آیا زیبایی باعث دوست داشته‌شدن می‌شود؟

اگر کسی از ما سوال کند که آیا زیبایی و جذابیت جسمانی دیگران در نوع نگاه ما به آن‌ها نقش دارد، به احتمال خیلی زیادی پاسخ خواهیم‌داد: «خیر! ما به ارزش‌های اخلاقی و تفکرات دیگران اهمیت می‌دهیم و درگیر ظواهر نمی‌شویم». جواب ثقیل و زیبایی است. اما چقدر واقعیت دارد و در عمل چقدر به این حرف‌ها پایبند می‌مانیم؟ در واقع، به نظر اکثر ما این احتمال که ظاهر جسمانی عامل تعیین‌کننده‌ی میزان علاقه‌ی دیگران به فرد باشد، کمی غیر عادلانه و غیردموکراتیک است؛ زیرا بر خلاف منش، شخصیت و تفکرات، که می‌توانیم تا حدی در شکل دادن آن‌ها دخالت کنیم، ظاهر جسمانی ما از اختیارمان خارج بوده‌است و این منصفانه نیست که از آن به عنوان معیاری برای دوست داشتن کسی استفاده شود.

چندین نظرسنجی که روانشناسان برای بررسی موضوع انجام دادند، نشان داد که مردم در پاسخ به این سوال که آیا در دوست‌داشتن دیگران برای جذابیت جسمانی رتبه‌ی مهمی قائل می‌شوید، پاسخ منفی دادند. اما بررسی رفتار واقعی آدم‌ها، عکس این پاسخ‌ها را نشان داد. گروهی از روانشناسان طی نوعی برنامه کامپیوتری را ترتیب دادند که در آن دانشجویان زن و مرد به طور تصادفی همگروه شده بودند. طی برنامه، به هر شرکت کننده پرسش‌نامه‌ی بی‌نامی داده می‌شد که می‌توانستند همگروهی خود را ارزیابی کنند. بعد از تخمین‌های متعدد، محققان به این نتیجه رسیدند که «تنها» جذابیت جسمانی شخص در میزان دوست داشته‌شدن و مثبت ارزیابی شدن‌اش نقش خواهد داشت! هیچ کدام از مقیاسهای هوش، مهارت اجتماعی یا شخصیت با دوست داشتنی بودن در ارتباط نبود. این آزمایش بارها و بارها به اشکال مختلف، تکرار شد و در همه موارد نتایج مشابه همین اصل به دست آمد. در واقع زیبایی و جذابیت ظاهری نه تنها در نخستین دیدار که در دیدارهای بعدی هم اهمیت بسزایی داشت. اما معیار زیبایی و جذابیت ظاهری چیست و چه کسی آن را معین می‌کند؟ آیا فرد زیبا همه‌جای جهان زیبا محسوب می‌شود؟ چرا دیدن عکس‌های افرادی که در گذشته زیبا به حساب می‌آمدند، امروزه برای ما عجیب است؟ این سوال‌ها نشان می‌دهند، زیبایی یک مفهوم نسبی و فرهنگی است و امروزه با معیارهایی منطبق است، که ما را رو به مصرف بیشتر و بیشتر سوق می‌دهد. در واقع زیبایی، تصور و پیش‌فرضی است که جامعه، برای ما تعریف می‌کند. اگر بخواهیم مطابق معیارهای امروز زیبا باشیم، باید مقدار زیادی سرمایه کنار بگذاریم و در راه پرطرفدار زیبا شدن خرج کنیم. آیا هرکس بیشتر به منابع ثروت دسترسی دارد، زیباتر است؟ با توجه به این یافته‌ها، چقدر انسان را موجودی عقلانی و منطقی برآورد می‌کنید؟