افزایش اعتماد‌به‌نفس با مهارت ابراز وجود

اعتمادبه‌نفس مناسب، آرزوی هر فردی است که در جهان امروز زندگی می‌کند. امروزه شرکت در دوره‌های مختلف، خواندن مقالات و کتاب‌های این حوزه و تلاش برای به دست آوردن اعتمادبه‌نفس بسیار پرطرفدار شده و همه تلاش می‌کنند تا به وسیله‌ی راهکارهای مختلف به وضعیت اعتمادبه‌نفس خود سروسامانی بدهند. اما نکته‌یی که بسیاری از افراد از آن باز می‌مانند توجه به این مساله است که سطح و کیفیت اعتماد به نفس با مهارت ابراز وجود رابطه‌یی مستقیم دارد، هرچه بیشتر و بهتر بتوانید خودتان را بیان کنید و از حق‌تان دفاع کنید، اعتمادبه‌نفس بیشتر و بهتری را تجربه می‌کنید. اکثر افراد گمان می‌کنند، ابراز وجود به معنای لجبازی، بحث کردن و حتی رنجاندن دیگران به نفع به کرسی نشاندن حرف خود است، اما ابراز وجود مهارت بیان خواسته‌ها، نظرات و حقوق خود به نحوی است که دیگران آسیب نبینند. درواقع افرادی که در موقعیت‌های میان‌فردی منفعلانه یا پرخاشگرانه عمل می‌کنند، از مهارت جرات‌مندی یا ابراز وجود بی‌بهره‌اند. ژوزف ولپی روانپزشک در آثار خود ابراز وجود را اینگونه تعریف می‌کند: ابراز مناسب هرگونه هیجانی نسبت به طرف مقابل بدون احساس ترس و اضطراب. کسانی که می‌ترسند از سرویس نامناسب یک هتل شکایت کنند، در بحث‌ها عقاید خود را بیان کنند و بر حقوق خود پافشاری کنند، عموما یا ترس از طرد شدن دارند، یا می‌ترسند دیگران ناراحت شوند و یا اینکه از باختن می‌ترسند. اما به هر حال ابراز وجود مهارتی کسب شدنی است و می‌توان آن را آموخت.

 اولین پایه‌ی جرات‌مندی، توانایی نه گفتن است. برای نه گفتن قاطعانه باید چهار اصل اختصار، وضوح، استحکام و صداقت را رعایت کنیم. پاسخ ما باید کوتاه باشد و با "نه، خیر" آغاز شود. در محیط‌های اجتماعی مختلفی که در آن قرار می‌گیریم، دیگران ممکن است خواسته‌های بسیاری از ما داشته باشند، باید بتوانیم مواقعی که می‌خواهیم درخواستی را رد کنیم، ایستادگی کنیم. در غیر این صورت کنترل  زندگی خود را از دست می‌دهیم و اعتمادبه‌نفس ما افت پیدا می‌کند. دومین پایه‌ی مهارت ابراز وجود، توان بیان مستقیم و واضح خواسته‌ها و نیازها است. ما باید از احساسات و هیجانات خود آگاه باشیم و بتوانیم آن‌ها را به صورت مستقیم بیان کنیم. برای مثال زمانی که از شوخی کسی ناراحت شده‌اید، کنایه زدن، قهر کردن و انتقام‌جویی بیانگر ضعف در جرات‌مندی است. به جای این رفتارهای منفعلانه بهتر است مستقیما از احساساتت خود صحبت کنیم: "من از شوخی شما احساس ناراحتی می‌کنم، مرزهای شخصی من خدشه‌دار شده و غیره". به یاد داشته باشید در ارتباطات اجتماعی همواره پنج حق اساسی برای شما وجود دارد. تا زمانی که محدوده‌ی زندگی عمومی را خدشه دار نکنید، در حیطه‌ی زندگی شخصی آزاد هستید، حق دارید از ارزش و مقام خود دفاع کنید، می‌توانید درخواست‌های خود را بیان کنید به شرط اینکه توان نه شنیدن را داشته باشید، باید بدانید که مرزها و حقوق ما و دیگران همیشه کاملا واضح نیست اما می‌توانید با گفتگوی متقابل برای روشن شدن قضیه تلاش کنید و مورد آخر این است که شما حق به دست آوردن حقوق خود را دارید و این ناشی از خودخواهی نیست. مهارت ابراز وجود، گرچه پیچیده و سخت نیست اما زوایای خاص خود را دارد، کسانی که احساس می‌کنند توانایی دفاع از حق خود را ندارند، در مواقع لازم نمی‌توانند نظرات خود را بیان کنند و همیشه خواسته‌های خود را انکار می‌کنند، گزینه‌ی بسیار مناسبی برای مهارت آموزی هستند.. آن‌ها با مطالعه‌ی کتاب‌های این حوزه، کمک گرفتن از متخصصان و تمرین‌های عملی می‌توانند مهارت ابراز وجود را در خود تقویت کرده و اعتمادبه‌نفس خود را افزایش دهند.