ناتوانی در خلق لحظات دراماتیک

چهارشنبه ( روز گذشته) فیلم «بندر بند» در سینما «ستاره شهر» بندرعباس و با حضور عوامل  و بازیگران فیلم اکران شد. این فیلم سینمایی به کارگردانی منیژه حکمت برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره «کلکته» شد. «رضا کولغانی»، هنرمند محبوب اهل بندرعباس در این فیلم نقش اصلی را ایفا می‌کند. «امیرحسین طاهری»، «مهلا موسوی» و «پگاه آهنگرانی» دیگر بازیگران بندربند هستند. پس از اکران این فیلم رضا کولغانی به‌صورت زنده برای مخاطبان فیلم در سالن سینما به اجرا پرداخت.

معرفی فیلم

به گزارش صبح ساحل، در خلاصه داستان «بندر بند» که تصاویر مستندی از سیل را در خود جای داده، آمده است: «یک بند کوچک موسیقی از شهرستان‌های دور جنوب ایران قصد دارند بعد از مدت‌ها در یک کافی‌شاپ در تهران وارد رقابتی غیر رسمی شوند. مهلا به همراه سایر اعضای بندر بند، همسرش و یکی از نزدیک‌ترین دوستان‌شان سفر خود را از یک استان جنوبی به تهران آغاز می‌کنند، آن هم درست زمانی که همه داشته‌های خود را در سیل از دست داده‌اند». «بندر بند» که پخش بین‌المللی آن به عهده شرکت ایریماژ است در جشنواره‌های متعددی به نمایش درآمده و جایزه بهترین فیلم جشنواره کلکته، جایزه «نتپک» جشنواره فیلم‌های کوهستانی «اولجو» و همچنین تقدیرنامه بهترین فیلم جشنواره «باتومی» را دریافت کرده است.

نقد فیلم

بندربند با نمایی زیبا و سورئالیستی آغاز می‌شود و انتظار مخاطب از فیلم را بالا می‌برد. در ادامه فیلم هم این نماهای زیبا و سورئالیستی گاهی دیده می‌شود اما این تصاویر زیبا در خدمت فیلمنامه نیستند و خط داستانی ضعیف فیلم و براورده نشدن انتظارات مخاطب بر این زیبایی‌ها سرپوش می‌گذارد تا جایی که می‌توانیم از فیلم بندربند به عنوان یک فیلم ضعیف یاد کنیم. نماهایی از جاده‌های مارپیچ و دشت‌های کنار جاده در فیلم بندربند هم در ذهن مخاطب، نماهای فیلم‌های کیارستمی را تداعی می‌کند. منیژه حکمت کارگردانی است که به فیلم‌های فمینیستی علاقه زیادی دارد. ایده این فیلم هم به گفته خودش از آوازخواندن تعدادی زن در کافه‌های تهران به ذهنش رسیده‌است. با این حال اما فیلم بندربند خط داستانی ضعیفی دارد. در تبلیغات فیلم از «رضا کولغانی» به عنوان اولین بازیگر بندرعباسی که نقش اصلی یک فیلم را بازی می‌کند، یاد می‌شد. پوستر فیلم هم موید همین موضوع است اما برای «نوید» با بازی رضا کولغانی هیچ چالش یا اتفاق خاصی که او را به عنوان نقش اصلی فیلم معرفی کند، رخ نمی‌دهد. حتی به زعم من «امیر» با بازی «امیرحسین طاهری» نقشی کلیدی‌تر در فیلم ایفا می‌کند. او که هم به عنوان راننده با چالش‌های زیادی در فیلم مواجه است و هم به خاطر شرایط زن باردار خود نگران است. حتی مهلا موسوی به عنوان زنی باردار که رویای خوانندگی و رفتن روی سن را در سر می‌پروراند و باوجود شرایط خاصی که دارد سفر پرخطری را در پیش می‌گیرد با چالش‌های بیشتری مواجه است تا نوید. نوید در طول فیلم با هیچ چالش خاصی مواجه نیست. جوانی رویاپرداز و شاد که با دوتن از دوستانش برای یک اجرا راهی سفری به تهران هستند. تنها چالش نوید در فیلم مواجه شدن با مرگ دوستش است که این موقعیت هم مخاطب را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. علت این موضوع هم شخصیت‌پردازی ضعیف و ناتوانی کارگردان در خلق موقعیت‌‌ها و لحظات دراماتیک در فیلم است. مخاطب با نوید همذات‌پنداری نمی‌کند چرا که رابطه عاطفی نوید با داوود در فیلم پرداخته نشده‌است. در قسمتی دیگر از فیلم امیر مسیری را به اشتباه رفته و عصبانی می‌شود. در این لحظه هم کارگردان یک موقعیت جذاب دراماتیک را از دست می‌دهد و نمی‌تواند به خوبی آن را به تصویر بکشد و پردازش کند. حکمت در موقعیت‌های دیگری نظیر مواجهه با پلیس، رساندن کمک‌های هلال‌احمر به مردم یا مواجهه با مردم سیل‌زده هم نتوانسته است موفق عمل کند و این لحظات را دراماتیزه کند. نقاط عطف و گره‌های دراماتیک به قدری در فیلم کمرنگ هستند که مخاطب درطول تماشای فیلم مثل یک مجسمه به صحنه سینما خیره است و فیلم نتوانسته است هیچ احساسی را در مخاطبان خود برانگیزد. فیلم حکمت رگه‌هایی از مستند داستانی را نیز در خود دارد اما نتوانسته است رنج و امید مردم سیل‌زده را به خوبی به نمایان کند. صحنه نواختن ساز توسط یکی از مردم سیل‌زده یا گریه یکی از زنان نشسته بر آوار خانه خود با وجود اینکه صحنه‌های دراماتیکی است اما وصله و پینه‌ای ناجور برای فیلم است و نتوانسته است در داستان فیلم جای خود را پیدا کنند. به هر روی بندربند فیلمی تاثیرگذار نیست و انتظارات مخاطب را هم براورده نمی‌کند اما فیلمی است که از دل سیل و بلایا آمده‌است و از این منظر شاید بتوان آن را فیلمی جسورانه دانست چرا که نمی‌توان منکر مشکلات ساخت فیلم در چنین شرایطی شد و شاید کمتر کسی جسارت ساخت فیلم در دل این بلایا را داشته‌باشد. تدوین، تصویربرداری و حتی بازی بازیگران فیلم چنگی به دل نمی‌زند و حتی درجاهایی می‌لنگد. با این حال شاید تنها لحظات جذاب فیلم بخش‌هایی است که موسیقی و آواز در فیلم وجود دارد و مانع خسته‌شدن مخاطب می‌شود.

گفت‌وگو با عوامل

منیژه حکمت، کارگردان فیلم بندربند در جریان اکران فیلم درباره فیلمنامه بندربند می‌گوید: «من یک طرح از بانوانی که از شهرهای دور در کافه‌های کوچک تهران آواز می‌خواندند در ذهنم داشتم و در مورد آن تحقیق می‌کردم و وقتی که در سال 98 سیل آمد آن قصه را به دل سیل آوردم که یک بند کوچک موسیقی در بحبوحه سیل از یک شهر دور برای اجرای موسیقی به تهران بیاید». حکمت در پاسخ به این سوال که آیا می‌توانیم فیلم شما را یک مستند داستانی بنامیم هم گفت: «خیر این فیلم یک درام سینمایی است و وقتی در بستر رئال کار کنید ممکن است مستندگونه به نظر برسد». حکمت در ادامه از وضعیت سینمای ایران هم گلایه کرد و گفت: «چندین سال است که پول‌های عجیب‌وغریبی در سینمای ایران درحال گردش است و مشکلات عدیده‌ای برای هنر و اندیشه به‌وجود آمده‌است و مرجعیت از هنر گرفته شده‌است». کارگردان فیلم بندربند اضافه کرد: «شما یک کارگردان نام‌آشنا از زمان سینمای آزاد در بندرعباس داشته‌اید و این در مقابل با این تفکر است و فیلمسازی ارزان و با زیرساخت‌های اجتماعی را ارج می‌نهد».  او در پایان از استقبال پرشور و شوق مردم بندرعباس از اکران فیلم بندربند هم تشکر کرد.

رضا کولغانی، بازیگر فیلم بندربند هم در خصوص چالش بازیگری در شرایط سخت سیل در این فیلم گفت: «وقتی با پیشنهاد خانم حکمت برای بازی در این فیلم مواجه شدم، باوجود شرایط پیچیده سیل به خاطر علاقه‌ای که به کارهای تیمی دارم، پیشنهاد ایشان را پذیرفتم». او در ادامه گفت: «این شکل از فیلمسازی برایم خیلی جذاب‌تر از این است که سینمای بدنه شکل بگیرد یا پول زیادی برای ساخت فیلم هرینه شود اما در چنین فیلمی چون امکانات کم است کارها بین مجموعه تقسیم می‌شود و ممکن است یک نفر هم در فیلم بازی کند و هم موزیسین فیلم باشد و هم مسئول تدارکات وه مین است که این فیلم را جذاب می‌کند». بازیگر فیلم بندربند چند وجهی بودن عوامل فیلم را علت موفقیت آن دانست و گفت: «به قول خانم حکمت با همگی جزایر کوچکی هستیم که اگر از یکدیگر دور بیفتیم به زیر آب می‌رویم اما وقتی به یکدیگر وصل شویم می‌توانیم زندگی و فرهنگ بسازیم».