«محمدعلی مینابی بندرعباسی» ملقب به «سدیدالسلطنه» و معروف به «سدیدالسلطنه کبابی»، شاعر، نویسنده و مورخ ایرانی اهل بندرعباس در سال‌های آخر دوره قاجار و آغاز دوره پهلوی بود. وی در ۱۴ شهریور سال ۱۲۴۹ خورشیدی در بغداد به دنیا آمد و در ۱۴ مرداد سال ۱۳۲۰ خورشیدی در بندرعباس درگذشت. آرامگاه ایشان در قبرستان قدیمی سیدکامل بندرعباس قرار دارد. همچنین از سدیدالسلطنه آثاری به‌ویژه درباره خلیج‌فارس، جزایر، بنادر و ساکنان اطراف آن برجای مانده‌است.

  

به گزارش صبح ساحل، محمدعلی بندرعباسی، هنگامی که پدرش نمایندگی ایران در بغداد را برعهده داشت در سال ۱۲۴۹ خورشیدی در بغداد زاده شد. پدرش «حاج احمدخان سرتیپ» معروف به «حاج احمدخان کبابی» از رجال عصر قاجار بود. وی پس از تحصیلات مقدماتی در بوشهر و فراگیری شعر و عروض نزد «ملا حسن کبگانی» و تاریخ و جغرافیا نزد «سید جمال‌الدین اسدآبادی» و لغت انگلیسی در مدرسه انگلیسی‌ها در بوشهر وارد خدمات دولتی گردید . او بیشتر عمر خود را در نواحی بندرعباس، بندرلنگه و دیگر نواحی خلیج فارس به مشاغل گوناگون گذرانید. 

سدید در کنار خدمات دولتی به امر تألیف و تحقیق نیز اشتغال داشت. وی پست‌های زیادی را در دوره مظفرالدین‌شاه، احمدشاه و رضاشاه در سواحل و جزایر خلیج‌فارس برعهده داشت. مناصبی همچون کارگزار بندرلنگه، ریاست اداره تذکره (ثبت احوال) بندرلنگه و برعهده داشتن مسایل مربوط به وزارت امورخارجه ایران در بوشهر بخشی از مسئولیت‌های سدیدالسلطنه بوده‌است.

   

خاندان کبابی از خاندان دیوان‌سالار ایرانی در خلیج‌فارس بودند که در مناطق جنوبی و شمالی خلیج‌فارس خدمات اداری و فرهنگی زیادی انجام دادند. در دوره فترت پس از مرگ نادر تا روی کارآمدن کریم خان زند، به واسطه درگیری‌ها و کشمکش‌های موجود در مناطق خلیج فارس برخی از ایرانی‌ها به مناطق جنوبی خلیج‌فارس و از جمله عمان مهاجرت کردند. از جمله این افراد «ملا علی شاه» از فرماندهان ناوگان دریایی نادر بود و فرزندان و نوادگان او در دربار امامان مسقط، مناصب بالای اداری و نظامی به دست آوردند. یکی از نوادگان او حاجی احمدخان کبابی، پدر محمدعلی خان سدیدالسلطنه کبابی بوده‌است. 

«رامین آذرمهر»، پژوهشگر تاریخ و نویسنده مقاله نیاکان سدیدالسلطنه کبابی، گفتار خود را با حاج علی شاه آغاز کرده و نوشته: وی از افسران نیروی دریایی نادرشاه بوده است، از قبیله اعراب بنی کنده که در بندرلنگه به سر می برده‌اند. و انتساب وی به شیراز را درست نمی‌داند. 

مذهب وی سنی بوده که سپس از بنادر کنگ و لنگه با تمامی افراد قبیله اش به مسقط مهاجرت می‌کند. پس از درگذشت حاج علی شاه، پسرش حاج حسن شاه وارث پدر می گردد، وی پس از درگذشت پدر به مذهب شیعه می‌گراید و با جانشینی پدر به ریاست نیروی دریایی و ناوگان دریایی حکومت مسقط منصوب می شود. 

به واسطه فعالیت‌های تجاری با هندوستان ثروت هنگفتی را به دست می آورد. وی نیز بیشتر اقوام خود را از بندرلنگه به مسقط فراخواند و به وزارت سید حمد بن سعد منصوب شد که پس از درگذشت حاج حسن شاه، حاج محمدعلی تاجر کبابی فرزند او به وزارت امام مسقط منصوب می شود. و روابط خوبی را بین ایران و مسقط برقرار می‌کند. 

پس از مرگ او، فرزندش حاج احمدخان جانشین پدر می‌شود و سال‌ها در ایران و مسقط به امور تجاری و دیوانی پرداخته و مناصب مهمی ازسوی دربار قاجار و امام مسقط به عهده گرفته‌است؛ از جمله حکومت بندرعباس و مضافات آن. سپس نماینده ایران در بغداد می‌شود، از آن پس به بوشهر می‌رود و دیگر هیچ سمت دولتی را نمی‌پذیرد، به دارالخلافه تهران سفر می‌کند و فتح لنگه و بیرون راندن جواسم از آن بندر از حوادث مهم دوره حیات اوست.

   

صید مروارید: نام اصلی کتاب «المناص فی احوال الغوص و الغواص» است که در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی یعنی در زمان حیات مولف چاپ شده‌است.

اعلام الناس فی احوال بندرعباس: به نام بندرعباس و خلیج فارس با تصحیح «احمد اقتداری» و کوشش مرحوم «علی ستایش» به سال ۱۳۴۲ هجری شمسی به سرمایه کتابخانه ابن سینا در تهران چاپ شده‌است.

رساله اوزان چو: رساله‌ای در خصوص خرید و فروش مروارید است.

رساله اصطلاحات کشتی، مفاتیح‌الادب فی تواریخ العرب، برهان سدید، مغاص اللئالی و مناراللیالی، مشوش‌نامه، التدقیق فی سیرالطریق، کتاب مجموعه الظرایف، مجموعه النوادر، رابرت‌های نظامی، راپرت‌های گمرکی، ثبت‌نام وقایع ایام «روزبروز»، قراردادهای سیاسی و کشتیرانی، رساله احوال لنگه و رساله در احوال طایفه قشقایی از دیگر آثار سدید‌السلطنه به شمار می‌رود.

    

چاپ کتاب «چهره‌های ماندگار خلیج‌فارس» سرگذشتی از محمدعلی سدیدالسلطنه کبابی که به کوشش حسام‌الدین نقوی و علیرضا محسنی جمع آوری شده، همچنین چاپ کتاب «سدیدالسلطنه و سواحل خلیج‌فارس» که سیدعبدالله حسینی و محمد حسن‌نیا آن را گردآوری و تدوین کرده‌اند، از جمله اقدامات برای زنده نگه‌داشتن نام این مورخ بزرگ استان بوده‌است. 

همچنین خیابانی در منطقه دو شهرداری بندرعباس به نام «سدید»، این شاعر و نویسنده برجسته دوره قاجار نام‌گذاری شده‌است. از دیگر اقدامات برای گرامیداشت نام سدید و شناساندن هرچه بهتر این شخصیت تاریخی به مردم، می‌توان به برگزاری نشست‌های هم‎اندیشی معرفی چهره‎های ماندگار هزاره اخیر خلیج فارس که طی سال‌جاری در جزایر هرمز و قشم برگزار شد، اشاره کرد.