اشتغال زایی گام اول توسعه روستاها ست

صبح ساحل ، هنری - جناب آقای ذاکری آخرین پروژه بزرگی که بنیاد مسکن درحال حاضر در دست اجرا دارد چیست؟یکی از رسالت های بنیادمسکن انقلاب اسلامی، ایجادمسکن است.طبق مصوبه وزیر وقت تولیگری مسکن مهر شهرهای زیر 25 هزارنفر به عهده دستگاه زیرمجموعه من گذاشته شده و حدود 15 هزار واحدمسکونی دراین قالب بنیادمسکن هرمزگان در دست اقدام دارد که حدود 10 هزار واحد آن به بهره برداری رسیده و صاحبان 8 هزار واحد آن ساکن شده اند. 2000 واحدباقی مانده با مشکل خدمات زیربنایی مواجه است.نکته قابل ذکر این است که باتوجه به اینکه اکثر شهرهای استان کم جمعیت هستند، به غیر از 4 شهر درکل شهرهای استان بنیادمسکن متولی مسکن مهر شده است.عمده مشکل زیربنایی درقشم است وعلت آن مشکلات فرادستگاهی است. تامین آب شرب شهرستان قشم به طور کلی دچار مشکل است که با تمهیدات اندیشیده شده از سوی منطقه آزاد قشم ودستگاه های متولی آب این مشکل درحال برطرف شدن است.پروژه دیگر دربخش مسکن،احداث پروژه 528 واحدی تملیکی دربندرعباس است که از وام مسکن مهر هم استفاده کرده است. کیفیت پروژه از نظر فنی بالاتر از پروژه های گذشته است. نمونه دیگر این پروژه در قالب 74 واحدی هم در قشم درحال انجام است. کسانی که فرم«ج» آنها قرمز نباشد می توانند از این واحدها استفاده کنند. مطالعات طرح هادی درسطح استان یکی دیگر از فعالیت های عمده بنیادمسکن است. از 1277 روستای استان درحال حاضر تقریباً همه روستاهای 20 خانوار دارای طرح هادی شدند. فعلاً طرح هادی را در 30 درصد روستاها اجرا کردیم یعنی در 383 روستا. اجرای طرح هادی در 56 روستای دیگر منوط به تامین اعتبار از سوی دولت واستان است.طرح های هادی بنیادمسکن چگونه تهیه می شود؟برای طرح های هادی بعد از تامین اعتبار،ابتدا از بخش خصوصی مشاور می گیریم نقشه برداری انجام می شود،مطالعه میدانی درکل روستا انجام می شود، مشاور مطالعات می گیریم تا براساس استانداردهای و شرح خدمات تهیه طرح های هادی مطالعه میدانی را انجام دهد تجزیه تحلیل می کند و در جلسات کمیته فنی بنیادمسکن پیشنهادات بررسی مصوب وابلاغ می شود. درسال جاری یعنی 94 ، 496 طرح را مطالعه کردیم و بقیه مطالعات مربوط بوده به کل دوران فعالیت بنیاد مسکن استان. به عبارتی کار بی سابقه ای انجام دادیم.این مطالعات سال جاری توسط چه تعدادمشاور انجام شد؟وبا چه اعتباری؟از 59 مشاور استفاده کردیم تقریباً از کل کشور ما مشاور گرفتیم اعتبار این طرح ها 21 میلیاردتومان بود بخش دیگر فعالیت های ما صدور سند با همکاری اداره ثبت اسناد است که به عنوان وکیل مردم کمک می کنیم پرونده ها را تشکیل می دهیم وبه اداره ثبت اسناد می فرستیم تا سند روستایی صادر شود. یکی دیگر از فعالیت های عمده ما واگذاری زمین مسکونی در روستاهاست که در هرروستایی بتوانیم زمین تملک کنیم و تفکیک کنیم این کار را انجام دادیم.درتملک اراضی چه قدر محدودیت منابع طبیعی و عدم تخریب رعایت می شود؟ج-صددرصد.کلاً زمین که تحویل می گیریم اراضی ملی است که منابع طبیعی به ما واگذار می کند. درواقع زمینی دراختیار گذاشته می شود که امکان توسعه دارد وطبق مطالعات طرح هادی واگذاری آن بلامانع است وهیچوقت مراتع را برای تفکیک و واگذاری تملک نمی کنیم وطبق دستورالعمل انجام می کنیم.اعطای تسهیلات روستایی هم بخش دیگر فعالیت های بنیادمسکن است.نظرکارشناسی شما برای محرومیت زدایی از روستاها چیست؟ابتدا بایدمحرومیت زدایی فرهنگی کنیم یک مشکل مهم روستاهای ما مشکل معیشتی روستایی است. روستایی که امکان اشتغال فراهم نیست.اما از نظر ظاهری آن را جذاب هم کرده باشیم،ماندن روستایی مقدار نیست. ما باید بدانیم روستاها فقط ظاهری نیست. همین طور اینکه تکنولوژی بدون فرهنگ و یا ابزار وامکان ودرآمد استفاده از آن به روستا بیاید مشکل ایجاد می شود.اول باید موضوع معیشت مردم روستا حال شود همین طور ابتدا فرهنگ و ظرفیت استفاده وبعد تکنولوژی.درحالی که اگر وضع اقتصادی مناسب باشد ساکنان روستا خودشان کم کم به ظاهر وآبادانی مکان زندگی خودش رسیدگی می کند. به نظر من دراستان هرمزگان مثل سایراستان های کشور ابتدا باید وضع معیشتی واشتغال روستایی بویژه بیکاری مردم حل شودبعد سراغ موضوعات دیگر برای توسعه روستا برویم. این اشتغال زایی هم روستا با روستا متفاوت است.یعنی هر روستا بستگی به ظرفیت اقتصادی آن باید فعالیت های اشتغال زایی درآن صورت بگیرد. مثلاً روستاهای قشم جنبه توریستی دارند. بعضی از روستاها ظرفیت اقتصادی آن مربوط به صید وصیادی است . درعین حال که قاچاق بخشی از اقتصاد کاذب دراین روستاها به وجود آورده بودکه خودش مانند نفت مشکلی ایجاد کرده بود زمانی خیلی از سکونت گاه های استان به قاچاق به عنوان درآمد اصلی می نگریستند ودرآمد بی حساب وکتابی برای برخی آورد اما دوامی نداشت وخیلی را دچار مشکل کرد،لازم است هرچه زودتر فرهنگ کارکردن دراستان ترویج شود.درحال حاضر بدترین وضع اشتغال درکدام روستاها دیده می شود؟دربشاگرد بدترین وضع دیده می شود. باتوجه به اینکه بشاگرد در دورترین نقطه نسبت به مرکز قرار دارد که همین عامل مهمی در تشدید محرومیت است.چون به هرحال درمناطق دوردست یکسری خدمات تا یک سطحی توجیه منطقی اقتصادی دارد. هرچند ممکن است دربخشی نقاط دیگر هم برخط مظاهر دیگر محرومیت دیده شود اما آن مناطق به هرحال امکان دسترسی به خیلی امکانات مثل بهداشت وسلامت را دارند در بشاگرد هم اکنون مثلاً خدمات بهداشتی خوبی ارائه شده اما آن خدمات به دلیل جمعیت کم به هرحال در سطوح تخصصی نمی تواند باشد،باتوجه به اینکه بنیادمسکن یکی از ساختمان های بخش بهداشتی را ساخته این موضوع را به عنوان مثال ذکر کردم وگرنه درحوزه تخصص ما نیست.به نظر شمااجرای طرح های هادی تاثیری در رشد روستاها داشته اند؟از نظر کالبدی واینکه فضاهای زیست مردم را کمی ملایم تر کند وشرایط زندگی مهیا تر شود بله تاثیر گذار بوده است. تاثیر آن در زمینه سازی اشتغال بسیار کم اما بی تاثیر نیست و میل و رغبت به زندگی درمردم بیشتر می شودبه هرحال.از نظرشما برای توسعه پایدار روستایی چه باید کرد؟باتوجه به تجربه سال ها حضور بنیادمسکن در روستاها.ج- برای توسعه پایدار فقط باید شغل ایجادشود،ما اخیراً مطالعه در طرح های هادی را به سمت منظومه ها بردیم،یعنی با مطالعه بخشی،تاثیرات روستاها برهمدیگر را درنظر می گیریم وبراساس سیاست ابلاغی کشور پیشنهاد معیشت روستایی در طرح ها درنظر گرفته می شود. درواقع به بحث اشتغال ومعیشت روستایی درطرح ها درنظرگرفته می شود. درواقع به بحث اشتغال ومعیشت روستا وارد شده ایم.نقشه منازلی که در پروژه های بنیاد مسکن ساخته می شود کجا تهیه می شود؟از مشاوران بومی استفاده می کنیم برای ساخت مسکن شهرثی و روستایی و ... اگر خودشان می سازند که نقشه هم توسط شخص مالک ممکن است تهیه شود.وقتی ما می سازیم توسط مشاوران خودمان.درمورد مسکن روستایی درسال های گذشته مطالعات جامعی توسط مشاور انجام شده والگوی مسکن روستایی متناسب با اقلیم وشرایط هرمنطقه برای روستاهای مختلف یک الگوی مسکن روستایی تهیه شده وچند تیپ نقشه معماری تهیه و به طور رایگان دراختیار عموم قرار می گیرد هرکس هم دوست داشت نقشه خاصی داشته باشد به دفاتر خصوصی مراجعه می کند درشهرها و در روستاها.ما اجباری نداریم فقط در بازسازی ها تصمیم کلان گرفته می شود مثلاً در بازسازی بشاگرد تصمیم گرفته شد برای تسریع درکار پروژه از یک الگو استفاده شود ولی دربازسازی بستک اینطور نبود،ما یک مشاور مادر گرفتیم و هر متقاضی می توانست با نقشه مختص خود وسلیقه خودش نزد مشاور نقشه ای تهیه کرد و بازسازی کرد در بشاگرد الگویی بود که با توجه به هزینه های بسیار بالای ساخت مثل حمل مصالح و ... الگوی بسیار مناسبی بود.مثلاً دراین الگو آشپزخانه اوپن تناسب با فرهنگ بشاگرد داشت؟ج-اتفاقاً مردم همه آشپزخانه اوپن می خواستند. گزار ش هایی داده می شد که علی رغم اتمام ساخت آن منازل مردم هنوز درکپرزندگی می کنند.آن به خاطر این است که کپربخشی از فرهنگ آنها شده است واتفاقاً ماهم معتقدیم بهتر است کپررا داشته باشند کنار منزلشان چون جزو الگوی مسکن شان است ودرفصول خنک از آن استفاده کنند. دربشاگرد آنچه ما ساختیم 3 اتاق تودرتو بود وحق انتخاب برای مردم گذاشتیم که هرکس می خواهد درمرحله تکمیل آشپزخانه را داخل یا بیرون بنا بسازند چون ما درمرحله قابل سکونت به آنها تحویل دادیم وبقیه آن برعهده خودشان بود. وهر کس فراخور نیاز و الگو وتفکر خودش آن را ساخته است.به نظر شما تجربه بازسازی بشاگرد ، اقدام درستی بود؟ببینید مردم آن منطقه توان ساخت نه از نظرمالی ونه از نظر نیروی انسانی نداشتند،هم شرایط اینکه با این حجم تهیه مصالح را به عهده مردم بگذاریم نداشتند وهم پیمانکار بومی وجود نداشت ، همه این شرایط ایجاب کرد که ما با این روش کار را انجام دهیم.برای تامین شن وماسه سنگ شکن احداث کردیم بسیاری مصالح دیگر از 4 استان تامین کردیم مثل آذربایجان، کرمان،فارس، ... برای دیوار چینی از استان های همجوار تهیه کردیم.چه تعداد واحد در بشاگرد ساخته شد دراین پروژه؟ وطی چه مدت زمان.3000 واحد حدود یک سال ونیم طول کشید.از 91 آغاز ودرسال 92 تمام شد. الان ساخت خانه ها تمام شده؟از نظرما با بودجه ای که دراختیار بنیادمسکن بود بله تمام شده.چرا «قیدازنظرما»را استفاده کردید؟ج-تعهدات ما تمام شد البته باز هم تعهدی نکردیم وکمکی بود که انجام دادیم ولی بابت رسالتی که به عهده خود می دانیم وارد این پروژه شدیم تا باری از دوش مردم آن منطقه برداریم پس از مصیبت زلزله.این بازسازی خیلی فرهنگ منطقه را عوض کرد. کارگر و بنای بومی به وجود آوردیم یکسری مشاغل جدید شکل گرفت مثلاً ابزار فروشی در سردشت وگوهران وجود نداشت بعداز ساخت وشکل گیری نیازها به وجود آمد. خدمات روبنایی وعمومی مثل مسجد مدرسه ومراکز بهداشتی ساختیم.باتوجه به شکل خدمات رسانی بردلیل پراکندگی آیا می شود با تجمیع روستاها تاحدی این موضوع رفع شود.بله،دشت صحرا از تلفیق چندروستای بسیارکم جمعیت بود متمرکز شد وکم کم درحال ساکن شدن هستند. به نظر شما آیا از این به بعد می توان جایگزینی برای نحوه خدمات دهی کنونی بنیادمسکن وعموماً دولت به مناطق محروم روستایی پیش بینی کرد؟یعنی از شکل مستقیم تسهیلات و ... به شکل دیگر تبدیل شود.ببینید هیچ کس به اندازه خودمردم هر منطقه نمی تواند به منطقه اش کمک کند،مثلاً هر روستایی به این تشخیص برسد که درچه حوزه ای توان فعالیت دارد به بقای خودش وهمزمان بقای روستای خودش کمک کرده است. البته اینکه روستا چگونه از وضع فعلی خارج می شود بسیار تحت تاثیر برنامه های توسعه دولت هم هست.ولی اگر نسخه جزئی یکسان پیچیده شود چندان صحیح نیست.شاید بهتر باشد دولت شرایط ایجادفعالیت مثل تسهیلات برای افرادی که می خواهند فعالیت کنند فراهم کنیم وکمک کنیم از نظر فکری وقانونی.نظر شخصی من اینست که مردم خودشان باید دنبال حضور وفعالیت باشند.بنیادمسکن سالانه چه میزان تسهیلات استحکام ونوسازی (طرح ویژه مسکن روستایی ) پرداخت می کند؟تاکنون 6123 میلیارد ریال به 66 هزار و 577 نفر پرداخت کرده ایم.چه میزان تسهیلات ساخت مسکن روستایی داده می شود؟سالانه هفت تا هشت هزار واحد ساخته می شود وبه هر واحد وام 15 میلیون تومانی تعلق می گیرد.