرهای ایران، در کودکان می‌تواند باشد.

«نورالدین زرین‌کِلک»، پدر انیمیشن ایران در سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶، ریاست آسیفا را بر عهده داشته است. او جایزه‌های گوناگونی برای ساخت انیمیشن کوتاه «دنیای دیوانه دیوانه دیوانه» به‌دست آورده است. از دیگر آثار زرین‌کِلک به «وظیفهٔ اوّل» و «آتل متل» می‌توان اشاره کرد.

از دیگر پیش‌گامان هنر انیمیشن ایران، «فرشید مثقالی»، «مرتضی ممیز» و «علی‌اکبر صادقی» هستند. علی‌اکبر صادقی با سبکی آمیخته از نقاشی قهوه‌خانه‌ای ایران و اساطیر و فرهنگ ایرانی، در کارنامهٔ هنری خود انیمیشن‌های گوناگونی را مانند «گلباران»، «من آنم که»، «ملک خورشید»، «رخ» و «هفت شهر» دارد. فیلم‌های انیمیشن رخ، گلباران و من آنم که، به شیوهٔ نقاشی متحرک آفریده شده‌اند و جایزه‌های گوناگونی را دریافت کرده‌اند.

در ادامه، با انواع انیمشین ها آشنا می شویم:

سِل انیمیشن

این همان انیمیشن اصلی، سنتی یا دستی است که در آن باید هزاران تصویر را بر روی کاغذ مخصوص بکشید و از آنها به صورت قاب به قاب عکس بگیرید. قبل از انقلاب دیجیتال، انیمیشن سنتی مرسوم بود. انیمیشن سنتی فرصت بسیار خوبی برای پرورش مهارت هاست. اما اشکال اصلی انیمیشن سنتی این است که این روند بسیار طولانی و زمان بر است. با این حال عطر و طعم دنیای قدیمی این سبک، لذت بخش است.

 انیمیشن دوبعدی

این انیمیشن یک مزیت ویژه دارد: دسترسی ارزان و آسان است. برای انجام آن، به یک درک اساسی از چارچوب کلیدی انیمیشن و آشنایی با نحوه ی استفاده از نرم افزار ادوبی انیمیت سی‎سی، نیاز دارید.

انیمیشن سه بعدی

انیمیشن سه بعدی با اصول مختلفی کار می کند و بیشتر شبیه به نمایش عروسکی است تا انیمیشن سنتی. برای این کار، باید بیاموزید که چگونه یک شخصیت را به صورت دیجیتالی مدل سازی کنید؛ آن را کاملاً مجسم کنید و اسکلتی به آن بدهید که بتوانید حرکت دهید و دستکاری کنید.

موشن گرافیک

این تکنیک شامل حرکت عناصر گرافیکی مانند متن یا لوگوها است که عمدتا با استفاده از  نرم افزارهایی مانند افتر افکت انجام می شود. برای کسانی که در صنعت تبلیغات کار می کنند یا پروژه های چندرسانه ای را انجام می دهند، بیشترین کارآیی را دارد.

استاپ موشن

استاپ موشن مانند انیمیشن سنتی است، با این تفاوت که بجای نقاشی، از مدل های سفالی یا عروسکی و…استفاده می شود که اکنون عمدتاً جای خود را به انیمیشن سه بعدی و جلوه های بصری داده است. با این حال ، فیلمسازانی وجود دارند – مانند تیم برتون – که تقریباً به طور انحصاری با استاپ موشن کار می کنند.

روز جهانی انیمیشن، فرصتی مناسب برای آشنایی بیشتر با انواع هنرهای انیمیشنی است.

منابع: بیتوته/ ایده شات/ کتابک