تیشه به ریشه بافت کهن

«بندرکنگ»، شهری با قدمت بالای تاریخی، فرهنگی و دریانوردی که در غرب استان هرمزگان واقع شده‌است. این بندر حدود ۶.۵ کیلومتر مربع مساحت دارد. حدود ۱.۹۵ کیلومتر مربع از آن جزو بافت تاریخی و بقیه بافت توسعه‌یافته است. بندرکنگ به سبب دارا بودن سبک معماری خانه‌های بادگیری و بافت قدیمی آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌است‌. شهرتاریخی کنگ به جهت غنای فرهنگی و تاریخی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و این ارزش‌های فرهنگی نیازمند حفاظت و پاسداری مستمر است. حفظ بافت تاریخی بندرکنگ به‌دلیل ارزش‌های معماری سنتی، بومی و فرهنگی آن است. بندرکنگ، منطقه‌ای گردشگری و تاریخی است که با دریا و دریانوردی پیوندی عمیق  دارد. معماری ارزشمند، خانه‌های قدیمی با بادگیرهای زیبا و کوچه‌های باریک و سایه‌انداز از ویژگی‌های این شهر است. همچنین بافت تاریخی بندرکنگ از معدود بافت‌های تاریخی است که پویاست و جریان زندگی در گذرهای این بافت تاریخی قابل مشاهده است. در سال‌های اخیر اقداماتی برای بازسازی و احیای این بافت تاریخی همراه با زنده نگه‌داشتن ارزش‌های اصیل بومی و فرهنگی صورت گرفته‌است و با قدم زدن در بافت تاریخی این شهر می‌توانید فرهنگ اصیل مردمان این منطقه را به خوبی حس کنید. این روزها اما به نظر می‌رسد که حال شهر خوب نیست. زمزمه‌هایی از تصمیمات شهرداری کنگ برای ساخت‌وسازهای غیراصولی و غیرمجاز! در بافت تاریخی این شهر به گوش می‌رسد.

ساخت‌وساز در بافت تاریخی بندرکنگ

در روزهای گذشته تعدادی از اهالی بندرکنگ نسبت به تخریب بافت تاریخی این شهر برای احداث خیابان و پارک بانوان اعتراض کردند. این موضوع در شبکه‌های اجتماعی نیز بازتابی گسترده به‌همراه داشت. خبرها حاکی از این است که به تصمیم شهرداری بندرکنگ، قرار است در بافت تاریخی این شهر خیابانی احداث شود که منجر به تخریب بخشی از این بافت تاریخی خواهد شد. همچنین شهرداری در نظر دارد در سایت اکتشاف بناهای بازمانده از قلعه پرتغالی‌ها، پارک بانوان احداث کند. روشن است که چنین اقداماتی می‌تواند منجر به تخریب و از بین رفتن بافت تاریخی شهر شود. از این رو بسیاری از فعالان فرهنگی نسبت به این موضوع واکنش نشان‌داده و خواستار توقف این عملیات‌ها شده‌اند. هرگونه تغییر و ساخت‌وساز در بافت‌های تاریخی نیازمند هماهنگی و نظر کارشناسی اداره‌کل میراث‌فرهنگی است. بنابراین به سراغ مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان رفتیم تا دلیل این ساخت و سازها را جویا شویم.

دستور مدیرکل میراث‌فرهنگی هرمزگان برای توقف ساخت‌وسازها

«محمد محسنی»، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هرمزگان با اشاره به اینکه هرگونه تغییر در بافت تاریخی که موجب تغییر یا تأثیر در معماری بافت و معابر شود باید با هماهنگی و نظر کارشناسی اداره‌کل میراث‌فرهنگی باشد، گفت: « فعالیت‌های ساخت‌وساز در بافت تاریخی کنگ بدون هماهنگی و نظر کارشناسی میراث‌فرهنگی استان انجام ‌شده‌است و شهرداری بندرکنگ بدون توجه به مقررات و دستورالعمل‌های حفاظت از بناها و بافت‌های تاریخی اقدام به صدور مجوز فعالیت ساخت‌وساز کرده‌است».

محسنی افزود: «شهرداری کنگ اقدام به احداث و تعریض معبر و همچنین ایجاد پارک بانوان در بافت تاریخی کنگ نموده که بدون استعلام و هماهنگی با این اداره‌کل بوده و در همین راستا مکاتباتی با شهرداری کنگ برای توقف فعالیت‌ها انجام‌شده و پیگیری این موضوع از طریق مراجع قانونی در دستور کار این اداره‌کل قرار دارد».

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هرمزگان اضافه کرد: «مسئولین محلی شهرستان هم به تصور اینکه شهرداری کنگ اقدامات و استعلامات قانونی را در ساخت‌وسازها انجام داده، بر اساس حسن اعتماد اداری فی‌مابین، بعضاً در مراسمات شهرداری همراهی کرده‌اند».

مدیرکل میراث فرهنگی استان همچنین از دیگر تخلف این شهرداری گفت: « باوجود اینکه طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، شهرداری‌های دارای بافت تاریخی باید نسبت به تأسیس دفتر بافت و استخدام نیروی متخصص برای حفاظت از بافت تاریخی اقدام کنند، شهرداری بندرکنگ، دفتر بافت تاریخی این شهر را هم تعطیل کرده‌است».

او تأکید کرد: «در سال 1401 روند بی‌توجهی و عدم دقت در رعایت الزامات میراثی از سوی شهرداری کنگ به اطلاع معاون عمرانی و مدیرکل شهر و روستای استانداری هرمزگان رسانده شد که متعاقب آن مدیران مذکور تذکرات لازم را به شهردار و مسئولین شهری دادند اما بی‌توجهی شهردار کنگ به موضوع، به اقدامات اخیر منجر شده است».