امیدی تازه برای درمان بیماری اچ آی وی در جهان

محققان روز گذشته اعلام کردند که یک بیمار ۵۳ ساله که با نام بیمار دوسلدورف (Dusseldorf Patient) شناخته می شود، سومین انسانی است که تاکنون خونش به طور کامل از ویروس عامل بیماری ایدز پاک شده است و این بار با یک روش درمانی آزمایشی که همزمان این بیمار را نیز از بیماری سرطان خون خلاص کرد.

تیموتی ری براون یا بیمار برلین ۱۶ سال پیش درمان شد

این مرد مجهول الهویه به مدت چهار سال، بی وقفه داروهای ضد ویروس پسگرد- قرص هایی که معمولاً باید به طور روزمره مصرف شوند تا مقدار ویروس های اچ آی وی تحت کنترل باشد- مصرف کرده بود. مورد این مرد بعد از آن افتاق می افتد که دو بیمار دیگر نیز بدنبال انجام درمان های آزمایشی و خطرناک، بدنشان از ویروس اچ آی وی پاک شد، دو نفری که با نام های بیمار برلین و بیمار لندن شناخته می شوند و هر دو برای درمان بیماری سرطان خون خود این روش درمانی آزمایشی را به کار گرفته بودند.

آدام کاستیخو ۴۰ ساله یا بیمار لندن دومین فرد مبتلا به اچ آی وی بود که درمان شد

بعد از گذشت یک دهه از پیوند مغز استخوان از یک اهدا کننده غیرمرتبط، و بیش از چهار سال بعد از پایان درمان ویروس اچ آی وی، بیمار دوسلدورف اکنون در سلامت کامل به سر می برد. این مرد که ابتلایش به HIV در سال ۲۰۰۸ تشخیص داده شده بود می گوید: «هنوز هم خوب جمله ای که دکتر خانوادگی ام به من گفت را به یاد دارم: خیلی سخت نگیر. با هم خواهیم دید که این HIV قابل درمان است. در آن زمان، این صحبت او را تنها حرفی برای آرام کردن خودم و بهانه تصور می کردم. امروز بی نهایت به تیم جهانی پزشکانم که در درمان بیماری اچ آی وی من و البته همزمان بیماری سرطان خونم موفق بودند افتخار می کنم».

بیمار دوسلدورف در ادامه تصریح می کند: «در روز ولنتاین امسال، من دهمین سالگرد پیوند مغز استخوانم را به شکل بزرگی جشن گرفتم. اهدا کننده مغز استخوانم به عنوان مهمان افتخاری حضور داشت». این مرد می گوید که تصمیم گرفته بخشی از وقتش را به پشتیبانی از جمع آوری کمک های مالی برای تحقیقات درمان اچ آی وی و مبارزه با تفکران منفی نسبت به این ویروس از طریق روایت داستان خود اختصاص دهد.

بیمار دوسلدورف در ژانویه ۲۰۱۱ به سرطان مغز استخوان حاد مبتلا شد، شش ماه بعد از آنکه ابتلایش به ویروس HIV تایید شده بود. این معمول ترین نوع سرطان خون است و سالانه هزاران نفر در سراسر جهان را مبتلا می کند. همچنین این نوع سرطان خون مرگبارترین نوع سرطان خون نیز به شمار می آید. این بیمار در فوریه ۲۰۱۳ تحت درمان با روش خاصی از پیوند مغز استخوان به نام آلوژنیک هماتوپویتیک قرار گرفت که توسط تیمی از محققان بین المللی به مدیریت پزشکان بیمارستان دانشگاه دوسلدورف انجام شد.

این روش درمانی شامل نابود کردن سلول های خون ناسالم بیمار دوسلدورف و جایگزین کردن آن ها با سلول های مغز استخوان اهدا شده بود، اهدا کننده ای که به خاطر یک جهش در ژن CCR5 در مقابل ابتلا به ویروس اچ آی وی ایمن بود. این بیمار در ادامه تحت شیمی درمانی قرار گرفته و لنفوسیت های فرد اهدا کننده را نیز به شکل تزریقی دریافت کرد، سلول های ایمنی که می توانند باقیمانده سلول های سرطانی را از بین ببرند.

بدنبال پیوند سلول های بنیادی، بیمار دوسلدورف به مصرف داروهای ضد ویروس پسگرد ادامه می داد که از تکثیر ویروس در بدن جلوگیری می کند. در نوامبر ۲۰۱۸ بود که هیچ ردی از ویروس اچ آی وی در خون او یافت نشده و به همین دلیل او مصرف این داروها را نیز قطع کرد، در حالی که شش سال از پیوند سلول های بنیادی می گذشت.

پزشکان همچنان این مرد را تحت نظر داشته و اکنون اعلام کرده اند که با روش تزریق سلول های بنیادی و مغز استخوان می توان بیماران مبتلا به اچ آی وی را درمان کرد. اما به دلیل ریسک بالا و هزینه زیاد، این روش درمانی نمی تواند در اختیار تمام ۳۸ میلیون انسان مبتلا به HIV در سراسر جهان قرار گیرد زیرا این درمان بیشتر برای سرطان است. این شانس وجود دارد که سلول های پیوندی به عنوان عامل خارجی شناخته شده و توسط سیستم ایمنی بدن مورد حمله قرار گیرند که بسیار خطرناک و مرگبار است.