فقر، بدترین شکل خشونت علیه کودکان

 کودکانی که در فقر بزرگ می‌شوند با چالش‌های مختلفی روبرو هستند که می‌تواند بر رشد فیزیکی، شناختی، عاطفی و اجتماعی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. تحقیقات نشان داده است که فقر می‌تواند اثرات طولانی مدتی بر زندگی کودکان داشته باشد و فرصت‌های موفقیت و خوشبختی آن‌ها را محدود کند.  ژورنال جهانی جنبش بشردوستانه برخی از اثرات فقر بر رشد کودکان را اینطور معرفی می‌کند: کودکانی که در فقر زندگی می‌کنند بیشتر از سوء تغذیه، بهداشت ضعیف و عدم دسترسی به مراقبت‌های پزشکی رنج می‌برند که می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی و تاخیر در رشد شود. همچنین فقر می‌تواند بر رشد شناختی کودک تأثیر منفی بگذارد و در توانایی آن‌ها برای یادگیری، پردازش اطلاعات و عملکرد خوب در مدرسه اختلال ایجاد کند. کودکانی که در فقر زندگی می‌کنند بیشتر در معرض استرس، اضطراب و افسردگی و همچنین مشکلات رفتاری مانند پرخاشگری و تکانشگری هستند و  بیشتر در مدرسه با مشکل مواجه می‌شوند، به دلیل بیماری یا کمبود منابع از مدرسه غیبت می‌کنند و سطح تحصیلات پایین‌تری دارند. از طرفی زندگی در شرایط اقتصادی نامناسب مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی کودکان را محدود کرده و توانایی آن‌ها را در ایجاد روابط، تعامل با دیگران و ابراز مؤثر خود کاهش می‌دهد. اثرات فقر بر رشد کودک می‌تواند طولانی مدت باشد و بر موفقیت و رفاه آینده آن‌ها تأثیر بگذارد. برای جوامع و دو‌لت‌ها رسیدگی به فقر و ارائه منابع و حمایت از طبقات پایین برای کمک به کاهش اثرات منفی فقر بر رشد کودکان بسیار مهم است. میلیون‌ها خانواده در سراسر جهان در فقر شدید زندگی می‌کنند و با نبردی سخت علیه تبعیض و نابرابری روبرو هستند. 

 فقر و آموزش
یک عنصر حیاتی در کاهش مسائل حول محور فقر، تضمین دسترسی به آموزش با کیفیت برابر و عادلانه است.  فقر و آموزش  عمیقاً در هم تنیده شده‌اند، در واقع کودکانی که فرصت بهره‌گیری از آموزش را به دلایل فقر شدید خانواده یا اجبار برای کار کردن، ندارند یا  آموزشی که از آن برخوردار می‌شوند کیفیت مناسبی ندارد به احتمال  بیشتری در طول زندگی خود در دام فقر باقی می‌مانند. بر اساس مطالعات جهانی، هر سال تحصیل اضافی می تواند درآمد افراد را تا 10 درصد افزایش دهد به همین دلیل باید حمایت آموزشی از کودکان آسیب‌پذیر را در اولویت قرار دهیم. اما متاسفانه با خصوصی‌سازی آموزش و پولی شدن مدارس باکیفیت هر روز شاهد ریشه‌دارتر شدن فقر و گسترش آن در جامعه هستیم. فقر نه تنها به عنوان کمبود منابع مالی، بلکه به عنوان شبکه پیچیده‌ای از مسائل مختلف شناخته می‌شود که منجر به نابودی خانواده، سوءتغذیه، دسترسی محدود به آموزش و پیامدهای بد سلامتی خواهد شد. کودکان خانواده‌های فقیر اغلب از حق اولیه برای یادگیری محروم می‌شوند و این امر چرخه فقر را تکرار و بازتکرار می‌کند.

فقر و آمادگی برای مدرسه
آمادگی برای مدرسه نشان دهنده توانایی کودک برای موفقیت هم از نظر تحصیلی و هم از نظر اجتماعی در محیط مدرسه است. این امر مستلزم بهزیستی جسمانی و رشد حرکتی مناسب، سلامت عاطفی و رویکرد مثبت به تجربیات جدید، دانش و شایستگی اجتماعی متناسب با سن، مهارت‌های زبانی متناسب با سن، دانش عمومی و مهارت‌های شناختی متناسب با سن است. به خوبی مستند شده است که فقر آمادگی کودک برای مدرسه را از طریق جنبه‌های بهداشتی، تنش زندگی و شرایط معیشتی دشوار کاهش می‌دهد. شش عامل مرتبط با فقر که بر رشد کودک به طور کلی و آمادگی مدرسه به طور خاص تأثیر می گذارد، عبارتند از بروز فقر، عمق فقر، طول مدت فقر، زمان فقر (به عنوان مثال، سنی که کودک در آن فقر را تجربه می‌کند)، ویژگی‌های جامعه (به عنوان مثال، تمرکز فقر و جرم و جنایت در محله و ویژگی های مدرسه) و تاثیر فقر. خانه کودک تأثیر بسیار زیادی بر آمادگی مدرسه دارد. بچه‌های خانواده‌های کم‌درآمد اغلب تحریک آموزشی و شناختی مناسب را دریافت نمی‌کنند و مهارت‌های اجتماعی لازم برای ورود به مدرسه را نمی‌آموزند. مشکلات عمومی کودکانی که در فقر رشد می‌کنند عبارتند از ناهماهنگی والدین (با توجه به کارهای روزمره و فرزندپروری)، تغییر مکرر مراقبان اولیه، عدم نظارت و الگوبرداری ضعیف. اغلب اوقات، والدین این کودکان نیز فاقد حمایت هستند. طبق مطالعات توماس ای.ام در سال 2007 کودکان خانواده‌های کم درآمد در مقیاس‌های واژگان و مهارت‌های ارتباطی، دانش اعداد، کپی کردن و استفاده از نمادها، توانایی تمرکز و بازی مشارکتی با کودکان دیگر، به طور قابل توجهی عملکردی پایین‌تر از کودکان خانواده‌های با درآمد بالاتر ، از خود نشان می‌دهند. بنابراین، شواهد واضح و متفق القول است که کودکان فقیر با ضعف شناختی و رفتاری وارد مدرسه می‌شوند و آموزش خصوصی‌سازی شده این ضعف را تقویت کرده و چرخه‌ی شکاف طبقاتی را تشدید می‌کند. به عنوان مثال، تحقیقات موسسه تحقیقات و سیاست عمومی مونترال نشان داد که تفاوت بین دانش‌آموزان محله‌های اجتماعی-اقتصادی پایین و بالا تا کلاس 3 مشهود است و بچه های محله‌های اجتماعی-اقتصادی پایین کمتر در آزمون استانداردهای کلاس 3 موفق بودند.

فقر و پیشرفت تحصیلی
علاوه بر تاثیر مخرب فقر بر آمادگی برای ورود به مدرسه مطالعات بارها نشان داده است که عوامل اجتماعی-اقتصادی تأثیر  فراگیر و مداومی بر پیشرفت تحصیلی دارند. فیپس و لثبریج در سال 2007 درآمد پایین و پیامدهای آن  را بر کودکان 4 تا 15 ساله بررسی کردند. در این مطالعه، درآمدهای بالاتر به طور مداوم با نتایج بهتر برای کودکان مرتبط بود. بیشترین تأثیرات مربوط به معیارهای شناختی و مدرسه (نمرات ریاضی و خواندن توسط معلم) بود، سپس معیارهای رفتاری و بهداشتی و سپس معیارهای اجتماعی و عاطفی که کمترین تداعی را داشتند. این یافته‌های کانادایی با تعداد زیادی از مطالعات در ایالات متحده همراه است که نشان می‌دهد آسیب‌های اجتماعی-اقتصادی و سایر عوامل خطر مرتبط با فقر (مثلاً تحصیلات پایین تر والدین و استرس بالای خانواده) تأثیر منفی بر رشد شناختی و تحصیلی دارد. زندگی در فقر شدید و مداوم اثرات منفی خاصی دارد. به عنوان مثال، والدینی که از زمینه‌های ابتدایی معیشت محروم هستند نه تنها احتمال بیشتری دارد که نوزادان خود را زودتر از موعد به دنیا بیاورند، بلکه این کودکان نارس نیز به طور نامتناسبی در معرض خطر بالاتر شکست تحصیلی نسبت به کودکانی با سابقه نوزادی مشابه از خانواده‌های با درآمد بالاتر بودند.

مداخله زودهنگام
به خاطر داشته باشید که فقر همیشه آشکار نیست. از هر پنج خانواده کم درآمد، یک نفر توسط والدینی اداره می‌شود که در تمام طول سال به طور تمام وقت کار می‌کنند. بنابراین، تشخیص اینکه آیا یک خانواده نیازمند است یا نه، اغلب دشوار است.  یکی از  دلایل اصلی فقر،  نابرابری در دسترسی به فرصت ها، منابع و آموزش است. بدون سیستم های مناسب برای حمایت از آن‌ها، خانواده‌ها اغلب مجبور به انتخاب‌های غیرممکن مانند اسکان فرزندان خود در پرورشگاه‌‎ها می‌شوند.  فقر در جهان  با درگیری‌ها، تغییرات آب و هوایی و شبکه‌های ناکافی امنیت اجتماعی تشدید می‌شود که به طور نامتناسبی بر جمعیت‌های آسیب‌پذیر، به ویژه کودکان تأثیر می‌گذارد. هنگامی که خانواده‌ها فاقد ثبات مالی هستند، برای تامین غذا، مراقبت‌های بهداشتی و آموزش با مشکل مواجه می‌شوند که منجر به سختی و جدایی بیشتر می‌شود.اثرات منفی فقر بر تمام سطوح موفقیت مدرسه به طور گسترده نشان داده شده و پذیرفته شده است. سوال مهم برای ما به عنوان یک جامعه این است که آیا می‌توان از این اثرات جلوگیری کرد یا آن‌ها را معکوس کرد؟ انواع داده‌ها به این سوال مرتبط هستند، و تحقیقات اخیر به ما دلیلی برای مثبت و فعال بودن می‌دهد. ارتباط مستقیمی بین مداخله در دوران کودکی و افزایش توانایی اجتماعی و شناختی وجود دارد. کاهش عوامل خطر در محیط کودک، پتانسیل کودک را برای رشد و پیشرفت تحصیلی افزایش می‌دهد. برنامه‌های پیشگیری و مداخله‌ای که نگرانی‌های سلامتی را هدف قرار می‌دهند (به عنوان مثال، ایمن‌سازی و مراقبت‌های دوران بارداری) با پیامدهای سلامت بهتر برای کودکان کم‌درآمد همراه است و منجر به افزایش توانایی شناختی می‌شود. با این حال، این رابطه والدین و فرزند است که ثابت شده است که بیشترین تأثیر را در معکوس کردن تأثیر فقر دارد. هر دو سبک فرزندپروری و مشارکت والدین، در داخل و خارج از محیط مدرسه، بر رشد اولیه کودک تأثیر دارند. مشخص شده است که ویژگی‌های والدین مانند قابل پیش‌بینی بودن رفتار، پاسخگویی اجتماعی، رفتار کلامی، توجه متقابل و الگوبرداری مثبت بر چندین جنبه از پیامد کودک تأثیر مثبت دارد. مشارکت والدین، مانند دفعات رفت و آمد و بازی مبتنی بر مشکل، تحریک فکری و حمایت آموزشی بیشتری برای کودک ایجاد می‌کند و به افزایش آمادگی مدرسه تبدیل می‌شود. اما به طور کلی، قرار گرفتن سیاست‌های اقتصادی در راستای اعمال عدالت و نقض خصوصی سازی‌های بی‌وقفه در حوزه آموزش، درمان و سایر خدمات اجتماعی می‌تواند فقر و پیامدهای مخرب آن را برای کودکان کاهش دهد. 

روزنامه صبح ساحل