پیارم؛ از هرمزگان تا بازارهای جهانی

آغاز روزی دیگر برای جنب وجوشی دیگر.مردان سختکوش روستایی برفراز نخل های سر به فلک کشیده ، با داس های تیز و بران ،ثمره دسترنج کشاورزان و نخلداران رابرداشت می کنند. این روزها وزش باد پاییزی با رقص شاخ و برگ درختان نخل درفصل برداشت خرمای پیارم تماشایی است.این روزها تلاش مردان وزنان روستایی در نخلستان های شهرستان حاجی آباد که عروس خرماهای جهان رابسته بندی و برای عرضه در بازارهای داخلی و خارجی آماده می کنند،بسیار دیدنی ست.پاییز فصل پربرکتی برای نخلداران شهرستان حاجی‌آباداست.این منطقه درشمال هرمزگان ، بیشترین سطح زیرکشت و نخستین جایگاه تولید خرمای ایران را به خوداختصاص داده است. خرمای پیارم از جمله با کیفیت ترین و گران قیمت ترین خرماهای صادراتی ایران به حساب می آید .صادرات خرمای پیارم یکی از ارز آورترین زمینه های تجاری ایران به شمارمی آید. ۹۰ درصد از تولید خرما در این استان  از نوع مضافتی، خاصویی و پیارم مرغوب صادراتی بوده، که  در این شهرستان به عمل می‌آید. برداشت خرما در هرمزگان با خرمای آل مهتری از اول خرداد آغاز و با برداشت پیارم به پایان می‌رسد.

 ضرورت حمایت دولت از نخلداران
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی استان هرمزگان ، به خبرنگار صبح ساحل می گوید: از3 هزار و 400 هکتار سطح زیر کشت خرمای پیارم دراین استان درسال جاری 2 هزار و 300 هکتار آن مثمر است.مسعود گرگیج ، تولید سالیانه خرمای پیارم را 13 هزار تن اعلام می کند و ادامه می دهد:حدود 80 درصد از تولیدات خرمای پیارم به خارج  از کشور صادر می شود .او پیش بینی می کند تا پایان فصل برداشت (آذرماه)بیش از 13هزارو800 تن خرمای پیارم برداشت شود. او، کشورهای امریکا، کانادا،ژاپن، استرالیا، اورآسیا، کشورهای اروپایی و حاشیه خلیج فارس را بازار هدف این محصول اعلام می کند. مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان درپاسخ به این پرسش که چه تغییراتی دروضعیت خرمای پیارم پس از ثبت ملی و جهانی بوجودآمده می گوید:  در شرایط تولید ، نگهداری و صادرات آن تغییراتی ایجاد شده که می توان به توسعه صنایع تبدیلی، سردخانه ها ومراکز بسته بندی، افزایش صادرات ، توسعه سطح زیر کشت اشاره کرد.وی معتقد است : برای حضور بیشتر و قوی تر خرمای پیارم در بازارهای جهانی ، توسعه صنایع بسته بندی و تبدیلی، توسعه کشت و افزایش تولید در واحد سطح، تولید محصول سالم و عاری از سم و کود(ارگانیک) ، ایجاد دفاتر نمایندگی فروش درسطح جهانی، جذب سرمایه گذار جهت تولید پیارم در استان هرمزگان ضروری است. به گفته گرگیج، نوسانات ارزی، تحریم ها، وجود دلالان، بسته بندی نامناسب ، قیمت بالای پاجوش از مشکلاتی است که تولیدکنندگان خرمای پیارم در جهت تولید و عرضه این محصول به بازارهای داخلی و خارجی با آن مواجه هستند.این مسوول ،حمایت  دولت از نخلداران وشرکت های فعال در صادرات خرمای پیارم را ضروری می داند.

  

 افزایش سطح زیرکشت با جهانی شدن
مهدی عباسپور مدیرجهادکشاورزی شهرستان حاجی آباد معتقد است : باشناسایی این رقم در دنیا باعث رونق وارزش زنجیره تولیدخرمای پیارم شده ، افرادزیادی شامل کارگران فصلی از منافع آن بهره مند می شوند. وی حضور دربازارهای جهانی رامستلزم  ایجاد نمایشگاه های داخلی وخارجی ،افزایش کیفیت محصول از طریق مراقبت های ویژه باغداران ،تولید محصول سالم و اخذ گواهی سالم توسط باغداران عمده و ایجادروابط دیپلماتیک با کشورهای خارجی می داند.عباسپورمی گوید:باجهانی شدن خرمای پیارم هم سطح زیرکشت وهم قیمت محصول افزایش یافته وصادرات نیزبیشترشده است.مدیرجهادکشاورزی شهرستان حاجی آباد درادامه ، افزایش قیمت نهاده های کشاورزی، بالا رفتن دستمزد کارگران وهمچنین افزایش هزینه های جانبی را ازچالش های نخلداران شهرستان حاجی آباد می داند.وی ثبت جهانی خرمای پیارم را بسیارمثبت ارزیابی می کند ومی گوید : پس از ثبت جهانی خرمای پیارم، از سوی دولت بیمه این رقم نسبت به ارقام دیگربه صورت ویژه انجام می شود. همچنین این رقم درپرداخت یارانه نهال نسبت به  سایرارقام در اولویت قراردارد.وی ، توزیع نهال های کشت بافت ، پرداخت یارانه کشت پاجوش ، اجرای آبیاری تحت فشار در باغات ،برنامه های آموزشی و ترویجی در خصوص افزایش عملکرد محصول و بازسازی باغات فرسوده ، مکانیزه نمودن برداشت وبازاریابی این محصول را ازدیگر اقدامات مفید پس از ثبت جهانی خرمای پیارم می داند.اوهمچنین ناکید می کند :صادرات خرمای پیارم و حضور در بازارهای جهانی  مستلزم همکاری دستگاه های مختلف کشوری و استانی است.

     
 خرمای پیارم؛ برند هرمزگان در دنیا
حسن عباس پوررییس انجمن خرمای هرمزگان ، کمبود امکانات ترویج و آموزش نخلداران برای ارتقا بهره وری، عدم دسترسی به نهاده های کشاورزی وادوات باغداری نظیر تراکتورو غیره با قیمت متعادل و کمبود نقدینگی نخلداراران و عدم همکاری کامل مسوولان دولتی دراین بخش را از جمله مشکلات نخداران برای تولید خرمای پیارم می داند.او معتقد است: برای افزایش تولید خرمای پیارم و بهره وری بیشتر، دولت می تواند با برگزاری دوره های آموزشی ترویج ، اعطای تسهیلات با بهره پایین ،تامین نهاده ها وادوات کشاورزی با قیمت مناسب به نخلداران از تولیدکنندگان این رقم خرمای مرغوب حمایت کند. رییس انجمن خرمای هرمزگان اضافه می کند:80درصد نخلستان های پیارم به سیستم آبیاری نوین تحت فشار مجهز شده اند که اکثراین سیستم ها به دلیل به سرآمدن تاریخ مصرفشان نیاز تعویض ،نوسازی و بهسازی دارند که نیازمندکمک دولت هستیم.عباس پوربرخلاف نظر برخی مسوولان تاکید می کند:با جهانی شدن خرمای پیارم هنوزآثارجهانی شدن آن ملموس نیست.وی یکی دیگرازچالش نخلداران راکمبود صنایع تبدیلی می داند ومی گوید:حدود 12 سردخانه نگهداری و بسته بندی درشهرستان حاجی آباد وجوددارد که پاسخگوی نیاز نخلداران نیست. رییس انجمن خرمای هرمزگان تاکید می کند:دولت باید ازاین محصول استراتژیک که می تواندارزآوری خوبی برای کشور داشته باشد، و درزمینه اشتغالزایی وتقویت روابط با کشورهای جهان موثر باشد ، حمایت جدی کند. رئیس انجمن خرمای بندرعباس با بیان اینکه در منطقه حاجی‌آباد سرمایه‌گذاری‌های خوبی در کشت خرمای پیارم شده، تاکید می کند: ارتقاء جایگاه خرمای پیارم نیازمند برنامه‌ریزی خوب و مدونی است. عباس‌پورمی گوید: خرماهایی مانند «پیاروم» و «خاصویی» که برند تجاری استان محسوب می‌شوند که در حال توسعه هستند.
   

 قطع دست واسطه‌ها  در صادرات خرما
محمدرضا صفا رئیس اتاق بندرعباس نیز معتقد است: ایجاد انجمن ملی خرما در شهر بندرعباس می‌تواند همبستگی بین تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایجاد کند و با شناسایی بازارهای هدف، بهبود زیرساخت‌های تولیدی خرما، شناساندن پیارم و خرماهای خاص استان هرمزگان در جهان، موجب رونق صنعت خرما شود. او می گوید :متأسفانه بازاریابی خوبی در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در خصوص خرما صورت نگرفته و واسطه‌های زیادی در معاملات وجود دارند که امیدوارم با ایجاد دفتر انجمن خرما در بندرعباس بتوانیم دست واسطه‌ها را در صادرات خرما کوتاه کنیم. رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بندرعباس ابراز امیدواری می کند که بزودی شاهد شکوفایی خرمای هرمزگان در حوزه صادرات خواهیم بود.
    

 حضوردربازارهای جهانی باحمایت ازبخش خصوصی
عنایت الله وکیلی پوردبیر کمیته تولید انجمن خرما کشور نیزبا اشاره به مشکلات نخلداران برای عرضه محصول به بازارمی گوید: تجار منطقه درصورت داشتن امکانات مالی و بازار های خارجی مناسب ، خرمای نخلداران را خریداری کرده روانه بازار می کنند.از سویی دیگرتقویت تشکل های خصوصی نظیر تعاونی نخلداران، انجمن ملی خرمای ایران می تواند با همکاری ارگان های ذیربط دولتی بازاریابی خوبی داشته باشند.وی معتقد است :حضور بیشتر خرمای پیارم دربازارهای جهانی نیازمند رایزنی های بیشتردولتمردان  با کشورهای خارجی هدف و همکاری کامل با بخش خصوصی و تجاروتسهیل در قوانین صادرات و حمایت از صادرکنندگان است. وکیلی پور با بیان اینکه 250 هزار هکتار از زمین های کشاورزی به کشت نخیلات اختصاص دارد اضافه می کند: حدود یک میلیون و 250 هزار تن در سال میانگین برداشت خرما در کشور است که حدود 30 درصد از این تولید به ضایعات بی مصرف مبدل می شود که خود رقم بزرگ و قابل تأمل است.وی با تأکید بر رعایت استانداردهای لازم در کنار فراهم ساختن زمینه تولید بیشتر با بهره وری بالا، حرکت به سمت کشاورزی مکانیزه و مدرن را راه حل برون رفت از وضعیت فعلی
می داند.یادآور می شود ، طبق آمار ارایه شده ، دراستان هرمزگان ۵۵ نوع خرما تولید می‌شود که ۲۰ رقم آن تجاری است. این استان با ۳۴ هزار هکتار نخلستان زیرکشت و تولید ۱۴۰ هزار تن خرما در سال، رتبه چهارم تولید خرما و رتبه سوم سطح زیرکشت  کشور را دارد.

روزنامه صبح ساحل