بندرعباس شهری نامهربان با معلولان

صبح ساحل ، اجتماعی - روز جهانی معلولان بهانه ای شد تا لابه لای دغدغه های رنگ و وارنگ اجتماعی و اقتصادی این روزها به دنبال روایت محدودیت ها و مظلومیت های این قشر باشیم. انسانهایی که به جرم نقص جسمانی به چوب بی مهری و نگرش نه چندان مثبت جامعه همیشه از حق مسلم و اولیه خود محروم بوده اند. اگر شما هم یک معلول هستید و یا در خانواده با این مشکل دست و پنجه نرم میکنید حتما با نگاهها و رفتار ناهنجار و ترحم آمیز مردم برخورد داشته اید. ناشناخته بودن معلولیت و نیازهای واقعی این افراد و عدم آموزش صحیح در این حوزه موجب شده تا راه درست حمایت از معلولان در پس ترحم های لحظه ای و کمک های آبکی مردم و مسولان گم شود اگر چه حرکت های توانمند سازی معلولان در اثر ورود به عرصه های اجتماعی و فعال شدن سازمان های مردم نهاد در این حوزه در جهت معرفی قابلیت های اجتماعی معلولان به خصوص در یک دهه گذشته اتفاقات مثبتی را در جهت نگرش درست مردم به مسایل  معلولان رقم زده است.سوم دسامبر روزی برای توجه جهانی به معلولیتسوم دسامبر مصادف با دوازدهم آذر در سال 1992 توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عنوان روز جهانی معلولان نام گذاری شد. توجه بزرگ ترین نهاد بین المللی به مساله معلولان سبب از بین رفتن مرز های تبعیض در کشورها برای معلولان شد. سازمان جهانی بهداشت معلولان را بزرگترین اقلیت جهان و 10درصد از جوامع می داند. بنابر آمار سازمان جهانی بهداشت هم اکنون بیش از 600 میلیون نفر از ساکنان کره زمین، به دلایل مختلف جسمی، روانی و اجتماعی، دچار ناتوانی و معلولیت هستند که 80 درصد این افراد در کشورهای جهان سوم زندگی می کنند. در ایران آمار معلولیت دقیق و مشخصی در دسترس نیست از سوی دیگر تعریف معلولیت در ایران و جهان هم متفاوت است حتی تعریف مرکز آمار با سازمان بهزیستی درباره معلولیت هم فرق میکند همین غیر دقیق بودن مرزهای شناخت معلولیت بزرگ ترین معضل در جهت ساماندهی معلولان است . بر اساس آخرین اعلام سازمان بهزیستی حدود دو درصد جمعیت کشور که شامل یک میلیون و ۳۰۰ هزار در شمار معلولان هستند که این افراد نیازمند دریافت خدمات مختلف توانبخشی هستند. معلولیت به نقل از آمار در هرمزگان در هرمزگان به صورت تقریبی 40 هزار معلول شناسایی شده که از این تعداد 1600 نفر در بندر عباس ساکن هستند. بر این اساس درصد معلولیت در هرمزگان بالاتر از میانگین کشوری است این آمار در حالی ارایه می شود که هنوز  افراد معلول در استان به صورت کامل شناسایی نشده اند. دلایل مختلفی برای بالا بودن معلولیت در استان می توان بر شمرد علاوه بر تصادفات و ژنتیک برخی از ویژگی های محیطی استان هم معلولیت در افراد را تشدید کرده  به عنوان مثال در شرق هرمزگان آمار معلولیت به دلیل پرت شدگی از درخت نخل و در غرب معلولیت به دلیل تصادف با شتر این آمار را افزایش داده است .روی کاغذ همه چیز مهیاست در عمل معلولان دست خالی هستندبر طبق اعلام بهزیستی بندر عباس معلولان بر اساس میزان معلولیت و با تایید کمیسیون می توانند از خدمات اشتغال، درمان و آموزش این سازمان استفاده کنند به گفته لطیفی کارشناس حوزه توانبخشی بهزیستی بندر عباس معلولان در زمینه اشتغال می توانند از وام و امکان معرفی به سازمان هایی مانند شهرداری و میادین میوه و تره بار برای گرفتن تخفیف و امکان اشتغال استفاده نمایند هر چند به گفته این کارشناس فعالیت بهزیستی تنها شامل تهیه زمینه اشتغال معلولان می شود و نه فرصت های واقعی اشتغال. به گفته لطیفی خدمات توان پزشکی و توان بخشی برای معلولان نیز تنها با تخصیص اعتبار کشوری امکان ارایه رایگان دارد. امکان تحصیل رایگان دانشجویان در دانشگاه آزاد بندر عباس از جمله دیگر خدماتی است که بهزیستی به مددجویان خود ارایه می دهد. به نظر می رسد همه خدمات برای معلولان به اما و اگر هایی در بهزیستی ختم می شود این صحبتی است که صرامی مادر یک معلول می گوید او که فرزندش از معلولیت ذهنی و کم بینایی شدید رنج می برد نبود پوشش بیمه ای و امکان استفاده از مکان های عمومی در سطح شهر را چالش اساسی برای خانواده های معلولان می داند. حقوق معلولان چشم انتظار نگاه مجلس ایران جزو 40 کشوری است که قانون جامعی در مورد معلولان دارد اما در این قانون، ضمانت اجرایی و بودجه پیش بینی نشده بود به همین دلیل از سال گذشته تلاش هایی برای بازنگری و قرار دادن ضمانت اجرا و بودجه رسمی در این قانون در قالب طرح از سوی مجلس ارائه شد تا نهادها و سازمان‌ها از اجرای آن شانه خالی نکنند مناسب‌سازی معابر برای رفت و آمد معلولان، سهمیه 3 درصدی اشتغال  و تامین مسکن توان‌یابان، فقط گوشه‌ای از مفاد قانون جامع حمایت از معلولان است که جز در موارد نادر، اجرا نمی‌شود.یوسف جلالی مدیر یکی از موسسات خیریه معلولان مسکوت ماندن این قانون را به دلیل ناهماهنگی میان دستگاههای اجرایی از جمله مجلس و شورای نگهبان دانسته و می گوید: در صورت تصویب این قانون می تواند به حقوق معلولان کمک شایانی می کند مناسب سازی شهری برای معلولان کی و کجامعلولان به هر نحو از نقص عضو ناچار هستند در جامعه ای تردد کنند که حتی برای انسانهای سالم هم پیاده روها و خیابان های امنی ندارد این مساله به بهای خانه نشینی و انزوای بیشتر معلولان تمام شده است. کودکانی که به جرم نقص عضو از بازی در پارک ها محروم هستند و بزرگ سالانی که نمی توانند به راحتی در خیابان ها، کتابخانه ها و سایر مراکز عمومی تردد نمایند. معلولان در هرمزگان و حتی بندر عباس هم وضعیت بهتری ندارند اگر چه در سال گذشته اغلب معابر پیاده رو شهر بازسازی شد اما هنوز هم یک معلول جسمی حرکتی برای گذشتن از این معابر با چالش های اساسی رو بروست ضمن اینکه بسیاری از ادارات، مساجد و وسایل نقلیه عمومی هیچ امکانی برای استفاده از معلولان پیش بینی نشده است. مجید عسگری زاده عضو شورای شهر بندر عباس  هم با اذعان به کمبودهای معلولان  در حوزه شهری توجه به حمل و نقل معلولان و الزام به مناسب سازی در ساختمان های احداث شده در بندر عباس را از جمله مصوبات شوارای شهر برای سال 97 عنوان کرده و گفت: من به عنوان یک شهروند همیشه شرمنده معلولان هستم چرا که کمبودها برای معلولان در همه جا مشهود است. در همین رابطه جلالی مدیر و عضو هیات مدیره موسسه خیره جهش هم معتقد است باید کمیته هایی مانند مناسب سازی فضای شهری فعال شود  تا زمینه برای ورود بیشتر معلولان به جامعه فراهم شود به گفته وی اگر چه شهرداری امکانات و اقدامات خوبی را برای معلولان در سطح شهر فراهم کرده است اما کمبودها هنوز هم در این حوزه بسیار زیاد است. به گفته وی باید به معلولان هم به اندازه سایر شهروندان بها داده شود واین مساله می تواند با دادن امکانات به مراکز نگهداری از معلولان به راحتی میسر شود.