قشم، مهد سازندگی و نوازندگی عود کشور

جشن ثبت جهانی عود به نام ایران و سوریه با حضور مدیرکل موزه‌های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هرمزگان، مدیرعامل منطقه آزاد قشم، معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم، مدیریت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی این سازمان، شهردار و شورای اسلامی شهر قشم و جمعی از مسئولان، هنرمندان، عودسازان، عودنوازان و عودشناسان هرمزگانی در جزیره قشم برگزار شد.

امیدواری به طلایه‌داری قشم در عرصه جهانی عود

«مرتضی ادیب‌زاده» مدیرکل موزه‌ها در این مراسم با بیان اینکه هنر ساختن و نواختن عود به‌صورت مشترک برای ایران و سوریه در سال 2022 به ثبت جهانی رسید، گفت: برای نخستین بار کشوری، 4 اثر میراث ناملموس خود را ثبت جهانی کرده است. با این ثبت، ایران با 21 اثر ثبت‌شده در میراث جهانی، در جایگاه ششم دنیا در بین 180 کشور در حوزه کنوانسیون پاسداری از میراث ناملموس قرارگرفته است.

ادیب زاده افزود: تلاش زیادی شد، دیپلماسی فرهنگی جواب داد و رایزنی‌های گسترده‌ای صورت گرفتف علیرغم اینکه ایران عملاً نوبت خودش را سال‌های قبل پرکرده بود و ظرفیت و سهمیه‌ای برای ثبت مجدد نداشت بااین‌وجود توانست هم‌زمان 4 اثر را به‌صورت مشترک با سایر کشورهای همسایه در حوزه فرهنگی ایران در یونسکو ثبت کند.

مدیرکل موزه‌ها با اشاره به اینکه مواریث تاریخی فرهنگی کشور قطعاً سرمایه‌های ما هستند، بیان کرد: در این سرزمین کسی نیست که صدای عود را بشود و سکوت نکند، احترام نگذارد و تمام وجودش غرق این ساز نشود. طنین، صدای نافذ و دلنشینی این ساز چیزیست که نسل به نسل به ما رسیده است.

او افزود: نخستین شواهد این ساز در دوره ایلامی‌ها در حوزه جنوب شرقی ایران مشاهده شده است و در آثار فلزی هنر دوره ساسانی بر روی بشقاب‌ها و ظروف زرین و سیمین، بربط‌نوازان و عود نوازان به تصویر کشیده شده‌اند.

ادیب زاده گفت: خوشحالیم که هنوز اساتید بزرگی در کشور هستند که آن‌ها را ارج می‌گذاریم و برای آن‌ها ارزش قائل هستیم. قطعاً این ساز بدون نوازنده عود به‌تنهایی معنایی ندارد.

مدیرکل موزه‌ها با بیان اینکه موسیقی بخشی از فرهنگ ایران است و همواره در جای جای این سرزمین به شکل‌های مختلف با زندگی روزمره آمیخته شده است، افزود: امیدواریم قشم به‌عنوان یکی از کانون‌های غنی فرهنگی ایران به‌ویژه در حوزه خلیج همیشه فارس بتواند طلایه‌دار عرصه جهانی عود باشد.

وی بیان کرد: جشن ثبت جهانی عود را به نمایندگی از مهندس ضرغامی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و به نمایندگی از قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور دکتر علی دارابی تبریک می‌گویم که به جدیت تمام و با رایزنی های بسیار توانستند این کار بسیار دشوار را عملی کنند و ما سال گذشته توانستیم در مراکش شاهد این موفقیت بزرگ باشیم.

ساز عود، نمایانگر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی

«ایوب زارعی» مدیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی جزیره قشم در ادامه این مراسم گفت: ما وظیفه داریم که برای پاسداری از هنر ساختن و نواختن عود که به‌عنوان میراث ناملموس به ثبت رسیده از گروه‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند حمایت کنیم و این‌یک کار جمعی است.

او با اشاره به اینکه عنصر عود، میراث‌فرهنگی و گردشگری و صنایع‌دستی را به نمایش می‌گذارد، افزود: عود، صنایع‌دستی است، میراث 2 هزارساله ایرانیان است و همین‌طور در ارتباط با گردشگری امروز در استان هرمزگان و منطقه آزاد قشم، جزایر هرمز، هنگام و لارک کار می‌شود و کارگاه‌های مختلف ساخت عود را در جزیره داریم.

زارعی در پایان گفت: از این همه تاریخ، میراث ارزشمند و ثروت فرهنگی که در کشور داریم، احساس غرور می‌کنیم و وظیفه ماست که از آن‌ها حفاظت کنیم. امیدواریم بتوانیم سایر میراث ناملموس خود را نیز در یونسکو به ثبت برسانیم.

جشن ثبت جهانی عود، آغازی برای پیوند بیش از پیش سرزمین اصلی با منطقه آزاد قشم

«محمد محسنی» مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هرمزگان با تشکر از مدیرعامل منطقه آزاد قشم در برپایی جشن ثبت جهانی عود گفت: بنا بود این جشن بزرگ در استان‌های دیگر اجرا شود ولی با هماهنگی وزارتخانه و با شناختی که از این سرزمین کهن، قشم، مهد نوازندگی و سازندگی عود داشتیم این جشن بسیار باشکوه در این جزیره برگزار شد.

وی افزود: امروز را آغازی بزرگ برای تعامل پیش از پیش و پیوند سرزمین اصلی با منطقه آزاد قشم می‌دانم.

محسنی بیان کرد: امیدورایم بتوانیم با تعامل و هم‌افزایی، از آثاری که با مرارت، سختی و دیپلماسی فرهنگی به‌دست‌آمده، پاسداری کنیم و بتوانیم در حوزه تربیت، پرورش، صیانت و حفاظت از این آثار ناملموس کشور کوشا باشیم.

 قشم باید سرشار از عناصر هویتی، میراثی و فرهنگی جنوب و خلیج‌فارس شود

«عادل پیغامی» مدیرعامل منطقه آزاد قشم در این مراسم با تبریک ثبت جهانی عود گفت: امیدواریم روزی بتوانیم دست به دست هم بدهیم و جمع نوازی و ارکستر عود را در جزیره قشم داشته باشیم.

وی افزود: سرزمین ما باید با آنچه که باید باشد، پر شود. وقتی‌که پر شد، فرهنگ غیر مناسبت دیگر در آن جا نمی‌گیرد.

ما خادم تمام ایرانیان هستیم وقتی که به عنوان گردشگر به استان هرزمگان و جزیره قشم سفر می‌کنند؛ اما گاهی گردشگر مهاجم که از بالا به پایین نگاه می‌کند، همان سبک از هنر( خوب یا بد) که در شهر خود داشته را در قشم اجرا می‌کند و زمین خالی قشم را با آنچه که می‌خواهد پر می‌کند، این ضعف ماست. زمین قشم را باید با انواع عناصر فرهنگی، هنری و هویتی جنوب، هرمزگان و خلیج فارس پر کنیم.

گفتنی است؛ در پایان این مراسم از عودنوازان: «استاد محمد منصور وزیری»، «مرشد میررستمی»، «مرتضی کریمی»،  «صالح آتون»، «ابراهیم علوی»، «استاد رادمهر»، «فرهاد محمدی»، «رضا ترک چین» و عودسازان: «محمد رفیع اشعری»، «مسعود شجاعی»، «سلمان اسلام پرست»، «صالح هرمزی»، «معاد معراجی»، «علی خجسته»، «عدنان علاوی» و عود پژوهان: «فرهاد محمدی» و «حجت حاجی زاده» تقدیر شد و با حضور مسئولان، عودنوازان و عودسازان از لوح ثبت جهانی عود رونمایی شد.