روحانی پرواز ایران 140 را تا اطلاع ثانوی ممنوع کرد

صبح ساحل ، حوادث -  هیأت دولت روز یکشنبه که به ریاست دکترحسن روحانی رییس‌ جمهوری برگزار شد، وزرای راه و شهرسازی و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح گزارشی از سانحه سقوط هواپیمای مسافربری ایران ۱۴۰ متعلق به شرکت سپاهان ارایه کردند. حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی با ابراز تأثر شدید از این حادثه تأسف‌بار، ضایعه درگذشت تعدادی از هموطنان عزیز را به خانواده آنان و ملت بزرگ ایران تسلیت و شفای عاجل مصدومان حادثه را از درگاه خداوند مسألت کرد.رییس‌ جمهوری به وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دستور داد همه اقدامات لازم برای رسیدگی و تأمین امکانات کامل درمانی برای آسیب‌دیدگان این سانحه صورت پذیرد.دکتر روحانی همچنین از وزیر راه و شهرسازی خواست گزارش کاملی از چگونگی وقوع سانحه و علل آن ارایه نماید و تا رسیدگی کامل، از ادامه پرواز این نوع هواپیما ممانعت به عمل آمده و رعایت کامل استانداردهای فنی در همه پروازها مورد تأکید و توجه ویژه قرار گیرد.سقوط مرگبار هواپیمای تهران- طبس، دیروز بیش از 50 کشته و زخمی برجای گذاشت. اما هواپیمایی که سقوط کرد از کدام نوع هواپیماها بود و آیا پیش از این هم سابقه سقوط داشته است؟مجله مهر- دومین سقوط در6 سال. این، کارنامه هواپیمای ایران140 در سوانح هوایی ایران است. هواپیمایی که یکشنبه 19 مرداد ساعت 9:23 دقیقه از ترمینال 4 فرودگاه مهرآباد به مقصد طبس پرواز کرده و بعد از دقایقی حوالی فرودگاه مهرآباد سقوط کرد. این سانحه، منجر به کشه شدن 48 نفر شامل 8 کودک و زخمی شدن 3 نفر شد تا اتفاق دلخراش دیگری در آسمان ایران رقم بزند.این دومین بار است که خبر سقوط هواپیمای ایران 140 در رسانه ها منتشر می شود. پیش از این در بهمن 1387 هواپیمای مسافربری ایران 140 دیگری در حوالی فرودگاه شاهین شهر اصفهان سقوط کرد و تمامی پنج سرنشین هواپیما جان باختند. سرنشینان این هواپیما شامل یک استاد خلبان و ۴ خلبان در حال آموزش، در حال دیدن دوره آموزشی بودند که متاسفانه این سانحه رخ داد.هرچند در دی‌ماه 1382 نیز یک هواپیمای دوموتوره آنتونوف 140 هم که ایران 140 از آن الگوبرداری شده بود، در حالی‌که از اوکراین عازم اصفهان بود تا به جشن اولین پرواز نمونه ایرانی‌اش برسد،در اصفهان سقوط کرد و باعث مرگ حدود 40 کارمند و مهندس اوکراینی شد تا مسافران این پرواز، هیچ‌گاه به این جشن نرسند.ایران 140 اولین و تنها هواپیمای تولید داخل است که هنوز استفاده از آن در خطوط هواپیمایی جا نیفتاده است. اما هم اکنون شرکت های هواپیمایی ایران ایرتورز، هواپیمایی سفیران و هواپیمایی هسا از این نوع هواپیما استفاده می کنند.

ایران 140 ازکجا آمد؟

در سال 1996 شرکت هواپیماسازی «آنتونوف» در اوکراین با شرکت هواپیماسازی «هسا» در ایران قراردادی امضا کرد. به موجب این قرارداد، ایران مجوز تولید هواپیمای «آنتونوف 140» را با نام « ایران 140» در داخل کشور و در استان اصفهان کسب کرد و در سال 1387، تولید این هواپیما را با 12 فروند آغاز کرد.ایران 140 حدود 50 نفر ظرفیت دارد و دو ملخی است. این هواپیما گونه ارتقا یافته هواپیمای آنتونوف140 اوکراینی است. از این هواپیما برای مسیرهای طولانی استفاده نمی شود. یکی از اهداف تولید این هواپیما، استفاده از آن برای گشت زنی دریایی بود. نسل جدید این هواپیما بعدها با نام « ایران 141» نیز ساخته شد.

اولین سقوط در اولین پرواز

«منوچهر منطقی» رئیس سازمان صنایع هوایی کشور  آبان 1392 درباره هواپیماهای ایران 141 به خبرگزاری مهر گفته بود: « ایران ۱۴۱» در کلاس هواپیماهای مسافربری داخل شهری طراحی شده است از این رو این هواپیما پروازهای کمتر از یک ساعت را انجام می‌دهد.» منطقی همچنین از کاربردی شدن در خطوط هواپیمایی کشور خبرداده بود و گفته بود:«این هواپیما با استقبال های خوبی مواجه شده است.» نکته ای که البته حالا توسط یک عضو کمیسیون عمران مجلس تکذیب شده است. «مهرداد لاهوتی» عضو کمیسیون عمرانی مجلس بعد از سانحه هوایی دیروز در گفت‌وگو با مهر گفته: «اولین فروند از این هواپیما در اصفهان در پرواز آزمایشی سقوط کرده بود واعضای کمیسیون در جریان بازدید مراحل ساخت این هواپیما نگرانی خود را اعلام کرده بودند. برای سازمان هواپیمایی که اجازه پرواز به این هواپیما داد متاسفیم.»

استفاده نمی‌کنیم چون ...

با این‌حال، ایران 140 در داخل کشور و شرکت‌های هواپیمایی هم مخالفانی داشته است. رئیس هواپیمایی هما پیش‌تر در دی ماه 92 صراحتا گفته بود که از این هواپیما در پروازهای این شرکت استفاده نخواهد کرد: «در کشور فقط یک نوع هواپیما تولید می شود که همان هواپیمای ایران 140 و به نظر من در جای خود قابل تحسین است.اگر این هواپیما به اندازه کافی در کشور تولید شود، عده ای مشغول کار خواهند شد و در صورتی که تولید خوبی داشته باشد مشتری به دنبال آن خواهد آمد، اما هواپیمای ایران 140 برای شرایط خاصی در نظر گرفته شده است. از نظر تعداد مسافر حدود 50 نفر ظرفیت دارد و توربوپراپ (ملخی) است و نمی توان از آن برای مسیرهای دور استفاده کرد. کوچک ترین هواپیمایی که الان در ناوگان هما استفاده می کنیم، هواپیمای فوکر است که ظرفیت مسافر آن به 105 نفر می رسد و تعداد آن در شبکه پروازی ما بسیار کم است.»به‌هرحال پس از حدود 3 سال، یک سانحه هوایی دیگر نیز به لیست سوانح مرگبار هوایی ایران اضافه شد. سانحه‌ای که این‌بار با یک هواپیمای کوچک‌تر اتفاق افتاد و جان حدود 50 نفر از هم‌وطنانمان را گرفت.

مروری بر سوانح مرگبار هوایی جهان

با وقوع دست‌کم چهار سانحه هوایی مرگبار تا هشتمین ماه سال 2014 میلادی این سوال به ذهن بسیاری از مردم دنیا خطور می‌کند که آیا امسال مرگبارترین سال سفرهای هوایی است؟

وقوع سه سانحه هوایی طی تنها یک هفته تمام نگاه‌های نگران را به سمت مسئله امنیت سفرهای هوایی جلب کرده است. در تاریخ 17 ژوئیه پرواز MH17 هواپیمایی مالزی با 298 سرنشین در مرز اوکراین سرنگون شد و تمام سرنشینان آن جان باختند. شش روز بعد یعنی 23 ژوئیه نیز یک فروند هواپیمای تایوانی متعلق به شرکت هواپیمایی «TransAsia» به شماره پرواز 222 در هنگام فرود دچار سانحه شد و 48 سرنشین آن کشته شدند. فردای همین روز نیز یک فروند هواپیما متعلق به شرکت هواپیمایی «AirAlgerie» الجزایر به شماره پرواز 5017 در مالی سقوط کرد و 116 نفر مسافر آن جان باختند.به این حوادث مرگبار باید پرواز MH370 هواپیمایی مالزی را نیز اضافه کرد که در ماه مارس تیتر اول تمام رسانه‌های جهان شد. این هواپیما با 239 سرنشین، فرودگاه کوآلالامپور را به مقصد پکن ترک کرد اما کمتر از یک ساعت پس از بلند شدن از باند هواپیما، ارتباط آن با برج مراقبت قطع شد. با گذشت 156 روز از این ماجرا و تلاش‌های جامعه بین‌الملل تاکنون کوچکترین سرنخی از این هواپیما به دست نیامده است.به گزارش ایسنا به نقل از شبکه سی‌ان‌ان، عوامل مختلفی در این سوانح هوایی نقش داشته‌اند اما وقتی در یک بازه زمانی 156 روزه، بیش از 700 مسافر و خدمه پرواز جان خود را از دست می‌دهند، مسافران حق دارند درباره امنیت سفرهای هوایی دچار تردید و نگرانی شوند و از خود این سوال را بپرسند که آیا ممکن است سال 2014 میلادی به سمت کسب عنوان «مرگبارترین سال در تاریخ سفرهای هوایی» گام بردارد؟ با این حال متخصصان اطمینان می‌دهند که چنین تصوری صحت ندارد و نگرانی‌ها دراین‌باره بی‌مورد است و برای رفع نگرانی عمومی به آمار اعلام شده از سوی شبکه ایمنی هواپیمایی (ASN) استناد کرده‌اند.

این مرکز یکی از سازمان‌های گردآوریِ آمار سوانح هوایی است که از سال 1946 میلادی به جمع‌آوری اطلاعات سوانح هوایی شامل سقوط، هواپیماربایی، خرابکاری و سرنگونی اقدام کرده‌ است.

- تلفات سالانه ناشی از سوانح هوایی

بنابر آمار رسمی شبکه ایمنی هواپیمایی (ASN)، جهان هم‌اکنون امن‌ترین دوره سفرهای پروازی را سپری می‌کند و تعداد سوانح هوایی جدی و مرگ و میرهای ناشی از آن طی دهه‌های اخیر کاهش چشمگیری یافته است به طوری که در سال گذشته میلادی 265 نفر در سوانح هوایی جان باختند و بنابر این آمار می‌توان سال گذشته را امن‌ترین سال پروازهای هوایی از سال 1945 میلادی تاکنون معرفی کرد.با وجودی که در سال جاری میلادی شمار مرگ ومیرهای ناشی از سوانح هوایی بیش از دو برابر افزایش یافته اما این تلفات در مقایسه با سال‌های گذشته همچنان رقم نسبتا پایینی داشته است. بنابر اعلام شبکه ایمنی هواپیمایی (ASN)، طی سال ‌جاری در 12 سانحه مرتبط با هواپیماهای مسافربری 761 نفر جان باخته‌اند.

بدیهی است هرچه جثه هواپیما بزرگتر باشد تلفات سوانح هوایی نیز به دلیل افزایش تعداد سرنشینان آن به همان نسبت افزایش خواهد یافت. سال 1972 میلادی را می‌توان بدترین سال سفرهای هوایی قلمداد کرد. در این سال 55 حادثه سقوط رخ داد که از بدترینِ آنها می‌توان به سقوط یک فروند هواپیمای پرواز 217 Aeroflot روسیه با 174 کشته و سقوط یک فروند هواپیمای پرواز 990 Convair اسپانیا با 155 کشته اشاره کرد. با این حال آمار از کاهش کلی تلفات مرگ و میر ناشی از سوانح هوایی طی سال‌های اخیر حکایت می‌کند. کارشناسان می‌گویند: شبکه حمل و نقل هوایی بسیار ایمن است و وقوع سه حادثه مرگبار هوایی چیزی نیست که سبب تعجب زیاد و نگرانی آنها شود زیرا از سوی دیگر ممکن است دو تا سه سال متوالی نیز حتی یک مورد سانحه هوایی رخ ندهد.