صبح ساحل ، اجتماعی - امروز داشتم از کنار یکی از خورهای شهر بندرعباس رد می شدم که با صحنه ناخوشایندی روبرو شدم یک لوله بزرگ که خروجی آن پسماند فاضلابی بود که به داخل خور میریخت، خوری که مسیر آن به سمت دریای بیکران خلیج فارس بود در کنار آن لوله فضلاب پرنده های زیبایی وجود داشت که در این آبهای آلوده به دنبال چیزی برای خوردن یا استراحت بودن، جایی که بوی بد فاضلاب تو را از آنجا دور میکند، جایی که می تواند زیبا ترین جا برای دیدن و زندگی پرندگانی باشد که با کمال امنیت میتوانند زندگی کنند.
به گزارش ایسنا، خور به نوعی شاخابه گفته می شود كه از پیشرفتگی آب دریا در خشكی در اثر جزر و مد ایجاد می شود، این فرم هیدرولوژیك ساحلی معمولا با طولی بیش از عرض آن با هیچ آبراهه ای از خشكی ارتباط ندارد و به تدریج با فاصله گرفتن از دریا باریك می شود تا سرانجام انتهای آن در اراضی هم سطح ناپدید می شود.
خورها جزو مناطق مستعد و مساعد برای زیست بسیاری از آبزیان به خصوص ماهیان و یا سخت پوستان به شمار می روند به همین علت جزو مناطق بسیار مهم از نظر حیات آبزیان تلقی می شوند و دارای اهمیت ویژه ای در تقویت ذخایر شیلاتی دریاها هستند.
از طرف دیگر خورها كاملا در معرض انواع آلودگی های وارده از دریا مانند آلاینده های نفتی و یا فاضلاب ها قرار دارند و به دلیل بسته بودن محیط آنها، عواقب زیست محیطی در آنها بسیار بیشتر از دیگر مناطق باز اقیانوسی است به همین خاطر خورها از نظر محیط زیست دریایی جزو مناطق حساس ساحلی تلقی و حفاظت از آنها جزو اولین اولویتها محسوب می شود.80 خور در استان هرمزگان وجود دارد كه از این تعداد پنج خور شامل خورهای «شیلات»، «گورسوزان»، «سورو»، «هتل امین» و «زندان» در شهر بندرعباس است.
فاضلاب بندرعباس از طریق خور ‹»گورسوزان» وارد دریا می شود كه این فاضلاب به دلیل حاشیه نشینی اطراف شهر و ورود فاضلاب شهری بسیار آلوده است.
در حال حاضر خور گورسوزان به یكی از ورودی های اصلی فاضلاب شهری به دریا تبدیل شده است كه از تصفیه خانه بندرعباس كه در منتهی الیه خور گورسوزان قرار دارد، وارد دریا می شود.علاوه براین مقدار بسیار زیادی از فاضلاب های خام كه در بالا دست شهر قرار دارند و سیستم تصفیه فاضلاب در آنها اجرا نشده است نیز از طریق این خور وارد دریا می شود.هم اكنون بیش از 20 نقطه عمده كه فاضلاب از آنجا وارد خور و سپس به دریا می ریزد، شناسایی شده كه با تخمین هایی كه زده شد حدود 950 لیتر در ثانیه پساب و فاضلاب خام از طریق این خور و كانال های منتهی به دریا، وارد دریا می شود.در بیشتر فصول سال و به ویژه با تشدید گرمای هوا در تابستان و ورود بیسابقه فاضلاب تصفیه نشده به خورگورسوزان (خور همجوار با هتل هرمز) بوی بسیار مشمئزکنندهای محلات همجوار با این خور را فراگرفته است به طوری شرایط زندگی را نیز برای بسیاری از مردم ساکن در واحدهای مسکونی همجوار با این خور در طول بیش از یک کیلومتر از دهانه آن دشوار کرده است.سیاری از ساکنان محلات همجوار با این خور در این روزها بشدت گرفتار بوده و حتی کودکان آنان متأثر از بوی متعفن این خور بیمار شدهاند و تردد در جوار این خور تا فاصله بیش از 500 متری از شدت بوی بد آن سخت و بسیار ناگوار است.احمد مرادی، رئیس مجمع نمایندگان هرمزگان در مجلس در 9 دی ماه 1395 از وزیر نیرو درخواست کرد که هرچه سریعتر ظرفیت دو آبشیرینکن 25 هزار مترمکعبی بندرعباس تکمیل شده و پساب فاضلاب شهر بندرعباس که معادل 700 لیتر در ثانیه به دریا ریخته میشود، تعیین تکلیف شود و از ظرفیت بخش خصوصی در این زمینه استفاده شود.
در تاریخ ۱۱ تیر ۱۳۹۶ مدیرعامل آبفای هرمزگان عدم اجرای طرح تفصیلی را دلایل ورود فاضلاب به خور گورسوزان دانست و عنوان کرد: علی رغم عدم تخصیص اعتبارات كافی جهت تكمیل و اصلاح تاسیسات، جمع آوری و تصفیه فاضلاب شهر بندرعباس، در حال حاضر700 کیلومتر از شبکه فاضلاب شهر بندرعباس اجرا شده و 84 درصد از جمعیت این شهر از شبکه فاضلاب بهرهمندند.
قصمی افزود: فاضلاب جمع آوری شده از قسمتهای تحت پوشش شبكه شهری فاضلاب پس از انجام عملیات فیزیكی و بیولوژیكی و گندزدایی به روش لجن فعال تصفیه شده و پساب حاصل با داشتن كیفیت مطلوب و مطابق با استانداردهای زیست محیطی از تصفیه خانه خارج و از طریق خط لوله به موازات خور گور سوزان به دریا به عنوان منبع پذیرنده آب وارد میشود.
وی تصریح كرد: فاضلاب محلات فاقد معابر مناسب كه اجرای شبكه فاضلاب در آنجا ممكن نیست، در مسیر حركت به سمت دریا در بستر خور گورسوزان توسط آلایندههای مختلف از جمله روانابهای سطحی، دستخوش تغییرات نامطلوب در ورودی به دریا میشود.به گفته وی كنترل تخلیه غیرمجاز فاضلابهای خام بهداشتی و صنعتی تاسیسات و مراكز مستقر در حاشیه ساحل در حیطه اختیارات این شركت نیست.
مدیرعامل آبفای استان در خصوص دلایل ورود فاضلابهای خام شهری به خور گور سوزان گفت: از بسیاری كانالهای منتهی به دریا، روان آبهایی با آلودگی بالا و بدون تصفیه وارد دریا می شود كه عمدتا مربوط به روان آبها و فاضلابهای سطحی بافتهای فرسوده و سكونتگاههای غیر رسمی شهر است.قصمی در این رابطه افزود: عمده روان آبهای سطحی و فاضلابهای خام خانگی از محلاتی نظیر چاهستانیها، آیتالله غفاری، شمال درخت سبز و... وارد خور گورسوزان و دریا میشود كه در این محلات اجرای طرح تفصیلی و اصلاح بافتهای فرسوده جهت اجرای طرح فاضلاب بسیار ضروری است.وی تاكید كرد: همچنین اجرای طرح فاضلاب در این محلات مستلزم همكاری و مساعدت دستگاههای ذیربط شهرداری، راه و شهر سازی و همچنین نیازمند حضور موثر و اِعمال نقش نظارتی شورای اسلامی شهر بندرعباس بر تمامی دستگاههای ذیربط است.همچنین استاندار هرمزگان در نشست خبری به مناسبت ایام الله دهه فجر افزود: ساماندهی فاضلاب شهر بندرعباس را با بخش خصوصی عملیاتی کردیم تا ظرف دوسال به پایان برسد.
فریدون همتی با بیان اینکه اشک شرکت پیمانکار را درآوردم اما قول دادند که عملیاتی شود و به معاون عمرانی ام اعلام کرده ام به صورت روزانه گزارش بدهد، تصریح کرد: ساماندهی خورهای بندرعباس در حال مطالعه است و خورهای بندرعباس به جای بوی تعفن و زباله باید محلی برای جذب گردشگر باشد و این مهم امیدوارم محقق شود.حال باید منتظر ماند و دید خورهای بندرعباس ساماندهی اساسی خواهند شد یا همچنان این مهمان ناخوانده در جوار مردم بندرعباس به سکونتش ادامه خواهد داد؟!