واقعه کربلا دلخراش‌ترین واقعه در تاریخ اسلام دانسته شده است؛ از این‌رو شیعیان بزرگترین مراسم عزاداری خود را در سال‌روز آن برگزار می‌کنند و به سوگواری می‌پردازند.

    

واقعه کربلا با مرگ معاویه بن ابی‌سفیان در ۱۵ رجب سال ۶۰ق و شروع حاکمیت فرزندش یزید آغاز شد و با بازگرداندن اسیران کربلا به مدینه پایان یافت. حاکم مدینه تلاش کرد از امام حسین(ع) برای یزید بیعت بگیرد؛ از این‌رو حسین بن علی برای گریز از بیعت، شبانه از مدینه خارج شد و به طرف مکه حرکت کرد. در این سفر، خانواده امام حسین(ع)، شماری از بنی‌هاشم و برخی از شیعیان او را همراهی می‌کردند.امام حسین(ع) حدود چهار ماه در مکه ماند. در این مدت نامه‌های دعوت اهالی کوفه به دست او رسید. امام برای اطمینان از محتوای نامه‌ها مسلم بن عقیل را به سمت کوفه و سلیمان بن رزین به سمت بصره فرستاد. با وجود احتمال ترور امام حسین(ع) در مکه به دست عاملان یزید و نیز دعوت کوفیان و تایید سفیر امام از درست بودن دعوت کوفیان، باعث شد امام در ۸ ذی‌الحجه راهی کوفه شد.

امام حسین (ع) رفتن به سوی کوفه را برای جنگ انتخاب نکرد، اما در آن زمان جان ایشان در مدینه در معرض خطر جدی شهادت قرار داشت. یعنی یزید به فرمانروای مدینه نوشته بود که حسین (ع) را احضار کن و از او بیعت بگیر و اگر بیعت نکرد سر او را به سرعت برای من به شام بفرست. 

 زمانی که امام با یزید این حاکم جاعل و غاصب بیعت نمی کند و این خبر به گوش کوفیان می رسد و بعداً مردم کوفه از امام دعوت می کنند تا امام با حضور خود در آنجا پایگاهی برای خود درست کند. البته امام هم با رسیدن هزاران نامه احتیاط می کند و مسلم را برای بررسی و تحقیق به کوفه می فرستد که مسلم ببیند اگر کوفیان همانگونه که در نامه ها نوشته اند هستند و با او از جانب امام بیعت می کنند به امام نامه بنویسد که امام به سوی کوفه حرکت کند.

مسلم هم که برای بیعت به کوفه رفت و استقبال بسیار خوبی از او کردند و حتی بیعت خون بستند، لذا مسلم به امام نامه داد که بشتابید مردم آماده حضور شما هستند و دعوت آنها برای امام حجت شد و تکلیف جدیدی برای امام حسین (ع) بار می شود.

ایشان می خواستند با خانواده خود به کوفه بیاید و اگر هم کار به جنگ بکشد حداقل خانواده امام در کوفه تحت حمایت باشند منتهی قضیه کاملا عوض شد. با تغییر موضع کوفیان و عهد شکنی شان و همچنین پیش دستی عبید الله ابن زیاد در ورود به کوفه و ترسی که در بین مردم انداخت، امام که همراه با خانواده قصد ورود و اقامت به کوفه را داشتند در کربلا فرود آمدند و محاصره شدند و قضیه به جنگی نابرابر اتفاق افتاد و آنچیزی شد که نباید می شد.

  

امام حسین «ع» پس از نماز صبح، سپاه خویش راکه متشکل از 32 تن سواره و 40 تن پیاده بودند، بـه سه دسته تقسیم کرد. دسته اول را دربخش میمنه، دسته دوم را دربخش میسره و دسته اى را میان آن دو قرار داد. امام حسین «ع» براى پیشگیرى از نبرد و خونریزى نیروهاى دو طرف، تلاش زیادى بـه عمل آورد و از هر راه ممکن مى خواست از کشتار مسلمانان جلوگیرى نماید و خون کسى بر زمین نریزد ولى دشمن بـه هیچ صراطى مستقیم نبودند  جز تعدادى اندک کـه از خواب غفلت بیدار شده و حقیقت را دریافتند و بـه سپاه آن حضرت پیوستند، بقیه آنان در ضلالت و گمراهى خویش باقى مانده و بر آغاز جنگ اصرار مى کردند.

حر بن یزید تمیمى کـه از فرماندهان جنگاور و دلیر عمر بن سعد بود کـه در وهله نخست، راه را بر امام حسین «ع» بست و وی را بـه اجبار و اکراه بـه کربلا رهسپار گردانید اما از خواب غفلت و دنیاطلبى بیدار شد.

سپاه دشمن کـه از پیوستن حر و چند نفر دیگر بـه سپاه امام حسین «ع» احساس خطر و ریزش نیرو کرده و ادامه این وضعیت رابه زیان خود مى دید، فرمان حمله را صادر کرد. عمر بن سعد با رها کردن تیرى بـه سوى سپاهیان امام حسین «ع» جنگ رابه طور رسمى آغاز شد.

  

یکی از وقایع مهم ظهر عاشورا برپایی نماز ظهر عاشور بود؛ بـه هنگام ظهر، یکى از یاران امام «ع» آن حضرت را متوجه وقت نماز ظهر کرد. امام دستور داد کـه جنگ را متوقف کرده و همگى بـه نماز پردازند .پیشنهاد امام موافقت دشمن قرار نگرفت و آنان هم چنان بـه نبرد خود ادامه مى دادند. امام حسین بـه ناچار، یکطرفه جنگ را متوقف کرد و با یاران اندک خود نماز ظهر رابه صورت نماز خوف «نماز ویژه زمان جنگ » بـه جاى آورد. دشمنان هیچگونه ترحمى بـه امام «ع» و نمازگزاران نکرده و با رها کردن تیر، آنان را هدف قرار مى دادند.برخى از مدافعان امام خودرا سپر تیرها قرار داده و مانع رسیدن آنها بـه امام حسین «ع» مى شدند.

پس از نماز، یاران امام حسین «ع» بازهم بـه سوى دشمن هجوم آوردند. تمام یاران امام «ع»، از جمله بنى هاشم نیز در نبرد بـه شهادت رسیدند. 

امام حسین «ع» بـه تنهایى، ساعاتى چند با دشمن مبارزه کرد. هرگاه براى آن حضرت فرصتى بـه دست مى آمد، بـه خیمه ها بر مى گشت و با حضور خود، کودکان و زنان را تسلى مى دادند. امام حتی فرزند شیرخوار خودرا جهت سیراب کردنش بـه سوى دشمن آورد و از آنها تقاضاى آب کرد، ولى سپاه عمر بن سعد بـه فرزند شش ماهه او رحم نکرد و با هدف تیر قرار دادنش، وى را در آغوش پدر به شهادت رساند.

آن حضرت، پس از ساعت ها نبرد زخم هاى فراوانى را در میدان مبارزه متحمل شد، تا آن کـه بر اثر کثرت جراحات بـه زمین افتادند و  دشمنان با هرچه داشتند بر بدنش ضرباتى وارد آوردند تا سرانجام به شهادت رسیدند.