صبح ساحل ، اجتماعی - بندرعباس شهری پرآوازه در نزد اقتصاددانان وتجار به دروازه طلایی اقتصاد ایران وبه نقطه کانونی تجارت واقتصاد ایران معروف شده ولی از نظر ساماندهی حمل و نقل عمومی بویژه اتوبوس درون شهری رنج برده و کمبود اتوبوس و جایگاه توقف مسافران مردم را کلافه کرده است.بندرعباس شهری است به طول 25 کیلومتر و عرض چهار کیلومتر،به شکل یک مستطیل از پایگاه هوایی تا نیروی دریایی چرخه تردد از شرق به غرب را تشکیل می دهد و بخشی هم درقالب حومه وروستاها می باشد اما تردد اتوبوس در همه محورها پیش بینی نشده است.البته در برخی از محورها مثل گلشهر تا محدوده مرکز شهر،چند ایستگاه مکانیزه اتوبوس ایجاد شده و مسافران تا رسیدن اتوبوس،در یک سالن کوچک با صندلی و مجهز به کولر گازی درانتظار می نشینند اما مناطق کمی دور تر در غرب و محله ها،نیمکت های فلزی ایستگاه ها زیر آفتاب ،به صندلی داغ تبدیل شده و نشستن بر آنها عاقلانه نیست.

 مردم درباره وضعیت اتوبوسرانی بندرعباس چه می گویند

 تعدادی از مردم که استفاده کنندگان از این وسایل حمل و نقل عمومی اند از وضعیت خدمات رسانی اتوبوس ها و اتوبوسرانی بندرعباس ناراضی اند و در گفت وگو با خبرنگار ایرنا بیشترین گلایه هایشان را انتظار های طولانی مدت برای آمدن اتوبوس، بی کولری برخی اتوبوس ها وبرخورد های نامناسب برخی از رانندگان بیان می کردند. یک شهروند بندرعباس می گوید: روز گذشته 40 دقیقه در ایستگاه اتوبوس بدون سقف و صندلی بلوار امام حسین (ع) منتظر آمدن اتوبوس ماندم که در این مسیر هر وسیله نقلیه ای در رفت و آمد بود اما خبری از اتوبوس نبود و مجبور شدم ساعت 9 و 26 دقیقه با سواری مسافرکش شخصی به سمت مقصد حرکت کنم. وی که برای خرید مایحتاج منزل به مرکز شهر آمده و در ایستگاه اتوبوس مرکز شهر به بلوار امام حسین(ع) منتظر آمدن اتوبوس بود در زمینه خدمات رسانی اتوبوسرانی و اتوبوس های درون شهری بندرعباس می گوید: بیشتربرای انجام خرید و کارهایی که دارم از اتوبوس استفاده می کنم زیرا نمی توانم هزینه استفاده از سایر وسایل همچون تاکسی و دربست را بپردازم ولی میزان تاخیر های نیم تا یک ساعت یا حتی دو ساعته اتوبوس های درون شهری ناراحت کننده بوده و زمان زیادی را از مردم تلف می کند. منصور محمدی ادامه می دهد: این وضعیت ناراحت کننده است چراکه نمی توان مطمئن بود که اگر از خانه بیرون رفتی اتوبوسی برای جابه جا شدن وجود دارد یا خیر و از طرف دیگر رانندگان کرایه مشخصی نگرفته و هر کدام به دلخواه دو تا سه هزار ریال از مسافران مطالبه می کنند. یکی از شهروندان نیز در این رابطه اظهار داشت: تکلیف انسان در بیابان روشن بوده و وی می داند که اتوبوسی وجود ندارد و باید پیاده مسیرش را برود ولی در این شهر مردم نمی داند که با وجود اتوبوس پیاده برود یا منتظر بماند. غلام یداللهی می گوید: به دلیل کمبود اتوبوس در برخی ساعت ها و خطوط شاهد تراکم بیش از حد مسافر هستیم و مردم از روی ناچاری و در حالی که اتوبوس دیگر حتی برای ایستادن هم جایی ندارد دستهایشان را چنان به میله های اتوبوس می گیرند که گویی تسلیم خواست و اراده اتوبوسرانی شده اند.یکی ازشهروندان که خود را مرضیه خادمی و دانشجو معرفی کرد نیز در این رابطه اظهار می کند: بیشتر اتوبوس هایی که درون شهر تردد می کنند دستگاه خنک کننده ندارند یا اینکه خراب است که با توجه به گرمای بالای هوا در بندرعباس بادی که به "تشباد" (آتش باد)معروف است بر جان مسافران می نشیند. وی ادامه داد: از بلوار امام حسین (ع) به سمت مرکز شهر اتوبوسی به چشم نمی خورد ولی زمان بازگشت همین مسیر اتوبوس هرچند با انتظار طولانی مدت می آید و جابه جایی انجام می شود و به نظر می رسد اتوبوس ها از خطوط دیگری برای بردن مسافرین از مرکز شهر به بلوار امام حسین (ع)می آیند و در بازگشت دوباره به مسیر قبلی خود برمی گردند. یاور انصاری دانش آموزی که برای رفتن به خانه در مرکز شهر منتظر آمدن اتوبوس آزادگان بود در این زمینه ابراز می کند: از 45 دقیقه پیش تا کنون که ساعت 10 و 30 دقیقه است منتظر آمدن اتوبوس هستم و با توجه به توان مالی خانواده ام نمی توانم با دربست و خودرو های شخصی به مدرسه بروم. وی که در کنار سنگ جدول های میدان 17 شهریور (شهربانی سابق) و در گرما و زیر نور تابش مستقیم آفتاب ایستاده بود بیان می کند: تعداد اتوبوس های این مسیر بسیار اندک است به گونه ای که به نظر نمی رسد بیش از دو دستگاه اتوبوس در این مسیر تردد داشته باشند. وی یادآور می شود: گاهی اتوبوس ها علاوه بر خرابی دستگاه های خنک کننده هوا از نظر صندلی نیز مشکل داشته و صندلی هم ندارند وقابل استفاده نیست. فرد دیگری که از روستای آبشورک به مرکز شهر آمده و درایستگاه منتظر اتوبوس بود نیز در این زمینه می گوید: در این مسیر اتوبوس به صورت ثابت وجود ندارد و هزینه جا به جایی با خودرو دربست نیز افزون بر یک صد هزار ریال می باشد و کرایه اتوبوس گاهی سه تا پنج هزار ریال می باشد. مرد میانسالی نیز که به دلیل پُر بودن جایگاه انتظار مسافران تاکسی مسیر گلشهر، در زیر نور خورشید بر فنس فلزی کنار میدان 17 شهریور تکیه زده و منتظر آمدن اتوبوس بود اشاره می کند: اتوبوس های سالم درون شهری را برای استفاده شرکت ها و دستگاه ها می فرستند ولی مردم اتوبوس برای جا به جا شدن ندارد. به گفته علی صادقی این اتوبوس ها تعداد اندکی دستگاه خنک کننده سالم دارند که آن هم بیشتر برای جا به جایی پرسنل شرکت ها و سازمان ها بکار گرفته می شوند. وی با اشاره به اینکه اگر به راننده ها درباره افزایش خودسرانه کرایه اعتراض کنی با پرخاش آنها روبرو می شوی، می افزاید: اینکه قیمت سوخت پایین آمده یا بالا رفته و همچنین مشکلات زندگی شخصی راننده ارتباطی به مسافر نداشته و پرخاشگری برخی از آنها را توجیه نمی کند.وی یادآور می شود:تنها مسیری که اتوبوس های آن به موقع می آیند گلشهر به مرکز شهر و برعکس می باشد و آن هم شاید به این دلیل باشد که در معرض دید مسوولان قرار دارد. مریم سالاری شهروند دیگری که در فلکه برق بندرعباس بر روی سنگ جدول های خیابان ( محل ایستگاه اتوبوس هدیش ) در گرمای ظهر این شهر به گفته خودش یک ساعت تمام منتظر آمدن اتوبوس نشسته بود نیز می گوید: به نظر نمی رسد بیش از دو اتوبوس در این مسیر تردد داشته باشند چرا که بیشتر سفرهای درون شهری برای خرید مایحتاج زندگی را با اتوبوس به مرکز شهر انجام داده و هر بار با همان راننده ها روبرو می شود.

 رانندگان اتوبوس های شهر بندرعباس چه می گویند

 از سوی دیگر رانندگان این وسایل نقلیه شهری بندرعباس نیز مسائل پیش روی خود را برای خدمات رسانی بهتر و مناسب تر به مردم را هزینه های بالای استهلاک خودرو، تناسب نداشتن درآمد و هزینه ها و مدت انتظار طولانی برای سوخت گیری اعلام کردند. یکی از راننده های اتوبوس شهری بندرعباس و حومه نیز در رابطه با مسائل و مشکل های خود می گوید: میزان درآمد، پاسخگوی هزینه ها تعمیر و نگهداری خودرو نیست و اتوبوسرانی هم تعمیرگاهی تخصصی برای اتوبوس ندارد. منصور اکبری ادامه می دهد: درآمد حاصل از جا به جایی مسافر ماهیانه 12 میلیون ریال و هزینه های تعمییر و نگه داری خودرو 17 میلیون ریال می باشد با توجه به اینکه در گذشته یارانه ای از سوی وزارت کشور برای اتوبوس ها اختصاص می یافت که کمک و انگیزه خوبی بود و انتظار می رود ادامه پیدا کند. علی عارفی یکی دیگر از راننده های اتوبوس شهر بندرعباس نیز گفت: نبود نظارت بر عبور و مرور باعث شده خودرو های شخصی در ایستگاه های اتوبوس توقف کرده و اتوبوس ها نیز ناچار به ایستادن در خارج از محدوده ایستگاه شوند و بعد هم با جریمه های راهنمایی و رانندگی روبرو می شوند و این درحالیست که انتظار می رود ابتدا خودرو شخصی را به دلیل تخلف پارک در محل اختصاصی ایستگاه اتوبوس جریمه کنند. راننده دیگری نیز گفت: با توجه به گرمای هوا و روشن بودن دستگاه های خنک کننده و توقف های اتوبوس میزان سوخت اختصاص یافته به اتوبوس ها کافی نبوده و باید افزایش یابد. سالار حسینی ادامه می دهد: مسافران از تاخیر های اتوبوس گله می کنند و خبر ندارند که خودرو برای سوخت گیری حدود چهار ساعت پشت مینی بوس ها منتظر می مانند.

 مسوولان سازمان اتوبوسرانی وشهرداری بندرعباس چه می گویند

 مدیر عامل سازمان اتوبوسرانی شهرداری بندرعباس ضمن اذعان به وجود مشکل های مطرح شده از سوی مردم و رانندگان اتوبوس می گوید: به دلیل تحریم ها چهار سال است که هیچ اتوبوسی به ناوگان اتوبوسرانی شهرهای کشور افزوده نشده و تا زمانی که اتوبوس جدید اضافه نشود و اعتباری برای به روز رسانی ناوگان اختصاص نیابد وضعیت و شرایط خدمات رسانی بهتر نمی شود. محمدرضا حمزه پورافزود:همچنین شرایط آب و هوایی شهر بندرعباس میزان استهلاک و خرابی خودروها را به میزان چند برابر بیش از شهرهایی نظیر تهران، مشهد، تبریز ، شیراز و اصفهان بالا برده و با توجه به اینکه مجبوریم 9 ماه سال از اتوبوس های کولردار استفاده کنیم که میزان خرابی این وسایل نیز زیاد است. وی ادامه داد: کمک های دولت نسبت به سال های گذشته بسیار کم شده و اگر یارانه ای به اتوبوس ها اختصاص یابد همه اتوبوس ها به خاطر سوختی که از سازمان اتوبوسرانی دریافت می کنند بدهکار می باشند. بنا به اظهار وی از مجموع 200 دستگاه اتوبوس درون شهری 130 دستگاه با احتساب دانشگاه هرمزگان و سرویس های خدمات دهنده به سایر نهادها در مسیر های 14 گانه بندرعباس و حومه فعال می باشند که از این تعداد 26 دستگاه مشغول خدمات رسانی به حومه می باشند و 70 دستگاه دیگر نیز به علت خرابی غیر فعالند .عضو هیات مدیره اتحادیه اتوبوسرانی کشور اضافه می کند:دولت امسال اعتبار خوبی را برای این منظور در نظر گرفته که امیداوریم با پیگیری هایی که برای دریافت آن انجام می دهیم و بتوانیم شرایط را تا اندازه ای بهبود بخشیم. حمزه پور در خصوص جایگاه سوخت اتوبوس رانی نیز می گوید: سوخت گیری مینی بوس ها در جایگاه سوخت اتوبوس رانی باعث شده اتوبوس های درون شهری مدت زیادی را در صف های انتظار سوخت گیری معطل شده و با تاخیر به مردم خدمات ارائه کنند. وی یاد آور شد: برای کاستن از این زمان، فرمانداری و شرکت نفت باید محلی را برای سوخت گیری مینی بوس ها اختصاص دهند و خدمات رسانی به مینی بوس ها را از تعهد های اتوبوسرانی خارج کنند چرا که در گذشته نیز از تعهدهای این سازمان نبوده است و در سال های اخیر اضافه شده است. مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی شهرداری بندرعباس علت تردد تعداد بیشتری از اتوبوس ها در مسیر مرکز شهر به گُلشَهر و برعکس را طولی بودن شهر دانسته و آنرا طبیعی قلمداد کرد. حمزه پور در خصوص وجود اتوبوس در ایستگاه های مرکز شهر و نبودنشان در طول مسیر نیز می گوید: واقعیت اینگونه نیست اتوبوسی که ازمرکز شهر به حومه می رود همین مسیر را نیز باز می گردد. وی ر در خصوص زمان بندی حرکت اتوبوس ها نیز ابراز می کند: اگر قرار است زمان بندی دقیقی داشته باشیم باید شرایط آنرا نیز فراهم کنیم که برای تحقق این امر مطالعه ها و پژوهش های راه اندازی خط "بی آر تی"در حال انجام می باشد وامیدواریم با کمک وزارت کشور و شهرداری بندرعباس تا پایان خرداد خاتمه یافته و مرحله اجرایی آن آغاز شود. به گفته وی برای راننده ها شرایطی تعریف شده که اگر از آن عدول کنند با متخلفان برخورد می شود ، همچنین تاکنون نرخ کرایه های اتوبوس ها افزایشی نداشته و رانندگان حق بالابردن کرایه را ندارند و در صورت گزارش مردم و مشاهده تخلف ،با خاطی برخورد می شود. معاون حمل و نقل و ترافیک شهر داری بندرعباس نیز در خصوص جایگاه های مکانیزه سوار مسافر می گوید: دو سال از عقد قرار داد نصب 100 دستگاه جایگاه مکانیزه مسافر اتوبوس با پیمانکار می گذرد ولی پیمانکار به همه تعهداتش عمل نکرده و به دلیل مشکل هایی که در جایگاه ها وجود دارد آنها را هنوز تحویل نگرفته ایم. عباس شیرخانلو ضمن بیان اینکه تاکنون 37 جایگاه مکانیزه شده که مشکلاتی دارند، ادامه می دهد: قرار داد با پیمانکار این طرح را به 46 دستگاه تعدیل می کردیم و پیانکار باید نواقص ایستگاه های نصب شده را برطرف کند و 9 جایگاه جدید تا دو ماه دیگر نصب می شود و برای 54 ایستگاه باقی دیگر با تغییراتی که از نظر طراحی اعمال می کنیم شرایط را برای استفاده مسافران مهیا می سازیم. حال اگر 130 دستگاه از 200 دستگاه زیر نظر اتوبوسرانی بندرعباس و حومه فعال باشند که از این تعداد نیز 26 دستگاه در حال خدمات رسانی به حومه و هشت دستگاه دیگر نیز به دانشجویان دانشگاه هرمزگان خدمات رسانی کنند، 96 دستگاه باید در مسیر های 14 گانه شهر تردد داشته باشند که در این صورت به هر مسیر کمی بیش از شش اتوبوس و کمتر از هفت اتوبوس می رسد و این بدین معناست که باید در هر 10 دقیقه یک دستگاه اتوبوس از مقابل ایستگاه های اتوبوس عبور کند و مردم احساس کمبودی در این زمینه نکرده و از مدت زمان طولانی انتظار گله مند نباشند اما مشاهده میدانی و گفته های مردم حکایت دیگری دارند.