اجرای الگوی کشت راهکار حل مشکلات کشاورزان هرمزگان

صبح ساحل، اجتماعی _ هرمزگان به علت برخورداری از شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب و وجود هزار کیلومتر نوار ساحلی در خلیج فارس و دریای عمان یکی از استانهای مستعد کشور برای توسعه کشاورزی در همه فصول سال است بطوریکه یک گلخانه طبیعی برای محصولات کشاورزی محسوب می شود .

سهم استان هرمزگان در تولیدات کشاورزی کشور حدود چهار درصد است که در بیش از 150 هزار هکتار سطح کشت صورت می گیرد.

کشت و تولید محصولات جالیزی به خصوص گوجه فرنگی، خیار و بادمجان طی چند سال گذشته در زمین های کشاورزی هرمزگان افزایش چشمگیری یافته است. به باورکارشناسان بازرگانی و کشاورزی زیاده روی کشاورزان در کشت یک محصول خاص موجب افزایش تولید و در نتیجه نبود کشش بازار یا بازارهای مصرف می شود و در نتیجه محصول تولیدی آنان بدون مشتری روی دستشان باقی می ماند تا جایی که حتی قادر به تامین هزینه های حمل آنها به مقصد بازار نیستند . پیازکاران و گوجه کاران هرمزگانی از جمله کشاورزانی بودند که محصولاتشان به علت کشت انبوه ، اشباع بازار و نبود خرید تضمینی به موقع از بین می رفت .

این در حالیست که آقای غلام پور معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان می گوید : در فصل سرما بیش از یک میلیون و 400 هزار تن انواع محصولات صیفی و سبـزی خارج از فصـل ِهرمزگان به بازارهای کشور عرضه می شود.

مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان می گوید : اکنون تنوع و کشت مناسب با منابع آب و خاک در 52 هزار هکتار زمین کشاورزی استان رعایت نمی شود .صادقی می افزاید : رعایت نکردن تنوع کشت و متناسب نبودن آن با منابع باعث می شود هر سال یک محصول در بازار با کاهش شدید قیمت و یک محصول دیگر با افزایش قیمت روبرو شود .سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان امسال برای جلوگیری از آنچه بر سر کشاورزان هرمزگانی می آمد اجرای طرح الگوی کشت را در برنامه خود قرار داده است.

الگوی کشت تعیین یک نظام کشاورزی با مزیت اقتصادی پایدار مبتنی بر سیاست ‌های کلان کشور ، دانش بومی کشاورزان و بهره‌گیری بهینه از ظرفیت های منطقه‌ای است .

کارشناسان می گویند : این الگو 50 سال در کشورهایی که اقتصادشان مبتنی بر کشاورزی است ، اجرا شده و در ایران که شرایط اقلیمی و طبیعی مناسبی برای کشاورزی دارد ،‌ به طور آهسته در حال اجراست .بر اساس گزارش منتشر شده از وزارت جهاد کشاورزی طرح الگوی کشت صحیح به منظور خروج از تک کِشتی محصولات صیفی در سال اول ( سال کشاورزی مهر91 تا مهر 92 ) برای اجرای آزمایشی در 6 استان کشور از جمله هرمزگان اجرا می شود.خلیلیان وزیرجهاد کشاورزی می گوید : در این طرح ، کشت محصولات کشاورزی در سراسر کشور کنترل و به کشاورزان توصیه های لازم برای کشت محصولات مورد نیاز بازار و فروش با قیمت مناسب ارائه می شود . این طرح در حالی اجرا می شود که هرمزگان چهارمین استان تولید کننده محصولات سبزی و صیفی در فصل زمستان است . رتبه نخست تولید بادمجان خارج از فصل با تولید 316 هزار تن در سال ، دومین تولید کننده گوجه فرنگی خارج از فصل در کشور با تولید 400 هزار تن در سال و بزرگ‌ترین تولیدکننده پیاز با تولید 235 هزار تن در کشور است. گوجه فرنگی ، بادمجان ، فلفل ، خیار ، کدو و پیاز بیشترین محصولات زراعی تولیدی کشاورزان در هرمزگان است .صالحی رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان خروج از تک کشتی با ارائه الگوی کشت مناسب هر منطقه به منظور برداشت متنوع محصول و بازارپسندی را از اهداف اجرای طرح اصلاح الگوی کشت در استان هرمزگان اعلام می کند. معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان هم می گوید : براساس این طرح کارشناسان جهاد کشاورزی با مراجعه حضوری و اندازه گیری مقدار و میزان شوری آب منطقه ، وسعت زمین زراعی ، کیفیت خاک و شرایط اقلیمی ، کشاورز را در انتخاب نوع محصول و همچنین میزان کشت راهنمایی می کنند .

غلام پور می افزاید : اکنون تک کشتی موجب افزایش تولید یک محصول در زمانی می شود که بازار مصرف کشش آن را ندارد و درنتیجه همه ساله شاهد ضرر و زیان شماری از بهره بردارانی هستیم که قادر به تامین هزینه های برداشت و حتی پرداخت کرایه حمل محصول خود به نزدیک ترین بازارهای مصرف نیستند .

وی اضافه می کند : صدها تن از محصولاتی مانند پیاز ، سیب زمینی ، گوجه فرنگی و بادمجان طی چند سال گذشته قبل از برداشت فاسد و چندین هزارتن پیاز خریداری شده (نرخ تضمینی) از سوی سازمان تعاون روستایی نیز به علت نداشتن مشتری به کلی فاسد و از گردونه مصرف خارج می شد .

غلامپور نتایج اجرای این طرح را ایجاد تعادل و تنوع در کشت برخی محصولات به ویژه سبزی و صیفی متناسب با عرضه و تقاضای بازار ، جلوگیری از نوسانات شدید قیمت و هدر رفت منابع آب و خاک ، پیشگیری از شیوع انواع آفت و بیماری گیاهی و کاهش مصرف سموم ، استفاده بهینه از ماشین آلات در عملیات مختلف زراعی ، بی نیاز شدن از خرید تضمینی و حفظ توازن بازار می داند .وی می گوید : طرح اصلاح الگوی کشت صحیح امسال در 55 هزار و 400 هکتار با پیش بینی میزان تولید یک میلیون و 340هزار تن محصول به عنوان مهم ترین اولویت کاری این سازمان به اجرا گذاشته شده است اما لازمه اجرای این طرح ملی همکاری کشاورزان با سازمان جهاد کشاورزی است .رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان می گوید : با هر کشاورز قرارداد بسته می شود و بهره بردار موظف به اجرای الگوی کشت است .صالحی می افزاید : تعاون روستایی هرمزگان در قبال خرید تضمینی محصول کشاورزانی که بدون قرارداد با سازمان جهاد کشاورزی کشت کنند ، تعهدی ندارد .معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان می گوید : تاکنون با 8 هزار نفر از بهره برداران درقالب 30 هزار هکتار از مزارع قرارداد کشت منعقد شده است.

غلام پور اجرای کامل و موفق این طرح را بسته به تداوم همکاری کشاورزان سبزی وصیفی کار این استان با جهاد کشاورزی اعلام می کند. کشاورزان نیز راضی به اجرای این طرح هستند ، رضایی باغدار مینابی می گوید : کارشناسان با توصیه هایشان مرا راهنمایی کردند که چه نوع محصولی متناسب با زمینم کشت کنم درحالیکه قبلا به تبع دیگر باغدارهای منطقه کشت می کردم. حاج احمد باغدار دیگری هم می گوید : پارسال پیاز اشک ما را درآورد امسال نظر کارشناسان را اجرا می کنیم تا ضرر نکنیم .عبدالرسول باغدار دیگر می گوید : امیدوارم جهادکشاورزی استان امسال محصولاتمان را بخرد تا مثل پیـاز مجبور نباشیم به علت تاخیر خرید ، آنها را دفن کنیم .با توجه به اهمیت الگوی کشت و ضرورت توجه به آن برای داشتن آینده ای روشن در کشاورزی باید عوامل مختلف بازدارنده آن آسیب شناسی شود تا با ایجاد الگویی کارآمد در کشاورزی رشد و توسعه اقتصادی به دست آید.