«همیار تقلب»؛ از مشاغل عجیب‌وغریب دوران کرونا!!

شیوع ویروس کرونا، سبک زندگی مردم را تغییر داد. آموزش‌ها از حضوری به مجازی تبدیل شد. اگرچه این ویروس کاسبی گروهی از مردم را کساد کرده و بسیاری از کسب‌وکارها، آسیب دیدند، اما در عوض کار متقلبان امتحان‌های مجازی، حسابی رونق گرفته است.
با گسترش این ویروس، آزمون‌های مدارس و دانشگاه‌های کشور مجازی شد. این موضوع باعث شده دانش‌آموزان و دانشجویان زیادی دنبال کسی بگردند که به جایشان امتحان دهد.
به طور کلی شیوه‌ی آموزشی در کشور ما «امتحان‌محور» است به این شکل که تقریباً تنها راه سنجش میزان یادگیری دانش‌آموزان و دانشجویان، امتحان پایان ترم است. مجازی بودن آموزش‌ها، باعث شده که تقلب، یار دانش‌آموزان و دانشجویان در امتحان‌ها شود و به تبع آن ترس از عدم یادگیری، بیش از پیش احساس شود.
حال که به پایان سال تحصیلی مدارس و دانشگاه‌ها نزدیک می‌شویم، صحبت از تقلب درآزمون‌های مجازی بسیار داغ است.
این روزها آگهی‌های «همیار تقلب» برای حضور در امتحان مجازی، به لیست مشاغل عجیب‌وغریب اضافه شده است؛ به این ترتیب که دانشجو برای آزمون برخط (آنلاین) خود دانشجوی دیگری را به خدمت می‌گیرد و به او دستمزد می‌دهد.
کافی است کمی شبکه‌های اجتماعی هم‌چون واتس‌اپ، اینستاگرام و تلگرام، هم‌چنین سایت دیوار را بالا و پایین کنید تا با انواع آگهی‌های تقلب در امتحان مواجه ‌شوید؛ از آگهی ۳۰ هزار تومانی دبیرستان تا ۳ میلیون تومانی دانشگاه.
در این روزها از برخی معلمان و استادان می‌شنویم که می‌گویند: به آن‌ها پیشنهاد داده می‌شود که در ازای دریافت مبلغی متناسب با سختی دروس در آزمون به جای دانش‌آموز یا دانشجو حاضر شوند و نمره برایشان کسب کنند.
برخی دیگر از دانش‌آموزان و دانشجویان نیز در فصل امتحان، از ساده‌ترین روش برای دستیابی به پاسخ سوال‌ها مانند گوگل و یا دیگر منابع در دسترس، استفاده می‌کنند.
متأسفانه فرهنگ تقلب در امتحان‌های مراکز آموزشی کشور ما همیشه وجود دارد، هیچ‌کسی هم نمی‌تواند ادعا ‌کند که در امتحان‌های حضوری، تقلب صورت نمی‌گیرد؛ اما با مجازی شدن آموزش‌های الکترونیکی و برگزاری آزمون به صورت غیرحضوری، به نظر می‌رسد چهره‌ی دیگری از تقلب نمایان شده است.
آن‌قدر وضعیت آموزش مجازی و امتحان‌های غیرحضوری و تقلب به این شیوه در مراکز دانشگاهی، بحرانی‌ شده است که مدیرکل برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم، از برگزاری شیوه‌ی جدید آزمون در دانشگاه‌ها می‌گوید: «برای جلوگیری از تقلب به شیوه‌های سنتی امتحان به اصطلاح فرهنگ دانشجویی، شب امتحانی، فاصله گرفتیم و با بخشنامه‌ی جدید معاونت‌آموزشی از دانشگاه‌ها خواستیم استادان از روش‌های ارزشیابی مستمر استفاده کنند».
«محمدرضا آهنچیان» ادامه می‌دهد: «استاد با اجرای ارزشیابی مستمر در طول نیم‌سال می‌داند که دانشجو از هفته‌ی اول ترم تا آخر ترم چگونه عمل کرده است و در زمان امتحان که بعد از ۱۶ هفته‌ی آموزش، برگزار می شود، اگر نمره‌ی دانشجو از یک سطح متوسط که در ذهن استاد با ارزشیابی مستمر در طول ترم ایجاد شده است، خیلی بالا‌تر شود، استاد می‌تواند متوجه تقلب شود».
وی معتقد است: «راه‌حل این موضوع ارزشیابی مستمر است و بسته به عملکرد استادان دارد که باید دانشجویان را در طول نیم‌سال و هر جلسه ارزیابی و در نهایت نمره ارائه کنند».
حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا این بخشنامه از سوی دانشگاه‌ها به استادان ابلاغ و اجرا می‌شود؟
باید توجه کرد که با گسترش تقلب، دانشجویان و دانش‌آموزان دیگر هیچ تلاشی برای یادگیری دروس انجام نخواهند داد و دانشجویان و دانش‌آموزانی که در پایه‌های پایین‌تر از این روش استفاده کرده، در یادگیری مطالب جدید سال‌های بعد دچار مشکل خواهند شد. در این بین، افراد زرنگ و پرتلاش نیز انگیزه‌ی خود را برای یادگیری از دست می‌دهند، زیرا نتایج غیرواقعی دیگران را می‌بینند.
هرچه که هست، با آنلاین و برخط شدن امتحان‌ها، وسوسه‌ی دانش‌آموزان و دانشجویان برای تقلب بیش از پیش شده است.
در شرایط فعلی علاوه بر یافتن راهکار برای جلوگیری از تقلب در امتحان، باید به این فکر کنیم که چه بلایی بر سر ویترین نظام آموزشی‌مان آمده که دائماً باید به دنبال رفع آسیب‌هایی هم‌چون تقلب باشیم؟
متاسفانه، از سویی دیگر هستند آموزگارانی که بدون انگیزه و برای رفع تکلیف به جای طرح سوال با استفاده از خلاقیت و دانش خود و نیز در نظر گرفتن سطح علمی دانش‌‌‌‌آموزان، سوال‌های امتحانی را از گوگل استخراج می‌کنند که پاسخ این سوال‌ها برای دانش‌آموزان به راحتی قابل دسترسی است. هم‌چنین برخی از آموزگاران نیز به والدین پیشنهاد می‌دهند که در امتحان مجازی، همیار فرزندانشان باشد تا بدین طریق با افزایش آمار قبولی، جایگاه این عده از آموزگاران ارتقا پیدا کند.
خوب آگاهیم که کمک‌هایی از قبیل امتحان دادن جای فرزندان و یا سپردن آزمون بر عهده‌ی فردی دیگر، پیامدهای کم سوادی را به همراه خواهد داشت.
 به نظر می‌رسد با عملکرد این عده از آموزگاران و شرایطی که ویروس کرونا به شیوه‌ی آموزش و نحوه‌ی برگزاری امتحان‌های مدارس و دانشگاه‌ها تحمیل کرده، سطح دانش و سواد دانش‌آموزان و دانشجویان، بیش از گذشته افت کرده و معلوم نیست با ادامه‌ی این روند چه سرنوشتی در انتظارآینده‌سازان کشورمان باشد؟!