کتاب‌هایی که دیدگاه شما نسبت به دنیا را دگرگون می‌کند؛ درباره‌ی جهان بیشتر بدانید

 چرا سیاست مهم است اثر اندرو گمبل
 

اندرو گمبل دانشمند بریتانیایی حیطه‌ی علوم سیاسی و استاد دانشگاه کمبریج، کتاب " چرا سیاست مهم است" را به رشته‌ی تحریر درآورده و سعی دارد در این کتاب شاخ غول سیاست را شکسته و تا حدودی آن را برای همگان قابل درک کند. این کتاب با وجود ایجاز و کوتاهی، توانسته به سوالات مهمی سرک بکشد و پاسخ‌های مهمی را از گوشه و کنار این دانش، برای عموم مردم مهیا کند. گمبل پیوند دانش سیاسی با زندگی روزمره را به تصویر کشیده و تلاش می‌کند تا به خواننده نشان دهد سیاست تنها آن مربوط به جنگ، قدرت، حکومت و غیره نیست، بلکه به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر زندگی روزمره‌ی تک تک ما اثر می‌گذارد. گمبل می‌پذیرد که عموما سیاست آغشته به امور منفی و حتی دست‌های سیاه پشت پرده است، اما همچنان با ذکر مثال‌های تاریخی خاطرن شان می‌کند که سیاست در لغو برده‌داری، تامین حقوق برابر برای زنان و اقلیت‌ها و پایان دادن به آپارتاید در آفریقای جنوبی نقش داشته است. نکته‌ی جالب توجه کار گمبل استفاده‌ی همسو از تاریخ و ادبیات برای توضیح سیاست است. او در ذکر نمونه‌ی ادبیاتی از سیاست می‌نویسد: « هامپتی دامپتی در مشاجره‌ای تند با آلیس در داستان آن‌سوی آینه به این نکته اشاره می‌کند. هامپتی دامپتی با لحنی نسبتاً تحقیر‌آمیز می‌گوید: «وقتی از کلمه‌ای استفاده می‌کنم، معنای آن کلمه همان معنایی است که من انتخاب می‌کنم باشد، نه بیش‌تر و نه کم‌تر.» آلیس می‌گوید: «مسئله این است که آیا تو می‌توانی پیش خودت برای کلمات تعداد زیادی معنی‌های مختلف درست کنی.» هامپتی دامپتی می‌گوید: «مسئله این است که کدام‌یک از آن‌ها معنیِ مسلط است، همین.» او اظهار‌نظر پر‌طعنه‌ی سِر جان هرینگتون درباره‌ی خاندان تیودور را بازتاب می‌دهد که خیانت هیچ‌وقت رشد نمی‌کند، دلیلش چیست؟ برای آن‌که اگر رشد کند، کسی جرئت نمی‌کند آن را خیانت بنامد.» نویسنده با استفاده از مثال‌های ساده و مرتبط با زندگی روزمره و استفاده از طرز فکر مردم عادی که غالباً به مسائل سیاسی اهمیت نمی‌دهند، سعی می‌کند به آرامی طرز تفکر خوانندگان خود را تغییر دهد و نشان دهد که سیاست در همه جنبه‌ها عمل می‌کند. زندگی ما بدون اینکه متوجه باشیم و توضیح دهیم که چگونه تصمیمات سیاسی می‌‌توانند بر زندگی ما تأثیر بگذارند یا حتی آن تنظیم کنند، تحت تاثیر مستقیم سیاست قرار دارد. بنابراین برای ما به عنوان بخشی از جامعه مهم است که بتوانیم سیاست را به اندازه کافی شناخته و درک کنیم تا تصمیمات سیاسی اتخاذ شده در واقع به نفع ما باشد و به ما آسیب نرساند. اندرو گمبل در کتاب "چرا سیاست مهم است" تعاریف ساده ای از اصول ابتدایی سیاست ارائه می‌دهد. ارائه‌ی او در متنِ کتاب به‌گونه‌ای‌ست که احتمالا برای افراد جدید الورود به دنیای علوم سیاسی جالب باشد؛ اما برای دیگر خوانندگانی که دستی در مطالعه‌ی علوم سیاسی دارند حاوی حرف نو و جدیدی نیست.

 
جمهور اثر افلاطون

جمهور یکی از مهمترین آثار فلسفه و سیاست در تاریخ است که توسط افلاطون، یکی از شاگردان سقراط در یونان باستان در سال 380 قبل از میلاد‌‌، مانند گفتگویی حول محور عدالت و نظام‌های سیاسی نوشته شده است. کتاب در محور موضوعاتی مانند اخلاق، آزادی، عدالت، فلسفه، دولت و غیره گفتگوهایی شکل می‌دهد، سوالاتی مطرح می‌کند، پاسخ می‌دهد و در نهایت بسیاری از پاسخ‌ها را نیز رد می‌کند. کتاب تماماً شرح یک مباحثه است که یک طرف آن سقراط (استاد افلاطون) و طرف دیگر یکی از سوفسطایی‌ها است و تماشاچی‌هایی نیز در بحث وجود دارند. مباحثه بر سر این است که آیا چیزی به نام عدالت حقیقی وجود دارد یا خیر، این بحث منتهی خواهد شد به تعریف انسان عادل و جامعه‌ی عدل محور و بعد، مدینه‌ی فاضله ی افلاطونی. بخش عمده‌یی از کتاب به بیان نظریه مثل و غار می‌پردازد، که یحتمل اکثر ما با آن آشنایی داریم. در راستای نظریه مثل افلاطون می‌نویسد: «سپس آن افرادِ آگاه شده به غار باز می‌گردند و حقیقت را برای کسانی که در غار هستند بازگو می‌کنند، ولی آن احمق‌ها و ترسوهایی که در غار ماندند به آن‌ها می‌خندند و آن‌ها را مسخره می‌کنند و می‌گویند: در بیرون غار نور به چشمانِ شما تابیده و چشمان شما فاسد شده است، خوب شد ما بیرون از غار نماندیم، وگرنه همچون شما دیوانه می‌شدیم. در این میان ممکن است کسانی که آگاه شده باشند بخواهند زنجیرِ بقیۀ زندانی‌ها را باز کنند و آن‌ها را نجات دهند، ولی همان ترسوهای احمق و نادان با آن‌ها مبارزه کرده و به اسم گناهگار کمر به ریختن خون آن‌ها و کشتنِ آن انسان‌هایِ آگاه شده، می‌بندند». ثریا ملکی در مقاله‌ی خود در سال 1394 در مورد عدالت در جمهوری افلاطون می‌نویسد:« یکی از مباحث محوری در کتاب جمهوری افلاطون, موضوع عدالت است. افلاطون برای تعریف عدالت مدینه فاضله‌ای را ترسیم می‌کند که حاکم آن فیلسوف پادشاه است. از دیدگاه وی عدالت باید هم در درون فرد و هم در جامعه ایجاد شود. 
عدالت در شهر در سلسله مراتب طبیعی و تقسیم کار یافت می‌شود, بدین ترتیب, هرکس باید همان عملی را انجام دهد که به طور طبیعی برای آن ساخته شده است. عدالت در نفس نیز آن است که هر جزء نفس تنها به وظیفه خود عمل کند, تا به این ترتیب در نفس هماهنگی ایجاد شود. پس عدالت سلامت روح و رذیلت و ظلم بیماری روح است. عدالت افلاطونی دارای دو مرتبه است. یکی مرتبه‌ای که خاص فیلسوفان است و یکی مرتبه مخصوص افراد. فیلسوف هم از هماهنگی در درون برخوردار است و هم قادر به نظاره صور عدالت می‌باشد. اما دیگران هرچند از طریق عدالت هماهنگی را در درون‌شان ایجاد می کنند, ولی با عدالت حقیقی فاصله دارند. ولی مستعدند که با تربیت به نظاره صور عدالت دست یابند». بدین ترتیب خواندن  این اثر افلاطون برای کسب آگاهی در امور اجتماعی، سیاسی و تاریخی برای همه‌ی افراد واجب و مهم است. 

روزنامه صبح ساحل