نوروبیون در واقع نام تجاری یک مکمل است که در آن ترکیبی از ویتامین‌های گروه ب (B) وجود دارد. این مکمل به شکل قرص یا آمپول تزریقی در دسترس افراد قرار می‌گیرد. به طور کلی، نوروبیون حاوی برخی از ویتامین‌های گروه ب، مثل ب یک (B1)، ب 6 (B6) و ب 12 (B12) است. البته در برخی محصولات ممکن است علاوه بر موارد یاد شده، انواع دیگری از ویتامین ب نیز وجود داشته باشد که معمولا با نام نوروبیون فورت شناخته می‌شوند و اغلب به شکل قرص هستند. به طور کلی، ویتامین‌های گروه ب، ویتامین‌های محلول در آب محسوب می‌شوند و به شکل طبیعی در انواع مختلفی از غذاها وجود دارند. محلول در آب بدین معنی است که بدن مقدار مورد نیاز از ویتامین را جذب و مازاد آن را از طریق ادرار دفع می‌کند. 

  

نوروبیون برای پیشگیری و درمان کمبود برخی از ویتامین‌های گروه ب تجویز می‌شود. ویتامین‌های گروه ب، در بهبود سلامت عصبی، تقویت سیستم ایمنی، بهبود سوخت و ساز، حفظ سلامت پوست و مو ،بهبود سلامت کبد و تولید گلبول قرمز نقش دارند. نقش حیاتی ویتامین‌های گروه ب در بسیاری از عملکردهای بدن، انکارناپذیر است به همین دلیل باید به این گروه از ویتامین‌ها توجه کافی داشت. 

  

تشخیص میزان کافی ویتامین‌های گروه ب توسط فرد کار چندان راحتی نیست چون علائم ناشی از کمبود این گروه از ویتامین‌ها با بسیاری از بیماری‌ها و کمبود ویتامین‌های دیگر یا مواد معدنی، مشابه است. اما علائمی چون کم خونی، ضعف، خستگی، کاهش وزن، آسیب‌های عصبی، سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاها، گیجی، افسردگی، سردرد، مشکلات حافظه و نارسایی قلبی، برخی از مشکلاتی هستند که ممکن است در اثر کمبود ویتامین‌های گروه ب ایجاد شوند. همچنین ضغف در عملکرد سیستم ایمنی، یبوست، درد دهان یا زبان، مشکلات کلیوی، پوستی و کبدی نیز ممکن است به کمبود ویتامین‌های این گروه مرتبط باشد. 

  

ویتامین ب 12(B12)، یکی از اجزای تشکیل دهنده نوروبیون است و برای بدن اهمیت زیادی دارد. این ویتامین در عملکرد سیستم عصبی، رشد و تشکیل گلبول‌های قرمز خون نقش دارد. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به اختلال در سیستم عصبی و سیستم گردش خون شود. کمبود ویتامین ب 12 ممکن است منجر به نوعی از کم خونی یعنی مگالوبلاستیک شود. در این نوع از کم‌خونی، مغز استخوان گلبول‌های قرمز بزرگی به شکل غیرعادی تولید می‌کند که این گلبول‌ها عملکرد درستی ندارند. زوال عقل، افسردگی، تغییرات رفتاری، اختلال پارانویا (نوعی بیماری روانی) و...، ممکن است در اثر کمبود شدید ویتامین ب 12، ایجاد شود. در برخی موارد، آسیب عصبی ناشی از کمبود این نوع ویتامین غیرقابل جبران است. 

  

برخی از افراد شرایط خاصی دارند که ممکن است به کمبود ویتامین‌های گروه ب مبتلا شوند. برای مثال، افراد بالای 50 سال، خانم‌های باردار، گیاه‌خواران یا افرادی که به دلیل فقر و ...، به منابع غذایی مناسب دسترسی ندارند و در اصطلاح دچار سوء تغذیه هستند، در معرض کمبود ویتامین‌های گروه ب قرار خواهند گرفت. علاوه بر این، استفاده از برخی داروها نیز ممکن است منجر به کاهش جذب ویتامین‌های گروه ب شوند که در این میان می‌توان به متفورمین و داروهای کاهنده اسید معده اشاره کرد.افراد مبتلا به بیماری‌های کولیت اولسراتیو، کرون و سلیاک نیز ممکن است به کمبود ویتامین‌های گروه ب دچار شوند. همچنین آن دسته از افرادی که به ویروس اچ.آی.وی (HIV) مبتلا هستند یا از الکل استفاده می‌کنند نیز در خطر مواجهه با کمبود ویتامین‌های گروه ب قرار دارند. البته تمامی این افراد باید تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه اقدام به مصرف مکمل‌های ویتامین‌های گروه ب کنند. 

  

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که مصرف ویتامین‎‌های گروه ب در قالب نوروبیون، می‌تواند در رفع خستگی، افزایش حافظه، بهبود عملکرد بدن و بهبود سیستم ایمنی نقش داشته باشد. چنانچه ویتامین‌های گروه ب بدن تامین باشند، استفاده از نوروبیون هیچ مزیتی نخواهد داشت. به عبارت روشن‌تر، وقتی میزان ویتامین‌های ب بدن تامین باشد، دریافت مازاد آن هیچ اثری نخواهد داشت و از طریق ادرار دفع خواهد شد. 

  

برای تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن باید از منابع طبیعی استفاده کرد و در صورت کمبود و نیاز، از مکمل‌ها کمک گرفت. تشخیص قطعی کمبود ویتامین‌های گروه ب باید زیر نظر پزشک باشد. چون بررسی علت کاهش ویتامین‌ها در بدن از اهمیت بالایی برخوردار است و پزشک حتی در برخی موارد می‌تواند به یک بیماری پی ببرد. علاوه بر این، نیاز بدن هر فرد به ویتامین به ویژه ویتامین گروه ب متفاوت است و باید مقدار خاصی (دوز) در مدت زمان مشخصی مصرف شود. سن، جنسیت، داروهای مصرفی دیگر، ابتلا به بیماری‌ها و وضعیت جسمی مواردی هستند که در تعیین مقدارو روش مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی باید در نظر گرفته شوند. برای تشخیص کمبود ویتامین‌های گروه ب، ممکن است انجام برخی آزمایش‌ها برای فرد ضروری باشد. با توجه به تمامی موارد یاد شده، مصرف مکمل چه در قالب قرص یا تزریقی باید زیر نظر پزشک باشد. 

  

مصرف درست و توصیه شده توسط پزشک از ویتامین‌های گروه ب، عارضه خاصی را به دنبال ندارد و تنها در برخی موارد ممکن است سبب زرد شدن ادرار شود که این عارضه موقتی محسوب می‌شود. اما مصرف بیش از حد و خودسرانه نوروبیون (ویتامین‌های گروه ب)، با عوارضی همراه است. ادرار بیش از حد ، تهوع، استفراغ و اسهال برخی از عوارض مصرف بیش از حد یا دوز بالا به حساب می‌آیند. همچنین مواردی چون اضطراب، بی‌قراری، سردرد و سرگیجه نیز ممکن است بروز کند. اختلال خونی یا کلیوی نیز یکی دیگر از عوارض نوروبیون است که البته چنین عارضه‌ای نادر به حساب می‌آید. مصرف با دوز بالا و به شکل مداوم، مشکلات گوارشی، آسیب کلیوی و حتی آسیب عصبی را ممکن است ایجاد کند. 

  

واکنش‌های آلرژیک از عوارض جانبی نادر مکمل‌های ویتامین‌های گروه ب است. با این حال توصیه می‌شود که تزریق نوروبیون در مراکز درمانی انجام شود. در صورت مشاهده واکنش آلرژیک چه در اثر مصرف نوع تزریقی و چه خوارکی، باید سریعا به پزشک مراجعه کرد. علائمی چون بثورات پوستی، مشکل در تنفس، تورم در صورت یا دهان، مواردی هستند که به دلیل واکنش آلرژیک ممکن است به وجود بیایند. آن دسته از افرادی که به طور مداوم از دارو استفاده می‌کنند یا افرادی که به بیماری‌های مختلف به ویژه بیماری‌های کلیوی مبتلا هستند، باید هر نوع مکمل را زیر نظر پزشک مصرف کنند. 

  

همان‌طور که اشاره شد، یکی از محتویات نوروبیون ویتامین ب12 است. این ویتامین برای بدن بسیار اهمیت دارد اما مصرف بی‌رویه و بیش از حد آن به ویژه با دوز بالا، ممکن است مشکلات جدی ایجاد کند. برخی مطالعات نشان می‌دهد که مکمل‌های ویتامین ب با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه ممکن است مرتبط باشند. بررسی‌های یک مطالعه نشان داده که دوز بالا و طولانی مدت از مکمل‌های ویتامین‌های گروه ب به ویژه ویتامین ب 6 و ویتامین ب 12، با خطر ابتلا به سرطان ریه (به ویژه در افراد سیگاری) می‌تواند مرتبط باشد. برخی مطالعات، رابطه سرطان ریه و استفاده از مکمل‌های گروه ب را در مردان تایید می‌کنند اما شواهدی مبنی بر ابتلای زنان در این رابطه وجود ندارد. البته همه مطالعات مسئله ارتباط سرطان ریه و مکمل‌های گروه ب را تایید نکرده‌اند و تنها برخی مطالعات بر آن تاکید دارند. با این حال از مصرف بیش اندازه با دوز بالا و به شکل خودسرانه مکمل‌ها باید پرهیز کرد تا احتمال بروز هر نوع عارضه جانبی به حداقل ممکن برسد.

Healthline .com/Medicalnewstoday.com