در روزهای اخیر و همزمان با سفر مقامات ایران به  قطر و عمان صحبت از گفتگوهای محرمانه میان ایران و امریکا بر سر توافق هسته ای به میان آمده است. از این‌رو گفت‌وگویی با اکبر معصومی پژوهشگر روابط بین الملل پیرامون این مهم انجام داده ایم.

این پژوهشگرروابط بین الملل در رابطه  با مذاکرات میان ایران و امریکا در مسقط گفت: واکاوی تحولات این روزها در سیاست خارجی نشان می دهد که مذاکرات بین ایران و آمریکا بصورت غیر مستقیم در مسقط پایتخت عمان در حال اجراست. مذاکراتی که ماهیت آن اصولا برای جمهوری اسلامی ایران تلاش برای لغو تحریم های ضد حقوق بشری آمریکا می باشد. در این دوره ازمذاکرات گمانه زنی های مختلفی در نوع مذاکره مطرح شده است. برخی ازرسانه ها وافرادی توافق موقت را مطرح کردند و برخی دیگر صحبت از توافق جدید با چارچوبی جدا از برجام را عنوان کردند، در حالی که همه این اظهار نظرها به نوعی سیاست بازی با کلمات است که پشت پرده آن کاخ سفید می باشد.

 وی در رابطه با رویکرد امریکا بیان داشت :در واقع از وزیر خارجه آمریکا تا مقامات نزدیک به دولت بایدن از طریق گزاره‌های کلی و نادرستی مانند «توقف مذاکرات هسته‌ای با ایران» و کلی‌گویی‌هایی مانند « اصالت دیپلماسی در قبال تهران» تلاش می‌کنند فضای فرامتنی مذاکرات را به گونه‌ای هدایت کنند که در نهایت هرگونه تصمیم، تفاهم یا توافقی را در چارچوب انگاره‌ها و ملاحظات سیاست خارجی خود پیش ببرند. 

این پژوهشگر روابط بین الملل در ادامه گفت: لازم است  در این خصوص دستگاه دیپلماسی کشور با هوشیاری تحولات مربوط به فرامتنی مذاکرات را نیز در نظر داشته باشد. نخستین گام در این خصوص، جلوگیری از ارائه آدرس‌های هدفمند و نادرست آمریکا به افکار عمومی ایران و دنیاست. وزارت امورخارجه کشورمان باید با استناد به تاکتیک‌ها و روش‌های خود در عرصه دیپلماسی عمومی، مانع از روایت‌سازی نادرست غرب از صحنه مذاکرات فعلی مسقط شود. 

  

 این کارشناس مسائل بین الملل در رابطه با چگونگی مدل مذاکرات بیان داشتند؛ از جمله مباحثی که این روزها از طرف های آمریکایی مطرح می شود انعقاد توافق گام به گام آمریکا با ایران است. شاید تنها تفاوت»توافق موقت» و « توافق گام به گام در مسیر احیای برجام» این باشد که دومی معطوف به احیای توافق سال 2015 میلادی بوده و اولی( توافق موقت) لزوما این گونه نیست و سندی مجزا از برجام محسوب می شود.  وی گفت بررسی ها نشان می دهد بایدن و دموکراتها در کاخ سفید در نظر دارند دو تفسیر متفاوت را  از مذاکرات داشته باشند. یک مدل از تفسیر را برای رقبای جمهوری خواه خود مطرح کنند و تفسیر دیگری را هم در میز مذاکره ارائه کنند. آنچه در رفتار سیاسی و دو پهلوی کاخ سفید اهمیت  دارد،  این است که توجه ویژه به بعد عملیاتی موضوع شود. اینکه آیا توافق صورت گرفته منجر به رفع تحریم ها خواهد شد یا نه؟  نباید هزینه اختلافات داخلی در آمریکا را جمهوری اسلامی ایران پرداخت کند. 

  

 معصومی با بیان اینکه روالی که هیئت حاکمه آمریکا و به‌ موازات آنها کشورهای غربی در میزه مذاکره در دستور کار خود دارند ایجاد «شیرینی‌های آدامسی» برای برای طرف مقابل خود است گفت این یعنی ایجاد تجربه‌های خوشایندی که موقت و گذرا است اما بعد از بین رفتن، طرف مقابل را به جست‌وجوی دوباره آن شرطی می‌کند.  به بیانی واضح ممکن است آزادسازی بخش اندکی از دارایی‌های ایران برای وسوسه کردن تیم مذاکراتی ما باشد که بتوانند به یک توافق نامه برسند و در آخر نیز نه تنها به تعهدات خود عمل نکنند بلکه اقتصاد ایران را نیز بیش از گذشته شرطی کنند.  در حالی که انتظار می رود روند مذاکرات منجر به  گشایش در مراودات بانکی یا تسهیل روابط تجاری ایران با دنیا باشد. وی در ادامه بیان داشت؛ گرچه روند حذف دلار در مراودات تجاری دنیا سرعت گرفته و ما می توانیم با ارزی جدا از دلار با خیلی از کشورها مراوده تجاری داشته باشیم ولی این نکته فراموش نشود که رفع تحریم های یک جانبه آمریکا حق جمهوری اسلامی ایران در ازای مذاکرات کنونی در مسقط است.