دغدغه کاهش سیطره دلار

هر چند امروزه بسیاری از کشورها به فکر خداحافظی با دلار افتاده‌اند و تلاش دارند سیطره دلار بر اقتصاد جهانی را کاهش دهند اما سال‌های طولانی است که مقام معظم رهبری توصیه‌هایی در این خصوص داشته‌اند‌. ایشان سال ۹۵ در دیدار با فرماندهان سپاه فرمودند: «اگر مسئولان و مردم بتوانند اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی محقق و کشور را از جادوی مالی و پولی دشمن خلاص کنند و ارزش و آقایی دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند، کشورهای دیگر را نیز نجات داده‌اند و برای آنها الگو خواهند شد.»در سال‌های بعد نیز ایشان این دغدغه‌شان را بارها مطرح کردند. تلاش‌ گسترده سایر کشورها، نظیر چین، روسیه، ترکیه و حتی اتحادیه اروپا در سال‌های گذشته صورت گرفته تا سیطره دلار بر اقتصاد جهانی دستخوش کاهش شود.در دیگر سو تلاش برای پایان حاکمیت پترودلارها یا دلارهای نفتی نیز در جریان است‌. همین امر ثابت می‌کند آنچه مقامات جمهوری اسلامی ایران برای رهایی از سیطره دلار در دستور کار قرار داده‌اند، در حقیقت تلاشی در ابعاد جهانی است. البته در ایران این اقدام با هدف کاهش تاثیر تحریم‌ها در دستور کار قرار دارد و اهمیت مسأله نیز بسیار بالاست‌.بررسی‌ها نشان می‌دهد گام‌ اولیه برای کاهش وابستگی به دلار بدون تردید به ساختار صنعتی ایران وابستگی بالایی دارد. عمق بخشی به صنعت شاید اولین گام برای حل بحران باشد.بررسی وضعیت صنعت در ایران نشان می‌دهد بخش مهمی از تغییر مداوم قیمت‌ها بر پایه ریزش ارزش پول ملی در دوره‌های تحریمی و موج تورم ریشه در چنین شرایطی دارد. وابستگی اقتصاد ایران به دلار سبب شده در بزنگاه‌های تحریمی نظیر سال ۹۰یا۹۷ قیمت‌ها روندی افزایشی را تجربه کند.عمق بخشی به صنعت و حرکت صنایع ایران به سمت تولید قطعات می‌تواند زمینه را برای کاهش وابستگی به ارز فراهم سازد.اصلاح ساختار زنجیره تولید در ایران اقدام مهمی است که سبب می‌شود صنایع ایران از حداکثر ظرفیت خود بهره ببرند. فعالیت چرخه تولید در ایران خود زمینه‌ای برای افزایش صادرات ایران خواهد شد. این در حالی است که در این زنجیره، تامین انرژی فعلا با مشکلات متعددی روبه‌روست؛ به طوری که کمبود انرژی در تابستان و زمستان سبب شده نزدیک به چهار ماه از سال صنایع انرژی‌بر، امکان فعالیت نداشته باشند و همین امر بحرانی را متوجه ساختار تولید می‌کند و زیانی انباشته را در میان مدت به همراه می‌آورد.از سوی دیگر در این ساختار تامین انرژی و بهبود وضعیت حمل و نقل و دیگر موارد ضروری است تا در صنایع انرژی بر، سرمایه‌گذاری در زنجیره صنعت و دستیابی به تکنولوژی روز رخ دهد.رشد قیمت کالاهای تولید داخل در اثر نوسانات ارزی در حقیقت ناشی از نبود عمق در حوزه تولید است. شاید مهمترین گام در شرایط کنونی این باشد که وزارت صنعت، معدن و تجارت با تدوین برنامه‌ای منسجم نسبت به عمق‌بخشی تولید در داخل ایران اقدام کند. این مهم با تکمیل زنجیره صنعت در ایران محقق خواهد شد. 

 سیدعباس حسینی؛ مدیرعامل شرکت فولاد کاوه جنوب کیش