یک فعال دانشجویی حوزه دریا:

صبح ساحل ، اجتماعی - در گذر زمان بسیاری از وقایع مهم در پهنه‌ی دریا به فراموشی سپرده می‌شود. با توجه به موقعیت استراتژیک ایران و داشتن مرزهای آبی طویل، کشورمان دارای فرهنگ‌های متفاوت در دریانوردی و زندگی و صنایع دستی ساحل نشینان است.

امروزه تمایل مردم به مدرنیزه شدن باعث شده که این فرهنگ و آداب قدیمی به  فراموشی سپرده شود. یک فعال دانشجویی حوزه دریا با بیان اینکه وظیفه‌ی دولت‌ها است که از این فرهنگ‌ها محافظت کرده  و اجازه‌ی فراموشی بیشتر را ندهند، گفت: این امر میسر نمی‌شود مگر اینکه در قالب محیطی به نام موزه این‌ها نگهداری و حفظ شود.

امیررضا یاقوتی عنوان کرد: موزه در واقع بازتابی از انسان و فعالیت‌های او بوده چرا که موزه‌ها درواقع از محیط طبیعی فرهنگی و اجتماعیِ یک جامعه به زبان ویژه‌ای سخن گفته و چون واقعیات را بیان می‌کند می‌تواند به تمام قشرهایِ جامعه از کوچک یا بزرگ و از با سواد یا کم سواد به اندازه‌ی درک آن‌ها اثر کند.

وی اضافه کرد: امروزه نقش موزه‌ها تنها در جنبه‌ی تفریحی آن‌ها خلاصه نمی‌شود بلکه می‌تواند علوم گذشته را آموزش داده و یا حتی تولید علم کند.

این فعال دانشجویی با تاکید بر اینکه موزه‌های دریایی نمودی از دریا و دریانوردی، بندر و ساحل‌نشینان و موجودات و جاذبه‌های دیدنی دریا و همچنین حفاظت و آموزش این موارد به دیگران است خاطرنشان کرد: امروزه اکثر کشورهای دنیا به نقش موزه‌های دریایی در اعتلای صنایع مرتبط به دریا پی برده‌اند و برای رسیدن به این هدف اقدام کرده‌اند.

وی با اشاره با کشورهای پیشرو در این زمینه مانند انگلیس و فرانسه و هلند تصریح کرد: کشورهایی مثل کشور انگلستان با موزه‌ی دریانودی گرینویچ، موزه ی ملی دریانوردی پاریس در فرانسه و یا موزه‌ی دریانوردی روتردام هلند در این زمینه پیشقدم شده‌اند که این امر باعث شده که سالانه میلیون‌ها گردشگر را به خود جذب کرده و منبع درآمد خوبی برای این کشورها باشد.

یاقوتی اضافه کرد: البته درآمد، هدف اصلی این موزه‌ها نیست و این کشورها با رونق موزه‌ی خود به حفظ و ترویج فرهنگ و هنر خود پرداخته‌اند.

وی در خصوص آثار این موزه‌ها بیان کرد: مواردی مانند سیر پیشرفت ابزارها و تکنولوژی‌های استفاده شده برای ساخت و پیشرانش کشتی، صنایع دستی مردم ساحل نشین به خصوص صنایع دستی برگرفته شده از دریا، بخش موزه‌ی تاریخ طبیعی برای نمایش جانداران مومیایی شده ی دریاییِ منطقه، بخش نگهداری از گونه‌های دریایی در حال انقراض، کتابخانه‌ی مجهز مختص کتاب‌های مرتبط با دریا، بخش آموزشی برای آشناییِ دانشجویانِ رشته هایِ مرتبط به دریا با اصول کار صنایع گذشته و سیر امروزی شدن آن‌ها، ویترین‌هایی برای عکس‌ها، تمبرهای پستی، سکه ها، یادگاری‌ها، نقشه‌ها و طرح‌های منقوش مرتبط به دریا و بخش مجسمه و عکس از دریانوردان معروف و کشتی‌سازانِ برتر و یا افراد مهم در حوزه‌ی دریا برای تجلیل از آن‌ها را می‌توان نام برد.

یاقوتی با بیان اینکه در کشور ایران متاسفانه تنها یک موزه تخصصی دریا در بندر بوشهر وجود دارد ،عنوان کرد: همین موزه هم به شیوه‌ی سنتی اداره شده و امکانات محدود آن نمی‌تواند جوابگوی نیازهای بازدیدکنندگان باشد.

وی اضافه کرد: در این موزه حدود 40 شناور سطحی و زیر سطحی قرار دارد که البته بیشتر این‌ها شناورهای جنگی هستند که از زمان قاجاریه تاکنون مورد استفاده قرار گرفته بودند و اکنون از رده خارج شده‌اند.

این فعال دانشجویی تصریح کرد:علاوه بر موزه‌ی دریا و دریانوردی خلیج‌فارس بوشهر چند موزه‌ی مردم‌شناسی در شهرهای گوناگون از جمله بندر لنگه هم به مقوله‌ی دریا می‌پردازند که چون فعالیت آن‌ها محدود است به بررسی آن‌ها نمی‌پردازیم.

یاقوتی با تاکید بر اینکه ایران نیازمند یک موز‌ه‌ی جامع ملی دریایی است که تمامی آداب دریانوردی و ساحل‌نشینان مختلف کشور را یک‌جا جمع کند خاطرنشان کرد: با توجه به موقعیت خوب شهر بندرعباس که سالانه پذیرای گردشگران زیادی است و از سویی این شهر دارای مشاغل زیاد وابسته و مربوط به دریا است که از جمله آن‌ها می‌توان بزرگ‌ترین  مجتمع کشتی‌سازی ایران ایزوایکو و بزرگ‌ترین بندر تجاری ایران بندر شهید رجایی را نام برد.

وی با بیان اینکه با وجود این ظرفیت‌ها متاسفانه شهر بندرعباس موزه‌ی مناسب دریایی ندارد افزود: شهر بندرعباس دارای پنج موزه است که جا دارد با ایجاد یک موزه‌ی ملی دریایی به پیشرفت این شهر و حفظ ارزش‌های ملی و دریایی کمک کنیم.

این فعال دانشجویی با پیشنهاد اینکه این موزه به صورت آموزش محور اداره شود اضافه کرد: پیشنهاد می‌شود که ملوانان و دریانوردان قدیمی و باتجربه که بازنشسته شده‌اند را به عنوان راهنما در موزه استخدام کنند تا برای بازدیدکنندگان تجربیات خود را بازگو کنند. 

همچنین می‌توان از دانشجویان خلاقِ رشته‌های مرتبط با دریا برای انجام آموزش به کودکان و نوجوانان و ترغیب آن‌ها به رشته‌های دریایی بهره گیرند که در دراز مدت می‌تواند سبب کشف استعدادهای جدید شود . 

وی در مورد رویکردهای این موزه عنوان کرد:   شناساندن روشهای ماهیگیری، صنایع دستی و زندگی بندرنشینان از شهرهای مختلف کشور در قالب غرفه‌های هر شهر،  بخش تاریخ طبیعی و حفاظت از گونه های خاص دریا،  بخش مشاهیر دریایی،  بخش تمبر و اسکناس های دریایی،  سالن اجتماعات که ملوانان قدیمی برای بازدیدکنندگان خاطرات دریایی خود را بازگو کنند،  فروشگاه صنایع دستی و  اسکله و گشت دریایی با لنج‌های چوبی یا کشتی‌های قدیمی که وسایل درون آن از امکانات قدیمی باشد.

یاقوتی خاطرنشان کرد: از میان این رویکردها، دو مورد آخر نه تنها می‌تواند هزینه‌های جاری خود را تامین کند بلکه درآمدزایی هم داشته باشند که این باعث پیشرفت روزافزون موزه نیز می‌شود.

این فعال دانشجویی در باره متولی این موزه اظهار کرد: سازمان  میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری، شهرداری ها، سازمان حافاظت محیط زیست، سازمان بنادر و دریانوردی، نیروی دریایی ارتش و سپاه پاسداران و حتی بخش خصوصی می‌توانند علاوه بر سهیم بودن در اعتلای فرهنگ کشور در این کار سرمایه گذاری کرده و درآمد خوبی را هم کسب کنند.

یاقوتی در پایان گفت: امید است مسئولین با تاسیس چنین موزه‌ای به حفط فرهنگ دریایی کشور و اعتلای آن کمک کنند./ ایسنا