گرمایی طاقت‌فرسا تمام اروپا، آمریکا و کانادا را درنوردیده و ایران را هم گرفتار کرده است. طی پنج‌روز آینده در بیشتر مناطق کشور روند تدریجی افزایش دما تا ۵۰درجه پیش‌بینی می‌شود. دمایی که ممکن است جان بسیاری از مردم را به خطر بیاندازد. طبق تحقیقات علمی کارشناسان؛ هرساله ۴۸۹ هزار نفر در دنیا به دلیل گرما جان خود را از دست می‌دهند که ۴۵ درصد این موارد در کشورهای آسیایی و ۳۶ درصد در کشورهای اروپایی اتفاق می‌افتد.  «صادق ضیاییان»، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی سازمان هواشناسی اعلام کرد که گرما هوا در ایران، دو برابرجهان است. در حال حاضر دمای هوای جهان بیش از یک درجه نسبت به انقلاب صنعتی افزایش پیدا کرده و این در حالی است که ایران طی ۵۰ سال گذشته ۲ درجه گرم‌تر شده است. به گفته وی، گرمای کره زمین تبعاتی را با خود به همراه دارد که می‌توان به افزایش تعداد و شدت پدیده‌های حدی مانند بارش تگرگ، وقوع سیلاب و بارش‌های خارج فصل، اشاره کرد و در عین حال با پدیده‌های دیگری چون طولانی‌تر شدن خشکسالی‌ها روبرو می‌شویم و در ادامه این امر فصل‌بندی‌ها و رژیم بارشی نیز تغییر می‌کند. حال باید دانست که مردم در مواجه با گرمای طاقت فرسا چه اقداماتی را انجام دهند تا از بروز بیماری و حتی مرگ جلوگیری کنند؟

معیار مهم در گرمازدگی، بی‌اشتهایی است؛ وقتی که سطح گرمازدگی از متوسط رو به بالا می‌رود، فرد بی‌اشتهایی زیادی دارد. در این زمان برای جبران آب بدن باید از پودر ORS استفاده کنند و اگر در دسترس نبود باید از آب میوه‌ها به مقدار کم استفاده کنند. دقت داشته باشید که استفاده از آب در حین گرمازدگی باعث گرمازدگی می‌شود، چرا که باعث می‌شود فرد سدیم و پتاسیم از دست بدهد و بیشتر مستعد گرمازدگی می‌شود.
در ادامه با نکاتی آشنا می‌شوید که برای جلوگیری از گرمازدگی باید آنها را رعایت کنید:

1. آب یخ یا حتی بسیار خنک ننوشید. سعی کنید از آبی استفاده کنید که ولرم و مطابق با دمای بدنتان باشد

2. لباس‌های گشاد و نخی بپوشید و لباس‌های چسبان را کنار بگذارید

3.دور غذاهای سرخ شده و چرب را خط بکشید و فقط غذاهای ساده بخورید

4. آب، زیاد بنوشید و همیشه با خودتان بطری آب آشامیدنی داشته باشید

5. مصرف نوشیدنی‌های گازدار و نوشابه‌ها را به صفر برسانید و فقط از آب استفاده کنید

6. لیموترش دونیم شده را در ظروف کوچک و سبک حمل کنید و گاهی آب یک نیمه لیمو را میل کنید

7. تمام مواضع پوستی خود را با چفیه سبک و نخی بپوشانید و لباس‌های آستین کوتاه نپوشید.

8. کلاه و عینک را هم برای سلامت چشم و جلوگیری از نفوذ گرما استفاده کنید

9. تا حد امکان نوشیدنی‌های گازدار و کافئین‌دار مصرف نکنید، چرا که بدن را دهیدراته و خشک می‌کند. بنابراین، شربت‌های سنتی را استفاده کنید.

10.  صبح‌ها آب ولرم، آبلیمو و عسل بنوشید و تعدادی لیموترش تازه به همراه داشته باشید تا در صورت عطش یا گرمازدگی از آن استفاده کنید.

خستگی، غش، سردرد، رنگ پریدگی، تعریق زیاد، بالا بودن درجه حرارت بدن و تند شدن ضربان قلب از جمله علائم گرمازدگی است.

در مواجهه با فرد گرما زده باید از کاهش ناگهانی دمای بدن و گذاشتن یخ بر سر و صورت بیمار خودداری شود بلکه باید با استفاده از دستمال مرطوب نقاط سطحی بدن از جمله کف دست و پا خنک شود و همچنین از سرم‌های قندی و نمکی استفاده شود، زیرا آب قند به تنهایی تأثیری در این زمینه ندارد.

جا به جا کردن بیمار گرمازده به مکانی خنک که تهویه مناسب دارد و جابجا کردن هوا برای او به همراه کاهش لباس‌های بیمار نیز تأثیر گذار است.

هشدار وزارت بهداشت نسبت به گرمای روزهای آینده

«دکتر عباس شاهسونی»، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با بیان اینکه آسیب‌پذیری در برابر گرما تحت تاثر عوامل متعددی است، گفت: فاکتور‌هایی مانند سن، وضعیت سلامت، شغل، شرایط اقتصادی و شرایط اجتماعی می‌تواند بر آسیب‌پذیری افراد از گرما اثرگذار باشد. همچنین افراد و کارگرانی که در فضای باز و دمای بسیار زیاد فعالیت می‌کنند، افرادی که از منظر اقتصادی وضعیت مناسبی ندارند، ورزشکاران، حضور در تجمعات فضای باز سبب می‌شود که افراد در معرض گرمازدگی قرار گیرند. به طور کلی می‌توان گفت، افزایش دما یک خطر محیطی است و می‌تواند برای شاغلان نیز خطرناک باشد. زنان باردار، نوزدان، کودکان و افرادی که از دارو‌های خاص استفاده می‌کنند نسبت به گرما بسیار حساس هستند.

وی با بیان اینکه گرمازدگی یک فوریت پزشکی است و گاهی سبب مرگ افراد می‌شود، اضافه کرد: نتایج مطالعاتی که طی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ انجام شده بیانگر این است ۴۸۹ هزار نفر در دنیا به دلیل گرما در هر سال جان خود را از دست می‌دهند که ۴۵ درصد این موارد در کشور‌های آسیایی و ۳۶ درصد در کشور‌های اروپایی اتفاق می‌افتد. همچنین بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت، میزان مرگ و میر افراد بالای ۶۰ سال به دلیل افزایش دما، طی سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ نسبت به بازه زمانی ۴ ساله یعنی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ حدود ۸۵ درصد افزایش یافته است.

رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با بیان اینکه افزایش دما یک خطر محیطی محسوب می‌شود، خاطرنشان کرد: استرس گرمایی می‌تواند سبب تشدید بیماری‌های زمینه‌ای، دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، مشکلات سلامت روان، تشدید آسم و در برخی موارد نیز منجر به انتقال بیماری‌های عفونی شود. بازهم تاکید می‌کنم، گرمازدگی یک فوریت پزشکی است و می‌تواند سبب افزایش مرگ شود. شاهسونی درباره گرمازدگی گفت: عدم کنترل بدن برای تنظیم دمای داخلی سبب گرمازدگی می‌شود و این موضوع سبب افزایش فشار بر بدن، قلب‌وعروق و کلیه‌ها می‌شود. بازهم تاکید می‌کنم گرمازدگی می‌تواند بیماری‌های قلبی‌عروقی، دیابت و آسم را تشدید کند.

وی با اشاره به افزایش دمای هوا بیان کرد: هنگامی که سازمان هواشناسی برای افزایش دما هشدار صادر می‌کند با انجام برخی مداخلات می‌توان از بستری شدن در بیمارستان به دلیل گرمازدگی جلوگیری کرد. اجتناب از حضور در فضای باز به ویژه در ساعات اوج گرما توصیه می‌شود. اوج گرما از ساعت ۱۲ آغاز می‌شود ساعت ۱۶ به پایان می‌رسد. اگرچه ساعات اوج گرما به محل سکونت افراد بستگی دارد و می‌تواند مدت زمان گرما افزایش یا کاهش یابد، اما به طور کلی می‌توان گفت ساعات اوج گرما از ساعت ۱۲ تا ۱۶ است. رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت ادامه داد: اجتناب از فعالیت شدید بدنی نیز به افراد توصیه می‌شود. همچنین حضور در سایه به افراد توصیه می‌شود؛ چرا که بدن دمایی که در زیر سایه نسبت به دمای زیر نور آفتاب احساس می‌کند حدود ۱۰ تا ۱۵ درجه کمتر است. کارگرانی که در فضای باز اشتغال دارند باید برای فعالیت خود برنامه‌ریزی کنند؛ به نحوی که پس از ۲ تا ۳ ساعت فعالیت در گرما، یک تا ۲ ساعت در فضای خنک حضور داشته باشند که فرصت بازیابی مهیا شود.

انتخاب/ ایرنا/ ایسنا