احکام خاکستری

انتصاب یا انتخاب مدیران کارآمد یکی از چالش‌های اصلی مسئولان ارشد کشوری و استانی است. روشن است که صعود یا سقوط یک سازمان در شاخص‌های رشد و توسعه در گرو این گزینش است. در سنوات اخیر اهمیت این موضوع چندین برابر شده است، از آن جهت که سوء مدیریت‌ها خسارت‌های عمومی سنگینی در ابعاد کلان و خرد به دنبال داشته است. از آنجا که نیروهای هرمزگان تاکنون نتوانسته‌اند چندان در سطح ملی عرض اندام کنند از همین رو اغلب لابی‌ و کشمکش‌های سیاسی برای رسیدن به پست‌های نزدیک به استاندار درون استان اتفاق می‌افتد. حدود چهار ماه از آغاز به کار «مهدی دوستی» استاندار هرمزگان می‌گذرد. او تاکنون 36 انتصاب داشته است که در این مطلب قصد داریم ویژگی‌های کلی این انتخاب‌ها را زیرذره‌بین قرار دهیم.

حواشی عزل و نصب‌ها

یکی از موضوعات بحث برانگیز در انتصاب فرمانداران شهرستان‌های هرمزگان این بوده است که اگر چه استانداری هرمزگان جز اولین استان‌ها در صدور احکام سرپرستی فرمانداران بوده لیکن پس از گذشت هفته‌های متمادی هنوز وزارت کشور احکام نهایی را صادر نکرده است. از جانب دیگر اما فقط حکم نهایی فرماندارِ یکی از جزایر و نزدیک به نماینده مجلس صادر می‌شود. این اتفاق شائبه‌هایی را ایجاد می‌کند؛ اول اینکه در روزهای ابتدایی شروع کارِ دوستی، زمزمه‌هایی برای تغییر سریع برخی از مدیران کل استان بدون هماهنگی استاندار به گوش می‌رسید که به نظر می‌رسد دوستی هوشیار بوده و از آن جلوگیری کرده است. در مقابل، اکنون که گفته می‌شود استاندار هرمزگان گزینه‌های پیشنهادی مدیران کل تعداد زیادی از دستگاه‌های دولتی را ارائه کرده است، هنوز خبری از صدور احکام نهایی نیست. برخی منابع نیز از تغییر بعضی از گزینه‌های روی کار آمده در استانداری هرمزگان تحت فشارهای درون استانی خبر می‌دهند. باید دید دوستی در مقابل این آشفتگی سیاسی که همواره در هرمزگان جریان داشته، چه تصمیمی اتخاذ خواهد کرد. به طور کلی به نظر می‌رسد برخی از درون استان با استفاده از نفوذشان‌ در مرکز به دنبال مداخله و انتصاب نیروهای نزدیک به خود در مناصب ارشد دستگاه‌های دولتی هستند تا شاید در آینده نزدیک از آن‌ها بهره جویند. اگر چنین باشد مهدی دوستی دو راه دارد؛ اول اینکه در برابر این مداخله‌ها بایستد و انرژی زیادی را صرف مقابله با این جریان کند که در این صورت باید آماده آغاز موجی از انتقادها و هجمه‌ها علیه خود باشد. راه دوم تمکین از برخی خواسته‌ها در جریان انتصابات است که تجربه ثابت کرده اغلب این راه گزینش می‌شود.

رزومه‌های کم جان

طبق قانون کلیه وظایف و اختیاراتی که بر عهده استانداران است فرمانداران نيز همان وظايف و اختيارات را {بجز یک مورد} در شهرستان محل خود برعهده دارند. سطح گسترده‌ای از وظایف در بخش‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، آموزشی، فرهنگ، بهداشت، انتظامی، شهرداری و غیره برای فرمانداران تعریف شده است. از همین رو انتخاب فردی مناسب که بتواند بخش‌های مختلف را مدیریت کند و از شاخصه‌های محلی که در آن مستقر شده است آگاهی داشته باشد، اهمیت دارد. به خصوص شهرستان‌های هرمزگان که اغلب ماه‌های سال درگیر بحران‌های متفاوتی هستند و فرمانداران نقش و جایگاه تاثیرگذاری در مدیریت بحران می‌توانند ایفا کنند. تاکنون سرپرست 10 فرمانداری در هرمزگان منصوب شده‌ است که در انتظار احکام نهایی خود هستند {فرماندار میناب ابقا شد}. از آنجا که هیچ رشته دانشگاهی برای آموزش فرمانداران در ساختار آموزش عالی كشور وجود ندارد، افراد با تحصیلات در رشته‌های مختلف برای این منصب انتخاب می‌شوند و چندان نمی‌توان به آن خرده گرفت. در بین فرمانداران گمارده شده در شهرستان‌های هرمزگان اغلب‌شان با جغرافیایی محل خدمت خود آشنایی دارند. به نظر می‌رسد دوستی سعی کرده است در این انتصاب‌ها رعایت مساوات را بین کهنه‌کاران و جوانان جویای نام رعایت کند. هرچند فعلا  کفه‌ی ترازو جوان‌ها سنگین‌تر است. بررسی فهرست 36 منتصب نشان می‌دهد که بنا بر توصیه کدام نهاد، حزب یا نماینده مجلس گزیده شده‌اند. اما اینکه این توصیه‌ها صرفا پیشنهاد بوده یا تحمیل نظر، زمان آن را مشخص می‌کند. برخی از منصُبین رزومه قابل دفاعی ندارند یا مهم‌تر اینکه در سِمت قبلی خود عملکرد موفقی نداشته‌اند و اکنون پست بالاتری را بدست آورده‌اند. در اغلب موارد نیز سوابق افراد با حوزه‌ای که برای آن انتخاب شده‌اند مرتبط نیست. این مهم با بررسی جدولی که در انتها آمده قابل قیاس است.

نگاهی کلی به انتصابات؛ معاونت پر حاشیه

انتصاب معاونت سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری هرمزگان در طی ادوار مختلف با حاشیه‌هایی همراه بوده است. از زمان آغاز به کار دوستی بارها اسامی متعددی برای این سمت در بین فعالان رسانه‌ای مطرح می‌شد. احزاب سیاسی که در دوره انتخابات ریاست جمهوری در هرمزگان فعالیت‌هایی داشتند برای رسیدن به صندلی معاونت سیاسی استاندار تلاش‌های بسیاری کردند، حتی در مواردی برخی از نزدیکان آنها مدعی بودند که کار تمام است و گزینه آنها نهایی و قطعی است، اما تاکنون که ناکام مانده‌اند. به تازگی نیز شنیده میشد رایزنی‌ها برای انتصاب فردی که سابقه نظامی دارد، انجام شده است و استاندار هرمزگان گزینه پیشنهادی خود را مطرح کرده است اما همچنان صندلی معاونت سیاسی به «علی رئوفی» اختصاص دارد و گویی فعلا خبری از تغییر نیست. سهم بانوان از انتصابات دولت سیزدهم در هرمزگان چهار پست رسمی بوده است. بانوان توانمندی در استان وجود دارد که توانایی کسب پست‌های ارشد حتی در حدود فرمانداری و مدیرکلی را دارند. چرخ‌های اقتصاد خرد هرمزگان بر دوش بانوان می‌چرخد. چه در عرصه کارآفرینی، صنایع دستی، گرشگری و چه در سایر عرصه‌ها، بانوان به خوبی نشان داده‌اند که می‌توانند قابل اتکا باشند. اعتماد نماینده عالی دولت به آن‌ها می‌تواند میزان اهمیتی که مدیریت کلان استان برای جایگاه بانوان در نظر دارد را نشان دهد و امیدِ از دست رفته را در دل آن‌ها زنده کند. به کارگیری نیروهای اهل سنت در انتصابات استاندار کم رنگ بوده است. از 36 انتصابی که دوستی داشته است تنها یک نفر اهل تسنن بوده است. به طبع انتظار می‌رود در ادامه روند انتصابات، مهدی دوستی توجه بیشتری به این موضوع داشته باشد.

به طور کلی به نظر می‌رسد عدم تعامل و سهم‌خواهی گروه‌های سیاسی درون استان کار را برای دوستی سخت‌تر کرده است تا جایی که به جای تغییر مدیران عالی شاهد تغییرات در لایه‌های مدیران میانی و عملیاتی هستیم که گذشت زمان می‌تواند خوب یا بد بودن این انتصابات را مشخص کند، به عبارت دیگر رنگ انتخاب‌های صورت گرفته نه سفید است و نه سیاه و شاید بهترین تعبیر برای این موضوع در شرایط کنونی صدور احکام خاکستری مدیران باشد و باید همچنان منتظر آینده ماند.

انتصابات «مهدی دوستی» استاندار محترم هرمزگان در سال 1400