تقابل میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وارد فاز جدیدی شد و شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، چهارشنبه قطعنامه‌ای که ایران را به عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متهم می‌کند به تصویب رساند. این قطعنامه پس از رأی‌‌گیری با ۳۰ رأی موافق، ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) و ۳ رأی ممتنع (هند، لیبی و پاکستان) به تصویب رسید.

 

اخیرا رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌‌‌‌‌‌‌المللی انرژی اتمی درباره افزایش ۱۸ برابری غنی‌‌‌‌‌‌‌سازی اورانیوم در ایران  گزارشی منتشر کرده و ادعاهایی مبنی‌بر اینکه تهران همکاری‌‌‌‌‌‌‌های لازم را با آژانس نداشته است؛ بیان کرده بود و همچنین از تلاش سه کشور اروپایی و آمریکا برای تهیه قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس خبر داده بود. این اتفاقات نهایتا به تصویب قطعنامه ضدایرانی منجر شد.

 

 سازمان انرژی اتمی با صدور بیانیه‌ای از قطع فعالیت‌ تعدادی از دوربین‌های فرا‌پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران خبر داد. بر اساس آنچه در این بیانیه آمده است؛ «جمهوری اسلامی ایران تاکنون همکاری‌های گسترده‌ای با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشته است که متأسفانه آژانس بدون اینکه در نظر داشته باشد که این همکاری‌ها ناشی از حسن نیت ایران است، نه تنها قدردان این همکاری‌ها نبوده، بلکه به نوعی آن را وظیفه ایران نیز تلقی کرده است. به همین دلیل تصمیم گرفته شد از امروز فعالیت‌ دوربین‌های فرا‌پادمانی دستگاه اندازه گیری بر خط سطح غنا OLEM و فلومتر آژانس قطع شود که دستور آن به مسئولان مربوطه داده شده است.» البته بیش از 80 درصد از دوربین‌های موجود آژانس دوربین‌های پادمانی هستند كه كمافی‌السابق فعالیت این دوربین‌ها ادامه خواهد یافت.

  

سخنگوی وزارت امور خارجه، بانیان قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را مسئول تبعات بعدی این اقدام دانست و تاکید کرد: پاسخ ایران قاطع و متناسب است.

  

محمدحسن آصفری، نماینده مردم اراك در مجلس شورای اسلامی قبل از صدور بیانیه اعلام کرد: «اگر شورای حكام قطعنامه شدید‌تری علیه ایران صادر كند یا پرونده فنی ایران را دستخوش مسائل امنیتی و سیاسی كند جمهوری اسلامی نیز گزینه جدید خود را روی میز می‌گذارد.»

شهریار حیدری عضو كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز اعلام کرد: «بعید است در شورای حكام قطعنامه‌ای علیه ایران به نتیجه برسد، اما اگر این قطعنامه‌ هم رای آورد جمهوری اسلامی ایران از برنامه هسته‌ای خود در چارچوب آژانس كوتاه نمی‌آید.»

روسیه همچنان طرف ایران است

روسیه که پیشتر اعلام كرده كه پیش‌نویس قطعنامه امریكا و سه كشور اروپایی را نمی‌پذیرد؛ پس از تصویب قطعنامه علیه ایران، روسیه به نقل از کرملین گزارش کرد که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران در تماس تلفنی از تلاش‌های دیپلماتیک برای دستیابی به توافق در مورد برنامه هسته‌‌‌‌‌‌‌ای ایران حمایت کردند. 

  

مسیر احیای برجام پیچیده تر از قبل شده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و كشورهای طراح قطعنامه سعی دارند تا موضوع را درخواست مكتوب از تهران برای افزایش همكاری با آژانس جلوه دهند. اما قطعا در این شرایط سخت تحریم، این اقدام برای ایران این معنی را در بر ندارد. قطعنامه به‌جای آنکه به لحاظ فنی و حرفه‌ای نکته‌ای را بخواهد بیان کند؛ بیشتر رنگ و بوی سیاسی دارد و یادآور اتفاقات دو دهه گذشته در ایران است. این اقدام آژانس و بیانیه ای که صادر شده است ممکن است برجام را از ریل مذاکره خارج کند و آن را به بیراهه بکشاند. هرچند که آژانس به دنبال اثبات این قضیه باشد که برجام و این قطعنامه ارتباط معناداری با هم ندارد و صرفا یک بیانیه کاملا ملایم را ارائه کرده است؛ اما احتمال شکست مذاکرات در برجام را قوت می‌بخشد. اگرچه که هنوز امیدها برای احیای برجام پا‌برجاست و تا طرفین اعلام شکست نکنند مذاکرات ادامه خواهد یافت ولی نمی‌توان پیچیده تر شدن روند مذاکرات را هم منکر شد. باتوجه به حمایت چین و روسیه از ایران در موضوع برجام و انرژی هسته ای، می‌توان امید داشت که مذاکرات برجام حتی اگر از طرف غربی‌ها به بیراهه هم کشیده شود اما باز شانس خود را برای به نتیجه رسیدن از دست نمی‌دهد.

 

علی رغم فشار‌های اقتصادی زیاد، اقتصاد کشور مسیر خود را با پذیرش واقعیتِ تحریم‌ها ادامه می‌دهد. به نظر می‌رسد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و اجرای طرح یارانه‌ای جدید، حکایت از این دارد که دولت پیش بینی شکست مذاکرات احیای برجام را کرده است و برنامه ریزی‌های خود را با محوریت اقتصاد مقاومتی در پیش خواهد گرفت. در این شرایط دلار کمتر از 35 هزار تومان دور از ذهن است و بازارها به دلیل شوک ناشی از افزایش دلار و بالارفتن انتظارات تورمی رشد می‌کنند. اما چون این رشد ناشی از افزایش تولید نیست و ناشی از افزایش عمومی قیمت‌هاست؛ منجر به رکود تورمی به ویژه در کالاهای گران مانند خودروی خارجی و مسکن می‌شود.البته اگر دولت جدید بتواند با رانت ارزی مقابله کند و ماشین چاپ پول را برای کنترل تورم، خاموش کند؛ حتی بدون برجام هم اگرچه که سخت اما می‌تواند کشور را اداره کند. و اما سناریوی توافق که البته در شرایط فعلی احتمال به نتیجه رسیدن آن کمتر است؛ در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات احیای برجام، دولت با فروش نفت بیشتر و در اختیار گرفتن دارایی‌های بلوکه شده خود، می‌تواند نرخ ارز را تا کانال 20 تا 25 هزار تومان پایین بیاورد و بازارها با افت ناشی از کاهش انتظارات تورمی مواجه شوند. در این حالت بازار بورس به دلیل عقب ماندگی نسبت به سایر بازارها راه صعودی خود را خواهد رفت اما خودروی خارجی، کالای بادوام و مسکن افت خواهند کرد. در این صورت در پایان دولت، نرخ تورم نیز به خوبی کنترل خواهد شد و احتمال ثبات قیمت‌ها بالا می‌رود.