پایان ریاست جمهوری دونالد ترامپ در سال 2021 خبر بسیار خوبی برای مدیران بزرگترین شرکتهای آمریکایی بود. چراکه روی کار آمدن ترامپ در سالهای ریاست جمهوری آمریکا برای این کشور هزینههای اقتصادی فراوانی داشت. در آن سالها شرکتهای بزرگ اقتصادی روابط پرتنشی با ترامپ داشتند. بهطور مثال درحالی که بازار سهام آمریکا درحال رشد بود و در ظاهر ترامپ مالیاتها را کاهش داده بود اما در عمل شرکتها در وضعیت نامناسبی قرار گرفته بودند. علت آن هم تاثیر سیاستهای اقتصادی ترامپ بر وضعیت اقتصاد کلان این کشور بود. کاهش مالیات و تعرفههای تامین مالی، اقتصاد آمریکا را دچار کسری بودجه کرده بود و در عمل به زیان اقتصاد این کشور و حتی کل دنیا بود. در زمان ریاست جمهوری ترامپ، رشد اقتصادی نسبتا قوی و تورم پایین، بر روی آسیبهای ناشی از سوء مدیریت اقتصادی ترامپ سرپوش گذاشته بود. اما واقعیت این است که بالاخره صدای خرابکاریهای ترمپ درآمد و کوس رسواییاش زده شد. در حال حاضر نیز هیچ مدرکی مبنی بر اینکه ترامپ قرار است رویکرد اقتصادی خود را تغییر دهد و یا اینکه سیاست خود را بهروز کرده باشد؛ وجود ندارد. او هنوز بر کاهش مالیات مصمم است. شاید در ظاهر این قضیه برای شرکتها مثبت باشد اما واقعیت این است که شرایط اقتصادی تغییر کرده است.
در دو سال گذشته،
فدرال رزرو تلاش کرده است تا تورم را کاهش دهد. اگرچه تقریباً موفق شده است؛ اما بازار کار همچنان محدود است و بسیاری از بانکهای محلی در آستانه ورشکستگی هستند و حالا یک دستودلبازی نابجا کافیست تا اوضاع اقتصادی در آمریکا و سپس در کل دنیا دچار مشکل شود. اگر بخواهیم وضعیت فعلی اقتصاد آمریکا را با دوره ریاست جمهوری آمریکا مقایسه کنیم؛ باید بگوییم که درحال حاضر بودجه آمریکا در وضعیت بدتری قرار دارد. در سال 2016 کسری سالانه 3.2 درصد تولید ناخالص داخلی و بدهی 76 درصد از تولید ناخالص داخلی بود. پیش بینیها برای سال 2024 به ترتیب 5.8 درصد و 100 درصد است. اگر ترامپ بار دیگر به دنبال کاهش مالیات باشد؛ فدرال رزرو باید برای جبران این محرک، نرخ بهره بانکی را افزایش دهد.
همچنین افزایش سرمایه برای کسبوکارها به انبوه بدهی رو به رشد دولت اضافه خواهد کرد. این شرایطی است که در آن پوپولیستهای آمریکایی به بانک مرکزی برای پایین نگه داشتن نرخهای بهره فشار میآورند. این کار دقیقا رویهای است که ترامپ در زمان ریاست جمهوریاش از آن استفاده کرد. توجه به این نکته که رسالت فدرال رزرو این است که مستقل باشد؛ یک امر ضروری است. ترامپ این شانس را خواهد داشت که در ماه مه 2026 یک نفر دیگر را به عنوان رئیس بانک مرکزی انتخاب کند و یک مجلس سنای مطیع نیز تشکیل دهد. این قضیه خطر تورم بالا را افزایش میدهد و آمریکا را به سراشیبی رکود سوق خواهد داد. لازم به ذکر است که ترامپ بارها و بارها رئیس فعلی فدرال رزرو را مورد تمسخر و انتقاد قرار داده است و پیروزی او در انتخابات به معنای تعویض صد درصدی آقای پاول از این جایگاه است. جروم پاول کسی است که با یک استراتژی هوشمندانه توانست تورم را در آمریکا پایین بیاورد؛ بدون اینکه اقتصاد این کشور وارد رکود شود. علاوه بر این ریسک بزرگ اقتصاد کلان، دیگر سیاستهای اقتصادی ترامپ نیز برای مدیران شرکتهای بزرگ آمریکایی ناخوشایند است.
بهطور مثال، پیروزی ترامپ در انتخابات به معنای محدودیتهای بیشتر تجاری و تعیین تعرفه 60 درصدی بر واردات از چین خواهد بود. شاید این امر برای شرکتهای کوچک که صرفا با تولیدکننده و مصرفکننده آمریکایی در ارتباطند؛ رضایتبخش باشد اما بسیاری از شرکتهای بینالمللی را دچار مشکل خواهد کرد. همچنین سیاست اخراج مهاجران غیرقانونی و بهطور کلی مخالفت شدید ترامپ با پدیده مهاجرت، باعث بروز شوک به بازار کار این کشور خواهد شد. شاید گفتن این جمله بسیار واقعبینانه باشد که بگوییم دونالد ترامپ بزرگترین خطر برای جهان در سال 2024 است؛ چراکه ترامپ بسیار غیر قابل پیشبینی است و ثبات رفتاری پایینی دارد.
به بیان دیگر ترامپ یک رئیس جمهور پر حاشیه است و میتواند شرایط را برای کل دنیا تیره و تار کند. بهطور مثال چالش اساسی بازار سهام و اقتصاد چین رویکار آمدن مجدد ترامپ است و همانطور که بیان شد؛ احتمال وضع تعرفههای بالا توسط ترامپ، سهام شرکتهای بینالمللی چینی که ارتباط تنگاتنگی با آمریکا دارند با ریسک بسیار بالایی مواجه خواهند شد. همچنین با توجه به ریسک بالای جنگ میان چین و تایوان، احتمال به آشوب کشیده شدن شرق کره زمین بسیار بالا است. به علاوه با توجه به روحیه ستیزهجویانه ترامپ احتمالا تنشهای اخیر خاورمیانه نیز چشمانداز مثبتی برای پایان درگیریها، نداشته باشد. همچنین ممکن است با قطع حمایتهای مالی به اوکراین باعث آسیبدیدن اقتصاد اروپا به دلیل مشکلاتی که در حوزه انرژی برای آنها ایجاد میشود؛ باشد و کل اتحادیه اروپا را تحتالشعاع قرار دهد. پس اگر بخواهیم جمعبندی کنیم؛ باید بگوییم که روی کار آمدن ترامپ منافعی برای عده اندکی ایجاد خواهد کرد ولی برای کل دنیا یک خطر بزرگ محسوب میشود.
روزنامه صبح ساحل