02

دی

1403


06 مرداد 1399 09:00 0 کامنت

انسان‌ها با اختلاف نسبت‌به سایر موجودات در صدر نابودکننده‌های طبیعت ایستاده‌اند. زمین و غیرانسان‌هایی که در آن زندگی می‌کنند هیچ‌گاه تصورش را هم نمی‌کردند که روزی بشر به آن‌ها اجازه‌ی نفس کشیدن بدهد. شاید خود ما هم فکرش را نمی‌کردیم که روزی بگذاریم زمینمان کمی استراحت کند. البته این‌ تصورات پر بی‌راه هم نبودند اگر کرونایی که این‌روز‌ها دستش را بر گلویمان فشار می‌دهد، سر و کله‌اش پیدا نمی‌شد. محیط‌زیست‌ را مجموعه‌ای از عوامل طبیعی کره زمین، همچون هوا، آب، اتمسفر، صخره، گیاهان و غیره که انسان را احاطه می‌کنند تعریف کرده‌اند؛ اما امروز شاید بیان این تعریف با تغییری به این صورت که محیط‌زیست مجموعه‌ای از عوامل طبیعی کره زمین است که انسان برای رسیدن به خواسته‌های بی‌حد و حصرش با‌تمام توان سعی در استفاده از آن دارد - استفاده‌ای که درنهایت منجربه نابودی آن می‌شود- مناسب‌تر باشد. تقریبا تمامی عوامل تشکیل دهنده محیط‌زیست تحت‌تأثیر فعالیت‌های انسانی قرارگرفته‌اند. باتوجه به اینکه شیوع ویروس کرونا فعالیت‌های انسانی را محدود کرده‌است، کرونا را به منزله مُسکنی برای محیط‌زیست می‌دانند که برای مدتی آسیب‌هایی که به آن وارد شده‌است را تسکین می‌دهد؛ اما همانطور‌ که هر مسکنی در کنار تسکین درد عوارضی هم دارد که برخی از آنها حتی ممکن است جبران‌ناپذیر باشند، شیوع کرونا هم مزایا و معایبی دارد. شیوع کرونا محدودیت‌هایی را به‌دنبال داشت که موجب متوقف شدن صنایع آلاینده و درنتیجه آن توقف تولید گازهای گلخانه‌ای و پسماندها و فاضلاب‌های صنعتی شد. عدم ورود این آلاینده‌ها به محیط و کاهش تخریب‌های جنگلی و مرتعی که موجب حفظ منابع طبیعی شده‌است به‌عنوان جنبه مثبت شیوع ویروس کرونا بر محیط‌زیست قلمداد می‌شود. به‌خاطر کاهش فعالیت‌های انسانی در حیات‌وحش هم احساس امنیت بیشتری ایجاد شده‌است و در این مدت زاد و ولد حیوانات افزایش پیدا کرده‌است. باید توجه داشت که ویروس کرونا یک مسکن مقطعی‌ است و نباید انتظار داشت که این تاثیر مثبت، مشکل محیط‌زیست را برای همیشه حل کند. به علاوه اینکه این ویروس بر محیط‌زیست تاثیرات مخربی هم گذاشته است. روزهای کرونایی با افزایش مصرف آب همراه بوده است. به‌دلیل مبارزه با ویروس کرونا و پیشگیری از ابتلا به کووید ۱۹ نه‌تنها مصرف آب بلکه استفاده از شویندها و مواد ضدعفونی‌کننده هم افزایش یافته‌است. باتوجه به مصرف بسیار زیاد آب و مواد شوینده حجم فاضلاب‌ چندبرابر شده‌است که نتیجه‌ای جز ضرورت تغییر مکانیسم و تجهیزات تصفیه فاضلاب در تصفیه‌خانه‌ها ندارد؛ اما این امر در کوتاه‌مدت غیرممکن است. شست‌و‌شوی اماکن و وسایل عمومی با مواد ضدعفونی‌کننده هم موجب پخش شدن مواد شیمیایی در هوا می‌شود که به‌دلیل پایداری زیاد و حلالیت کم مواد ضدعفونی‌کننده این مواد به مدت طولانی در هوا و محیط‌زیست باقی می‌مانند و منابع آب، خاک و سایر موجودات زنده را آلوده می‌کنند. از دیگر اثرات منفی کرونا افزایش حجم زباله‌های غیرقابل بازیافت مثل ماسک، دستکش و همچنین پسماندهای بیمارستانی است. از آنجایی که بسیاری از شهرداری‌ها فعالیت بازیافت خود را به‌دلیل ترس از انتشار ویروس در مراکز بازیافت به حالت تعلیق درآورده‌اند، پسماند‌های محلی هم مشکلاتی را به‌وجود آورده‌اند. به‌علاوه فعالیت‌های غیرقانونی هم در مناطقی که گشت‌زنی و نظارت بر آنها به‌خاطر تعدیل نیرو، قرنطینه شدن کارکنان یا کاهش بودجه متوقف شده‌است افزایش یافته‌است؛ بنابراین شیوع ویروس کرونا ‌هم تاثیرات مثبت و هم تاثیرات منفی داشته‌است. حال باید دید که پس از خروج از این بحران برآیند این تاثیرات مثبت خواهد بود یا منفی. اگرچه درحال حاضر دست درازی جامعه بشری به محیط‌زیست محدود شده‌است که البته این محدودیت در برابر تاثیر منفی طولانی مدت انسان بر محیط‌زیست ناچیز است، با این حال ممکن است این شرایط در دوران پساکرونا با افزایش فعالیت‌های انسانی تغییر کند و چه‌بسا آسیب‌های بیشتری به محیط‌زیست وارد شود. متاسفانه ما انسان‌ها مدت‌هاست نشان داده‌ایم که چه همتی در نابودی محیط‌زیستمان داریم. حال باید دید پس از این بحران همچنان در مسیر این نابودی قدم برمی‌داریم یا با تغییر سبک زندگی به‌عنوان درمان قطعی مشکلات زیست‌محیطی، مهربانی با خود و طبیعت را در‌ پیش می‌گیریم.

img
دیدگاه ها (0)
img