توصیفاتی از عمارت کلاه‌فرنگی

ستون کدیم؛

در بخشی از مقاله‌ی «نظری بر عمارت کلاه‌فرنگی بندرعباس» به ارائه توضیحاتی در مورد بنای عمارت کلاه‌فرنگی پرداخته‌ام. در شماره قبل در مورد ابنیه و اماکن وابسته به کمپانی هلندی در بندرعباس گفته بودم. در این شماره در مورد عمارت کلاه‌فرنگی، می‌خوانید.

اشتراک گذاری:

نیما صفا، نویسنده و پژوهشگر تاریخ

در بخشی از مقاله‌ی «نظری بر عمارت کلاه‌فرنگی بندرعباس» به ارائه توضیحاتی در مورد بنای عمارت کلاه‌فرنگی پرداخته‌ام. در شماره قبل در مورد ابنیه و اماکن وابسته به کمپانی هلندی در بندرعباس گفته بودم. در این شماره در مورد عمارت کلاه‌فرنگی، می‌خوانید.

این عمارت در زمینی به وسعت تقریبی 429 مترمربع در سه‌طبقه بنا گردیده و طول آن حدود 07/30 متر و عرضش 14 متر و ارتفاع بنا به حدود 9 متر می‌رسد که در سه ضلع شمال و جنوب و غرب در طبقه فوقانی مهتابی وسیعی در امتداد عمارت ساخته‌شده است (بر اساس تحقیقات میدانی نگارنده). از مصالح اصلی بکار رفته در آن می‌توان به سنگ سیاه، ساروج و گچ اشاره نمود (کریم زاده تبریزی، محمدعلی، اسناد متفرقه قدیمی، ص 9). سنگ‌های سیاه بکار رفته در این بنا از جنس سنگ‌های موجود در قلعه‌ی پرتغالی جزیره هرمز است و با توجه به اینکه پس از اخراج پرتغالی‌ها از آن جزیره، سنگ‌های قلعه جهت ساخت ابنیه مختلف به بندرعباس منتقل می‌شده (تاورنیه، همان، ص 370؛ لاکهارت، لارنس، همان، ص 326) لذا این عمارت نیز با استفاده از سنگ‌های قلعه هرمز احداث‌شده است.

نمایی از شرق شهر بندرعباس و عمارت کلاه‌فرنگی؛ سال‌های 1735 – 1744. م / 1113- 1122. ش

(Johann Wolfgang Heydt, View of the city of Gamron, 2102 A 7, p. 292, National Library of the Netherlands)

بر اساس پلان باقی‌مانده از این بنا که در آرشیو ملی کشور هلند به شماره (NL – HaNA_865 ) نگهداری می‌شود، در طبقه همکف این بنا 23 اتاق بزرگ و کوچک و تودرتو طراحی و ساخته‌شده که از ضلع جنوب دارای 9 درب ورودی و از ضلع شمال به‌وسیله 8 درب بزرگ و کوچک، امکان تردد افراد را فراهم می‌کند. در طبقه‌ی فوقانی نیز اتاق‌ها در دو ردیف موازی ساخته‌شده‌اند، به‌طوری‌که 5 اتاق رو به شمال و 5 اتاق دیگر نیز رو به جنوب طراحی‌شده است؛ وسعت اتاق‌ها متفاوت بوده، به‌طوری‌که برخی کوچک و برخی بزرگ و همچون سالن طراحی شده و همگی به‌صورت تودرتو و مرتبط با یکدیگر می‌باشند و هر اتاق به‌وسیله‌ی درهای متعددی به اتاق دیگر مرتبط می‌گردد؛ خوشبختانه اتاق‌های این طبقه به‌جز تعداد اندکی که سقف چوبی آن‌ها ریزش کرده، همچنان استوار باقی‌مانده است. مجموعاً 46 درب بزرگ و کوچک اتاق‌ها را به یکدیگر و همچنین به فضای ایوانی که سه ضلع عمارت را در برگرفته وصل می‌کند. مجموعاً 4 پنجره برای 2 اتاق (هر اتاق 2 پنجره) از ضلع شرقی این طبقه تعبیه‌شده است و سایر اتاق‌ها بدون پنجره می‌باشند اما روشنایی آن‌ها به‌وسیله‌ی درهای بزرگی که به فضای ایوان بیرونی باز می‌شوند، تأمین می‌گردد؛ همچنین انبارهایی در ضلع شرق و غرب محوطه‌ی عمارت، ساخته‌شده است که اکنون به‌کلی تخریب‌شده‌اند.

پلان عمارت کلاه‌فرنگی بندرعباس – 1698. م / 1076. ش

(Anonymous, Projection of the lodge at Gamron, NL-HaNA_4.VEL_865, Nederland Nationaal Archief)

شماره‌های بعدی صبح ساحل را برای خواندن ادامه این مقاله و آشنایی بیشتر با عمارت کلاه‌فرنگی بندرعباس دنبال کنید.

روزنامه صبح ساحل

تگ ها:

#جزیره هرمز

#عمارت کلاه‌فرنگی بندرعباس

#ستون کدیم

#قلعه‌ی پرتغالی

دیدگاه ها (0)

نظرسنجی

سوال سوم

اخبار مرتبط

معطلی مسافران دراسكله های بندرعباس و قشم كاهش می یابد

نتیجه کمیته بررسی سانحه دریایی اتوبوس دریایی بزودی اعلام می‌شود

بهره برداری از بندر هرمز به اداره کل بنادر و دریانوردی هرمزگان واگذار شد

تردد شناور کاتامارون در مسیر هرمز

ایجاد مركز منطقه ای تنوع زیستی خلیج فارس در جزیره هرمز

پربازدیدترین ها

استخدام اپراتور کامپیوتر مسلط به اینترنت در مجموعه سازه گستر گامبرون

مجموعه سازه گستر گامبرون

محرومیت 6 گروه از دریافت کارت اعتباری سهام عدالت

شرایط جدیدی برای دریافت کارت اعتباری سهام عدالت اعلام شده که براساس آن شش گروه از سهامداران نمی‌توانند کارت اعتباری بگیرند.

الکترونیکی شدن ثبت نام و تمدید کارت شهروندی قشم

مدیر فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان منطقه آزاد قشم از الکترونیکی شدن مراحل ثبت نام و تمدید کارت شهروندی قشم با هدف کاهش مراجعات حضوری برای کنترل بهتر و مقابله با شیوع ویروس کرونا در جزیره خبر داد.

جدیدترین اخبار

برای اولین بار در بندرعباس کنسرت عرفان طهماسبی با 14 سانس در سالن بزرگ مرکزی برگزار شد

ژاله علو روز چهارشنبه به خاک سپرده می‌شود

۶ مدال نقره و برنز وزنه‌برداران ایران در دسته ۸۹ کیلوگرم جوانان آسیا

قرعه کشی لیگ دسته دوم والیبال باشگاه های کشور؛ نام آوران بندرعباس حریفان خود را شناخت

رئیس هیئت فوتبال شهرستان بندرعباس: مربیگری فقط دریافت مدرک نیست

قاچاقچیان، سوختِ کشور را ۱۵۰ برابر قیمت داخلی‌ در آب‌های بین‌المللی می‌فروشند