نقاشی، راهی برای ابراز وجود کودکان

فعالیت‌های هنری  به عنوان یک خروجی قدرتمند برای احساسات به‌کار گرفته می‌شود و کودکان می‌توانند احساسات و تفکرات خود را از طریق هنر خود بیان کنند، در واقع هنر، راهی برای بیان افکار و احساساتی می‌دهد که کودکان کلماتی برای صحبت کردن در مورد آن‌ها پیدا نمی‌کنند. وقتی بچه‌ها احساسات درونی را به یک اثر هنری و بیانی بیرونی تبدیل می‌کنند، قادر خواهند بود تا احساسات را به صورت مجزا و قابل تفکیک ببینند. آن‌ها متوجه می‌شوند هنگام تجربه هیجانات مختلف، خودشان به آن هیجانات تبدیل نمی‌شوند و از طرفی هنر به کودکان کمک می‎کند تا با استرس‌های طبیعی دوران رشد کنار بیایند.  تحقیقات نشان می‌دهد که فعالیت‌های هنری مغز را به طرق مختلف توسعه می‌دهند. بررسی ادبیات پژوهشی بنیاد ملی هنرها نشان داده که مشارکت در هنر در دوران اولیه کودکی دارای مزایایی برای رشد عاطفی-اجتماعی، از جمله تنظیم هیجان و مهارت‌های اجتماعی است. در حوزه رشد کودک، یافتن راه‌های موثر برای ابراز وجود کودکان خجالتی بسیار مهم است. یکی از روش‌های قدرتمندی که به رسمیت شناخته شده، نقاشی به مثابه نوعی ارتباط است. این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه نقاشی و هنر درمانی می‌تواند به طور قابل‌توجهی برای کودکان خجالتی مفید باشد، زیرا آن‌ها را با راه‌هایی خلاقانه برای ابراز احساسات، ایجاد اعتماد به نفس و توسعه مهارت‌های ارتباطی حیاتی آماده می‌کند.

 درک کمرویی در کودکان
کمرویی در کودکان، یک ویژگی رایج است که با گوشه‌گیری اجتماعی، عصبی بودن یا ناراحتی در موقعیت‌های اجتماعی مشخص می‌شود. مهم است که خجالتی بودن را از درون‌گرایی متمایز کنیم، کودکان درونگرا ممکن است تنهایی را ترجیح دهند، اما در صورت انتخاب و خواست شخصی می‌توانند در گروه‌های اجتماعی درگیر شوند، در مقابل کمرویی، اغلب شامل اضطراب یا ترس از تعاملات اجتماعی است و کودک نمی‌تواند در فعالیت‌های جمعی شرکت کند. کودکان خجالتی ممکن است با ابراز کلامی خود مشکل داشته باشند، که می‌تواند مانع رشد عاطفی و تعاملات اجتماعی آن‌ها شود. کمرویی در سنین مختلف می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، برای مثال در کودکان 7 ساله عموما به دلیل شرم و خجالت ناشی از نادرست انجام ندادن کارها و سرزنش شدن زیاد شکل می‌گیرد و از 7 تا 12 سالگی، کمرویی ممکن است ناشی از طبقه‌ی اقتصادی، راضی نبودن از ظاهر و مقایسه با همسالان ناشی شود. به طور کلی علت کمرویی کودکان هر چه که باشد، با اعتماد به نفس پایین، اختلال اضطراب اجتماعی و سایر اختلالات روانشناختی ارتباط پیدا کرده و زمینه‌ را برای بروز مشکلات سلامت روان در بزرگسالی مهیا می‌کند.

مزایای نقاشی و هنر درمانی
هنر درمانی، از جمله نقاشی، محیطی حمایتی را برای کودکان خجالتی فراهم می‌کند تا افکار و احساسات خود را به صورت غیرکلامی کشف کنند. از طریق فرآیند خلق هنر، کودکان می‌توانند احساسات، ترس‌ها و اضطراب‌های درونی را بیرونی کنند که ممکن است بیان کلامی آن‌ها دشوار باشد. این شکل از ابراز وجود به وسیله‌ی هنر، نوعی خود درمانی است و به کودکان کمک می‌کند تا بینشی در مورد احساسات خود پیدا کرده و خودآگاهی مورد نیاز را ایجاد کنند. تحقیقات نشان داده است که هنر درمانی می‌تواند به مزایای روانشناختی مختلفی برای کودکان منجر شود، از جمله افزایش عزت نفس، بهبود تنظیم هیجانی و افزایش مهارت‌های اجتماعی. به طور خاص، نقاشی به کودکان خجالتی اجازه می‌دهد تا به طور غیرمستقیم از طریق رنگ‌ها، شکل‌ها و تصاویر ارتباط برقرار کنند و حس کنترل و توانمندی بر احساسات خود را تقویت کنند. نقاشی به عنوان یک ابزار ارتباطی غیرکلامی قدرتمند برای کودکان خجالتی عمل می‌کند. برخلاف اشکال سنتی ارتباط که بر کلمات متکی هستند، نقاشی به کودکان اجازه می‌دهد تا احساسات و تجربیات پیچیده را به صورت بصری بیان کنند. هنردرمانگران و مربیان با ایجاد محیطی امن و پرورشی که در آن کودکان از کشف خلاقیت خود احساس راحتی کنند، نقش مهمی در تسهیل این فرآیند دارند. در طول جلسات نقاشی، کودکان تشویق می‌شوند تا رنگ‌ها و موادی را انتخاب کنند که با احساسات آن‌ها طنین‌انداز شود و به بازتاب خود و رهایی عاطفی تشویق شود. کودکان خجالتی از طریق اعلان‌های هدایت‌شده یا فعالیت‌های باز، می‌توانند به تدریج جنبه‌هایی از خودشان را کشف کرده و به اشتراک بگذارند که ممکن است بیان کلامی برایشان دشوار باشد.

نکات کاربردی برای نقاشی با کودکان خجالتی
هنگامی که کودکان خجالتی را درگیر فعالیت‌های نقاشی می‌کنید، ایجاد یک محیط حمایتی ضروری است. در اینجا چند نکته کاربردی برای والدین، مربیان و درمانگران آورده شده، که به تسهیل هنر درمانی کمک می‌کند. در ابتدا شرایطی برای انتخاب فراهم کنید  و به کودکان اجازه دهید تا مواد و مضامین نقاشی خود را بر اساس ترجیحات و احساسات خود انتخاب کنند. در مرحله‌ی بعدی کودک را تشویق به کاوش کنید و  از قوانین سختگیرانه یا انتظارات غیرواقعی اجتناب کنید. کودکان نوپا ممکن است مداد رنگی را بردارند، آن را وارونه نگه دارند و روی یک ورق کاغذ خط بکشند. کودکان پیش دبستانی و بزرگ‌تر ممکن است از همان مداد رنگی و کاغذ استفاده کنند، اما شکل‌های خاص‌تری ایجاد کنند و بچه‌های بزرگ‌تر ممکن است یک تصویر مفصل و پیچیده بکشند. با میل به اینکه کودکتان مدادرنگی یا مواد دیگر را به روش «درست» نگه دارد، مبارزه کنید. در هنر به عنوان بیان، هیچ راه درستی برای انجام هیچ کاری وجود ندارد،  گشوده و بازیگوش باشید و فقط از تجربه خلقت لذت ببرید. کودکان را تشویق کنید تا تکنیک‌ها و سبک‌های مختلف را با سرعت خودشان کشف کنند. برای الهام بخشیدن به کودکان برای بیان احساسات یا تجربیات خاص از طریق آثار هنری خود، پیام‌های ملایم یا سرنخ‌های داستانی ارائه دهید. بر فرآیند خلق هنر به جای محصول نهایی تاکید کنید و ارزش ابراز وجود و خلاقیت را برجسته کنید. چه کسی اهمیت می‌دهد که مداد رنگی وارونه باشد یا خط‌خطی‌ها برای شما نامفهوم باشد؟ این فعالیت در مورد خود ابرازی فرزند شما و رشد بیان هیجانات است، نه تایید شما از محصول نهایی. وقتی از فرزندان خود می‌خواهیم که روی تکمیل یک محصول هنری خاص تمرکز کنند، خلاقیت، بیان و یادگیری آنان را محدود می‌کنیم.

خروجی‌های خلاقانه فراتر از نقاشی
در حالی که نقاشی بسیار موثر است، سایر فعالیت‌های هنرهای بیانی می‌توانند رشد عاطفی کودک خجالتی را تکمیل و غنی کنند. فعالیت‌هایی مانند موسیقی درمانی، نمایش یا مجسمه‌سازی راه‌های جایگزینی را برای کودکان فراهم می‌کند تا بتوانند خود را خلاقانه بیان کنند و در زمینه‌های اجتماعی مختلف اعتماد به نفس کسب کنند. این فعالیت‌ها راه‌های متنوعی را برای کشف خود و رشد عاطفی فراتر از ارتباطات کلامی سنتی ارائه می‌دهند.  برای مثال کودکان می‌توانند خمیر بازی یا خاک رس را به هر شکلی که دوست دارند دست‌کاری کرده و با آن بازی کنند. یکی از فعالیت‌های سرگرم‌کننده این است که تکه‌های خاک رس را روی کاغذ فشار دهید و شکل‌های مختلف مسطح خلق کنید. کودکان می‌توانند خاک رس را با دست فشار دهند، با پاهایشان بر آن ضربه بزنند، یا از قاشق، بلوک‌های چوبی، یا هویج بزرگ یا ساقه‌های کرفس برای فشار دادن آن به کاغذ یا ایجاد نقش در خاک استفاده کنند.
تاثیر هنر به عنوان نوعی ارتباط می‌تواند برای کودکان خجالتی عمیق باشد. والدین، مربیان و درمانگران اغلب شاهد تحولات قابل توجهی در کودکانی خواهند بود که درگیر هنر درمانی هستند. به عنوان مثال، یک کودک خجالتی که در تلاش است احساسات خود را به صورت کلامی بیان کند، ممکن است به تدریج در طول جلسات نقاشی پیشرفت‌ کرده و از رنگ‌ها و تصاویر برای انتقال دنیای درونی خود استفاده کند. در پایان، نقاشی به عنوان شکلی از ارتباط به کودکان خجالتی ابزار قدرتمندی برای ابراز خود، کشف احساسات و ایجاد مهارت‌های ارتباطی ضروری می‌دهد.  هنر درمانی، از جمله نقاشی، فقط خلق هنر نیست، بلکه در مورد تقویت انعطاف‌پذیری عاطفی، افزایش عزت‌نفس، و پرورش تعاملات اجتماعی مثبت است. 

روزنامه صبح ساحل