مرکز آمار ایران نتايج طرح آمارگيری نيروی كار زمستان 1401 را منتشر کرد. براساس این گزارش نرخ بیکاری در کل کشور در مقایسه با زمستان 1400 افزایش 0.3 درصدی داشته و به عدد 9.7 درصد رسیده است. نرخ بیکاری در استان هرمزگان به مانند پاییز 1401 بدون تغییر 11.6 درصد گزارش شده است. 

نرخ بیکاری هرمزگان در زمستان 1401 به نسبت سال قبل 1.6 درصد کاهش داشته است با این حال استان هرمزگان همچنان در لیست بیکارترین استان‌ها قرار دارد. در حالی‌که در تابستان و پاییز سال 1401 نرخ بیکاری در کانال تک‌رقمی 8 درصدی قرار داشت، در زمستان وضع طور دیگری رقم خورد و آنگونه که مرکز آمار ایران اعلام کرده است این شاخص در آستانه دورقمی شدن به نرخ 9.7 درصد رسید. این امر به معنی شکست رکورد سه ساله نرخ بیکاری است. به نوشته تجارت‌نیوز، دولت سیزدهم که از تک‌رقمی شدن نرخ بیکاری به‌عنوان یک دستاورد در کارنامه اقتصادی خود نام می‌برد و از آن خرسند بود، حالا به نظر می‌رسد که به مانند تجربه تلخ تورم باید نسبت به سرنوشت این شاخص اقتصادی هم در سال گذشته ابراز ناراحتی کند.

اما انتشار گزارش مرکز آمار از نرخ بیکاری در زمستان، یک حاشیه دیگر هم داشت و باعث شد برخی به زبان طعنه و کنایه دولت را به زیر سوال ببرند. موضوع به وعده ایجاد یک میلیون شغل در سال مربوط می‌شود. مرکز آمار اعلام کرده است که نرخ بیکاری با افزایش 1.5 درصدی در زمستان نسبت به فصل پاییز، به 9.7 درصد رسیده و در عین حال در مقایسه با زمستان 1400 هم افزایش 3/0 درصدی داشته است. این در حالیست که در دولت سیزدهم در پاییز سال گذشته بارها از کاهش 0.7 درصدی نرخ بیکاری اعلام رضایت و آن را یک موفقیت دانسته بود. در واکنش به انتشار این آمار، عبدالناصر همتی- رئیس بانک مرکزی در دولت روحانی- با بررسی آمار منتشر شده، در توئیتی اعلام کرده که این آمار نشانگر این مطلب است که در واقع به جای ایجاد یک میلیون شغل وعده داده شده برای یک‌سال، صرفا 26 درصد آن محقق شده است، یعنی 263 هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه شده که کمتر از افراد جویای کار جدید محسوب می‌شود. در ادامه به بررسی نتايج طرح آمارگيری نيروی‌كار زمستان ١٤٠١ می‌پردازیم.

  

در زمستانی که گذشت، سهم جمعیت شاغل فارغ‌التحصیل آموزش عالی از کل شاغلان 27.4 درصد بوده است. این سهم در بین زنان در مقایسه با مردان و البته در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی با رقم بالاتری به ثبت رسیده است. گزارش مرکز آمار همچنین حکایت از این دارد که سهم فارغ‌التحصیلان نسبت به فصل مشابه سال قبل افزایش 0.8 درصدی داشته است.

  

جزئیات گزارش منتشر شده از سوی مرکز آمار همچنین جمعیت شاغلان در رده‌های سنی مختلف را جمعيت شاغلان ١٥ ساله و بيشتر در اين فصل ٢٣ ميليون و ٤٣٦ هزار نفر بوده كه نسبت به فصل مشابه سال قبل ٢٦٣ هزار نفر افزایش داشته است.آنطور که در این گزارش آمده است: نرخ بيكاري جوانان ١٥ تا ٢٤ ساله حاكي از آن است كه ٢٤,٢ درصد از فعالان اين گروه سني در زمستان ١٤٠١ بيكار بوده‌اند. بررسي تغييرات فصلي نرخ بيكاري اين افراد نشان مي‌دهد، اين نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (زمستان ١٤٠٠) ١.١ درصد افزایش يافته است.بررسی نرخ بيكاری گروه سنی ١٨ تا ٣٥ ساله نیز نشان می‌دهد كه در زمستان ١٤٠١، ١٧,٤ درصد از جمعيت فعال اين گروه سني بيكار بوده‌اند. این در حالی است که تغييرات فصلي نرخ بيكاری این افراد نشان می‌دهد اين نرخ نسبت به زمستان ١٤٠٠، به ميزان ٠.٨ درصد افزایش يافته است.

  

همچنین، بررسی سهم جمعيت ١٥ ساله و بيشتر داراي اشتغال ناقص نشان می‌دهد كه در زمستان ١٤٠١، ٩,٥ درصد جمعيت شاغل،‌ به دلايل اقتصادي (فصل غيركاري، ركود كاري، پيدا نكردن كار با ساعت بيشتر و…) کمتر از ٤٤ ساعت در هفته كار كرده و آماده براي انجام كار اضافي بوده‌اند. اين در حالی است كه ٣٥.٦ درصد از شاغلين ١٥ ساله و بیشتر، ٤٩ ساعت و بیشتر در هفته كار كرده‌اند.

 

  

بررسی نرخ بیکاری استان‌ها هم از نرخ بیکاری دورقمی در 12 استان در یک سال گذشته حکایت دارد. نرخ بیکاری در زمستان سال قبل نسبت به سال 1400، استان‌های آذربايجان غربی، اردبيل، البرز، چهارمحال‌وبختياری، وزستان، سيستان و بلوچستان، كردستان، كرمانشاه، گيلان، لرستان، هرمزگان و همدان دورقمی بوده است. نرخ بیکاری در استان کردستان رشد 3.8 درصدی داشته و از 16.7 درصد به 20.5 درصد رسیده است. بدین ترتیب این استان در صدر استان‌ها به لحاظ رقم بیکاری قرار گرفته است. براساس این گزارش استان هرمزگان از لحاظ نرخ بیکاری در رده هفتم کشور قرار دارد. جدول زیر در ردیف اول نرخ بیکاری استان هرمزگان طی سه ماه تابستان، پاییز و زمستان 1401 را با سال قبل مقایسه کرده است.ردیف دوم مربوط به نرخ مشارکت اقتصادی است.

   

بر اساس این گزارش، از آنجایی‌که وعده ایجاد یک میلیون شغل در پایان سال قبل محقق نشد اما نرخ بیکاری در آستانه دورقمی شدن قرار گرفت.