گرمازدگـــی در کمین هرمزگانی‌ها

صبح ساحل ، حوادث -   اعظم رام فصل تابستان است خرماپزان،  گرما و شرجی. فصلی که دمای هوا در استانهای جنوبی گاهی از مرز 50 درجه نیز می‌گذرد و ساکنان این استانها درجه حرارت بالای 50 درجه سانتیگراد را تجربه می کنند.در برخی روزها بیمارستان‌ها در حالت آماده‌باش قرار می گیرند  و در خصوص صرفه‌جویی در مصرف آب و حامل‌های ‌انرژی نیز هشدار داده می شود.

هوا داغ و رطوبت  بالا است. عرق ریزی شدید، رنگ پریدگی، گرفتگی عضلات، خستگی یا ضعف، تهوع یا استفراغ و سردرد و سرگیجه   از علایم شایع ی  است که نشان می دهد فرد دچار   گرمازدگی شده  است و  در صورت عدم درمان گرمازدگی فرد به عارضه مهلك بیهوشی  ناشی از گرما زدگی مبتلا می شود. کودکان، سالمندان، بیماران مزمن قلبی، دیابتی و مبتلایان به نارسایی کلیه و مبتلایان برخی بیماری‌های پوستی که با اختلالات غدد عروقی مواجهند افراد مستعد گرمازدگی هستند و پزشکان توصیه اکید دارند که این افراد  بیشتر باید احتیاط کنند و در مکان های گرم و بدون تهویه قرار نگیرند و در هوای گرم، از منزل بیرون نروند.

به گفته دکتر نوروزیان مدیر روابط عمومی و امور بین الملل دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، شهروندان تلاش کنند که در حد امکان در ساعات اوج گرما و تابش مستقیم نور خورشید (ساعت ۱۱ تا ۱۵) حتی الامکان در منزل بمانند و کمتر در معرض نور خورشید قرار گیرند.

 وی گفت: از آنجایی که انسان ها موجودات خون گرمی محسوب می شود به همین دلیل دمای بدن انسان ها در فصل های مختلف به ویژه تابستان و زمستان باید در دمای خاصی قرار گیرد.وی با اشاره به اینکه با افزایش یا کاهش دما، محدوده حرارت بدن انسان تغییر نمی کند، تصریح کرد: تمامی واکنش های شیمیایی و متابولیسم های بدن انسان همه در محدوده دمایی خاصی صورت می گیرد، بنابراین اگر به هر دلیلی از جمله سرمازدگی و یا گرمازدگی این دما تغییر یابد، تبادل آب، املاح و متابولیسم در بدن مختل می شود.

دکتر فاطمه  نوروزیان تصریح کرد: از آنجایی که افزایش دمای بدن بیمار و تب شدید به علت فعال شدن مکانیسم دفاعی از فعالیت میکروب ها و ویروس ها جلوگیری و آن ها را نابود می کند لذا تب بیمار با دارو و تحت نظر پزشک باید کنترل شود، در غیر اینصورت در برخی از افراد بخصوص کودکان زیر پنج سال منجر به تب تشنج می شود.

وی با بیان اینکه گرمازدگی تحت شرایط محیط ایجاد می شود، گفت: سیستم تبادل گرما و تنظیم درجه حرارت بدن انسان به علت قرارگیری بیش از اندازه فرد در هوای گرم و تابش مستقیم نور خورشید ، دچار اختلال شده و سیستم تنظیم دمای بدن از کنترل خارج می شود.

دکترنوروزیان گفت: در این حالت افزایش دمای بدن به دلیل مکانیسم دفاعی بدن در برابر میکروبها نیست بلکه در اثر قرار گرفتن بیش از اندازه فرد در هوای گرم و تابش مستقیم خورشید، سیستم تبادل گرما و تنظیم درجه حرارت بدن انسان دچار اختلال شده و واکنشهای طبیعی بدن جهت افت دما مانند عرق کردن نیز عمل نمی کنند و سیستم تنظیم دمای بدن از کنترل خارج می شود.

علایم و نشانه های گرمازدگی

مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان با اشاره به علائم و نشانه های گرمازدگی اظهار کرد: اگر دمای بدن انسان از حالت نرمال خارج و به ۴۰ درجه سانتیگراد برسد فرد دچار گرمازدگی شده است و فرد گرما زده با مشکلاتی نظیر داغی و خشکی پوست، سردرد و سرگیجه ، احساس خستگی مفرط، تهوع ، گرفتگی(کرامپ عضلانی) و احساس تشنگی بسیار روبرو می شود.

وی افزود: تپش قلب، مشکلات تنفسی، احساس ضعف شدید، گشاد شدن مردمک و در صورت طولانی شدن گرمازدگی، بیهوشی از دیگر نشانه های گرمازدگی است که در صورت تداوم خطرات زیان بار دیگری همچون تشنج و حتی مرگ را به همراه خواهد داشت.

مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی با اشاره به اینکه گرمازدگی بیشتر متوجه بیمارانی می شود که از بدن خود کمتر مراقبت می کنند، تصریح کرد: معلولان، سالمندان، کودکان و معتادان و نیز سایر افراد همچون ورزشکاران و افرادی که به واسطه شغل خود مدت زمان زیادی را در فضای باز و گرم سپری می کنند نیز دچار گرمازدگی می شوند.

پیشگیری از گرمازدگی

دکتر نوروزیان با اشاره به راههای موثر در پیشگیری از گرمازدگی تصریح کرد: نوشیدنی های خنک، استفاده از کلاه های نقابدار، کرم های ضد آفتاب، عینک آفتابی، پوشیدن لباس های خنک با رنگ روش و اجتناب از ماندن در خودروهای بسته از جمله راهکاری پیشگیری از گرمازدگی است.

اقدامات موردنیاز در مواجهه با فرد گرما زده

وی با اشاره به اقدامات موردنیاز در مواجهه با فرد گرما زده یادآور شد: ابتدا بیمار را به جای خنک یا سایه منتقل کرده، لباس های اضافه را بیرون آورده و به آهستگی دما بدن را پایین بیاورید (استفاده از اسفنج، پارچه های مرطوب و یا اسپری آب خنک و باد زدن ملایم) همچنین بهتر است در طول این مدت یک نفر مراقب بیمار و در کنار او باشد و ضربان قلب و تنفس و سطح هوشیاری وی را کنترل کند.

نوروزیان با تاکید بر اینکه در صورت هوشیار بودن فرد گرمازده نوشیدن مایعات خنک توصیه می شود، خاطرنشان کرد: با اقدامات انجام شده تقریبا بعد از نیم ساعت بیمار به حالت عادی باز می گردد ولی اگر بیمار دارای سطح هوشیاری پایین و یا دچار اختلال قلبی تنفسی شده است باید سریعا به بیمارستان انتقال داده شود.