چه کسانی آینده شغلی بهتری در ایران خواهند داشت؟

آمار شوکه کننده کاهش داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی در کنکور امسال نشان می‌دهد اقبال داوطلبان به رشته‌های ریاضی، فیزیک و مهندسی به کمتر از ده درصد رسیده است. اما برای داشتن یک آینده شغلی مناسب توجه به نیاز‌های آینده کشور می‌تواند داوطلبان کنکور را در داشتن آینده شغلی بهتر یاری کند.
             
آیا کمتر شدن اقبال داوطلبان به رشته‌ ریاضی اقدام درستی است؟
گرایش به سمت رشته های ریاضی سال‌هاست که درحال وقوع است و یک‌شبه اتفاق نیفتاده است. جامعه در طی سالیان زیاد وقتی بیکاری و اشباع بازار مهندسی را دیده است به سمت این رشته بی‌اقبال شده است. و اگر این موضوع را از زاویه مدیریت کلان کشور بررسی کنیم به این نتیجه می‌رسیم که در حال حاضر که صنعت و توسعه کشور دارای مشکلاتی است و عدم اطمینان به اصلاح اوضاع اقتصادی به شکل خودکار به سمت فرزندانمان منتقل می شود طبیعی است که خانواده‌ها فرزندان را به سمت رشته‌های پولسازتر سوق دهند و تا زمانی که اقتصاد کشور به نفت وابسته باشد و توسعه صنعتی کشور در هاله‌ای از ابهام باشد؛ کم شدن اقال به سمت رشته‌های ریاضی و مهندسی منطقی است. اما ضمن اصلاح ساختار اقتصادی کشور بایستی ساختار آموزش در دبیرستان و آموزش عالی کشور نیز کارآمدتر شود تا بتوان از بحران پیش‌آمده عبور کرد. این تصمیم ممکن است در کوتاه مدت مثبت باشد اما در بلند مدت جامعه را با مشکلات صنعتی و اقتصادی مواجه می‌کند. چرا که بر اساس تئوری رفتار گله‌ای دیری نخواهد پایید که بازار کار رشته‌‌های تجربی و انسانی نیز اشباع خواهد شد و این برنامه‌ریزی ناموزون آموزشی در سال‌های آینده به شور ضربه خواهد زد.
              
 چه دلایلی باعث بروز کم علاقه شدن دانش‌آموزان به رشته ریاضی شده است؟
•سال‌هاست که درس ریاضی مطابق با سبک یادگیری دانش آموزان، آموزش داده نمی شود به این ترتیب تبدیل به یک درس سخت شده است و با توجه به اینکه ریاضی یک درس پلکانی بوده و اگر در مقطع ابتدایی مفاهیم آن به خوبی آموزش داده نشوند؛ در مقطع متوسطه ضعف در ریاضی همواره همراه دانش آموزان خواهد بود. البته نباید از این موضوع غافل ماند که محصلان باید در این درس به فهم درست از ساختارهای منطقی همچنین تفکر اصولی دست یابند، شرایطی که اگر زیربنای آن از سال‌های نخست تحصیل افراد ایجاد نشود، به تدریج دانش آموزان علاقه خود به آن را از دست خواهند داد و هر سال شاهد کاهش میزان اشتیاق آنها به ریاضیات حتی در مقطع آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی خواهیم بود.
•نگاه اقتصادی خانواده ها به تحصیل فرزندان در رشته هایی كه آینده شغلی و درآمدزایی بیشتری دارند موجب شده دانش آموزان رغبتی برای رشته مهندسی و علوم پایه نداشته باشند. به طوریکه رشته‌های حقوق، روانشناسی، اقتصاد، مدیریت بارزگانی، بانکداری، حسابداری، وکالت و ... به مراتب از رشته‌های مهندسی پولسازتر هستند.
•رویکرد فرهنگی تبعیض‌آمیز در مواجه با مشاغل و احترام اجتماعی بیشتر یک پزشک در جامعه به نسبت مهندسین علت دیگر این بی رغبتی است.
•نبود زیر ساخت لازم برای تحقیق در زمینه‌های مهندسی و صنعتی برای دانش آموختگان رشته ریاضی و سخت‌تر شدن گرفتن بورسیه تحصیلی در این رشته‌ها باعث شده است داوطلبان رشته ریاضی به طرز چشمگیری افت پیدا کنند.
•دانش‎آموزان در فضای خانه و مدرسه اهمیت رشته‌ تجربی را به‌خوبی حس می‌كنند و مرتبا به آنها گوشزد می شود كه باید پزشك شوند در چنین شرایطی علاقه دانش‎آموزان با یك‌سوگیری شكل می‌گیرد زیرا هم خانواده و هم مدرسه به رشته‌های خاصی گرایش دارند و این گرایش بزرگ‌ترها، فشار سنگینی را به دانش‎آموزان وارد می‌سازد و ساختار آموزشی و شغلی در آینده را دچار مشکل می‌کند.
•نبود معلم ریاضی در برخی شهرهای دورافتاده و توضیح ناعادلانه آموزشی در کشور نیز از دلایل کمتر پرداخته شده است.
                
 چه کسانی آینده شغلی بهتری در ایران خواهند داشت؟
با توجه به تعداد بالای داوطلبان رشته تجربی و احتمال اشباع بازار کار پزشکی، در سال‌های آینده درآمد پزشکان رو به کاهش خواهد رفت و شاهد یک شکاف طبقاتی در میان جامعه پزشکی کشور خواهیم بود. چراکه برخی از پزشکان به سبب شهرتی که به دست می‌آورند درآمدهای کلانی کسب خواهند کرد و بسیاری از پزشکان با بحران بیکاری مواجه خواهند شد. لذا داوطلبان رشته تجربی اگر بهتر است زیاد به دنبال پزشک شدن نباشند. اما براساس هرم جمیعتی کشور مشخص است در سال‌های آینده کشور با بحران میان‌سالی و پیری مواجه است و داوطلبان رشته تجربی چنانچه به دنبال رشته‌های پیرا پزشکی مرتبط با مراقبت سالمندان باشند؛ آینده شغلی بهتری خواهند داشت. این قضیه محدود به رشته تجربی نمی‌شوند و داوطلبان رشته‌های علوم انسانی که به روانشناسی علاقه‌مند هستند اگر به دنبال تخصص رفع اختلالات روانی در پیری باشند؛ از سایرین بازار کار بهتری خواهند داشت. و یا اگر به صنعت بیمه علاقه‌مند هستند تاسیس صندوق‌های بیمه خدمات درمانی، بازنشستگی و عمر می‌تواند برای شما پولساز باشد. اگر به دنبال تاسیس مراکز درمانی هستید؛ مراکز درمانی مرتبط با توان‌یابی و سرای‌سالمندان می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. اگر قصد شرکت در رشته‌های مهندسی را نیز دارید رشته روباتیک و الکترونیک که منجر به ساخت دستگاه‌های تکنولوژیک جهت ساده‌تر کردن زندگی و رسیدگی به امور خانه شود می‌تواند شغل شما را متمایز کند. البته تنها مساله سالمندی نیست که می‌تواند بازار کار بهتری به همراه داشته باشد مثلا با توجه به اینکه کشور دچار بحران خشکسالی است، رشته مهندسی آب می‌تواند اینده شغلی خوبی داشته باشد.
به طور کلی توجه به نیازهای آینده کشور و بررسی‌های آماری می‌تواند به داوطلبان گروه‌های مختلف آزمایشی آزمون سراسری در داشتن آینده شغلی بهتر کمک قابل توجهی کند.