07

آذر

1403


اجتماعی

01 شهریور 1401 08:13 0 کامنت
بیست و یکم آگوست، روز جهانی مد بود. در راستای این روز خالی از لطف نیست، که پدیده‌ی آرایش و مد را از چند جهت بررسی کنیم. در سال 2019 پروفسور ریچارد راسل، در تحقیق خود سعی کرد به این سوال پاسخ بدهد، که « آرایش چه تاثیری در جوان یا پیر نشان داده شدن ما دارد؟»
در این تحقیقات تصاویر خانم‌های بیست تا پنجاه ساله را به آزمودنی‌ها نشان دادند، و از آن‌ها درخواست کردند، سن افراد در تصاویر را حدس بزنند. ماجرا آن‌جایی جالب شد، که آرایش، افراد رده‌ی سنی چهل و پنجاه سال را جوان‌تر نشان می‌داد. اما خانم‌هایی که در دهه‌ی بیست سالگی بودند، با آرایش پیرتر تخمین زده می‌شدند، و در سن آن‌هایی که در حدود سی سالگی بودند، تغییری ایجاد نمی‌کرد. بخشی از این تخمین‌های آزمودنی‌ها را سوگیری‌های ذهنی، پشتیبانی می‌کند. ما به صورت پنهان و عمومی، معتقد هستیم آرایش برای افرادی در سنین بالا است، و ناخودآگاه افراد جوانی که آرایش کرده‌اند، را پیرتر ارزیابی می‌کنیم. اما با این تفاسیر، فکر می‌کنید چرا این روزها آمار مصرف لوازم آرایش در ایران سر به فلک می‌کشد؟ طبق گزارش یورومونیتور، این در رتبه‌ی هفتم مصرف لوازم آرایش در جهان قرار دارد و در منطقه با فاصله‌ی کمی از عربستان در رتبه‌ی دوم قرار گرفته است، که طبق گزارش مجید ابهری، کارشناس علوم رفتاری دانشگاه شهید بهشتی، نتایج تحقیقات نشان می‌دهد، مردان مصرف کننده‌ی دوازده درصد از لوازم آرایشی موجود در بازار هستند.
اما چرا آرایش و مصرف لوازم آرایشی، امروزه از چنین آمار بالایی برخوردار است؟ تولیدکنندگان و دلالان صنعت مد و آرایش، همواره به دنبال فروش و رسیدن به سود بیشتر هستند. بنابراین، بخش قابل توجهی از ثروت کلان خود را به ناچار در عرصه‌ی تبلیغات و فرهنگ‌سازی سرمایه‌گذاری خواهند کرد. امروزه رسانه‌های جمعی، فضای مجازی، اینترنت، برخی ان‌جی‌اوها و حتی بخش زیادی از بازار کتاب، در دست گرگ‌هایی در لباس میش است. آن‌ها سعی می‌کنند به زنان و دیگر مصرف‌کنندگان کالاهای زیبایی، این باور را القا کنند، که آن‌ها حق دارند سرنوشت بدن خود را تعیین کنند، و حق دارند خودشان برای مصرف کردن یا نکردن لوازم آرایشی تصمیم بگیرند. کسی هم منکر حق افراد برای انتخاب شیوه‌ی زندگی نیست.
اما قبل از نتیجه‌گیری، بهتر است به یاد بیاوریم، که میل روز افزون افراد به استفاده از لوازم آرایش، یک میل فردی و شخصی نیست، بلکه بیشتر یک فشار اجتماعی و میل تولیدکنندگان و سرمایه‌دارانی است، که در پی تزریق و القای ارزش‌های طبقات سرمایه‌دار     به طبقات و دهک‌های پایین‌تر جامعه است. تبلیغات، در سطح جهانی در پی آن است که به ما بقبولاند، زیبایی در گرو مد و آرایش است، و این مهم را از چشم ما پنهان می‌کند، که زیبایی همسان با مد نیست، بلکه دارای ارزش‌های بالاتر، بهتر و ماندگارتری است. فشار مالی و روانی که صنعت مد و زیبایی برای تولید سود، به ما وارد می‌کند، هزینه‌ی هنگفتی برای ما در پی دارد. میویس هنریکس، دکتری روانشناسی، در کتابی که سال 2020 با عنوان «رسانه‌های اجتماعی و تاثیرات آن بر زیبایی» منتشر کرد، می‌نویسد: « رسانه‌های اجتماعی در تاثیرگذاری بر روند زیبایی، تصویر بدن و نگرانی‌های در مورد عزت نفس دخیل هستند. ... صنعت زیبایی در رشد اضطراب، افسردگی و ترس از عدم پذیرش نقش پررنگی دارد.»
درستی ادعای هرنیکس در ازدیاد اختلالات روانی، به مساوات افزایش استفاده از کالاهای آرایشی قابل مشاهده است. احساس فشار مداوم برای تطابق داشتن،با معیارهای زیبایی که فضای مجازی به عنوان «سلبریتی» به خورد ما می‌دهد، مقایسه مداوم ظاهر خود با دیگران، ناتوانی در پذیرش آنچه واقعا هستیم و احساس کافی نبودن از جمله تاثیرات مخرب صنعت مد و آرایش و بازوهای فرهنگی و رسانه‌ای آن‌هاست.

روزنامه صبح ساحل

دیدگاه ها (0)
img