بازآفرینی شهری طرحی برای احیای بافت‌های ناکارآمد

صبح ساحل ، اقتصادی - رها//  مدیر معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی استان هرمزگان عنوان کرد: اجرای طرح بازآفرینی شهری یکی از موثرترین راه ها برای احیای بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری است که به صورت گسترده در شهر بندرعباس در حال اجرا است.

ابراهیم گورانی در گفتگو با خبرنگار صبح ساحل در تشریح اجرای طرح بازآفرینی شهری توضیح داد: آنچه امروزه جامعه نابسامان شهری با آن روبروست، مسائل و مشكلاتی است كه در حوزه بافت فرسوده، ناكارآمد، حاشیه نشینی و... بوجود آمده است و تاكنون طرح ها، برنامه ها و دیدگاههای مختلفی جهت حل این مشكلات عنوان شده اما هریك از آنها به نوعی نتوانسته است در حل مشكلات موفق باشند.

وی در ادامه گفت: طرح ها و برنامه های زیادی در حوزه بافت های ناكارآمد تهیه شده اند، برخی اجرا شده اند اما همچنان نارضایتی و مشكلات وجود دارد. 

این مسئول با تاکید بر اینکه هركدام از طرح ها به زبانی سخن گفته اند اما این زبان، زبان ساكنان و افراد آن محلات نبوده و نیست بیان کرد: طرح باز زنده سازی، نوسازی و بهسازی، بازگشایی معابر، ارائه خدمات در محلات، همه اینها به نوعی و در هر گوشه ای از شهرها اجرا شده اما نتوانسته اند در این راستا موفق باشند.

مدیر معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی استان هرمزگان اظهار داشت: زمانی این مدعا اثبات می شود كه به عینه می بینیم چالش های اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی ما در محلات بیشتر شده و محدوده های ناكارآمد شهرها گسترش می یابند.

گورانی درادامه در پاسخ به این پرسش که اقدام شهرداری ها در راستای احیای بافت های ناکارآمد شهری چگونه بوده است اذعان داشت: شهرداری ها در این حوزه دست به اقدامات جسته و گریخته زده اند، اما از آنجایی كه شهردایها دارای توان مالی بالایی نیستند و این پروژه ها در راستای تامین درآمد برای شهرداریها نیستند، با گذر زمان از آن فاصله گرفتند و به معضلی برای ساكنان تبدیل شده اند.

وی اضافه کرد: بنابراین در این برهه نیاز به رویكرد جدیدی بود كه بتوان این نابسامانی ها را پاسخ گفت و با یك برنامه جامع مسائل و مشكلات این محلات را جامه عمل پوشاند شاید بهترین واژه ای كه بتوان در این راستا تعریف كرد واژه بازآفرینی شهری باشد.

این مقام مسئول با تصریح بر اینکه بازآفرینی شهری با حفظ فضاهای كالبدی بر تشابهات كالبدی و ظاهری آنها تاكید می كند گفت: بطور كلی بازآفرینی دمیدن روح جدید در كالبد كهن است اما آنچه امروزه در معنای بازآفرینی می بینیم توجه به كالبد و آنچه در كالبد است توجه به مردم، فرهنگ، وضعیت اجتماعی و همه آنچه در این بافت وجود دارد.

مدیر معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی استان هرمزگان ادامه داد:  از دهه هشتاد قرن بیستم در بسیاری از شهرها شاهد آن هستیم كه یك نظریه علمی تجربه نشده در بسته اجرایی تكمیل می شود که این یك فرآیند مولد است كه سبب شكل گیری انواع مختلف بازآفرینی مانند بازآفرینی در حوزه فرهنگی، اجتماعی، كالبدی و دیگر موارد می شود.

گورانی در خصوص بافت های فرسوده و ناکارآمد شهر بندرعباس نیز یاداور شد:بندرعباس با مساحت هفت هزار و 113  هكتار دارای هزار و 372  هكتار بافت فرسوده، 53 هكتار بافت تاریخی و هزار و 700  هكتار سكونتگاه غیررسمی می باشد. 

وی افزود: با توجه به اینكه حدود 43 درصد كل شهر بندرعباس را محدوده بافت فرسوده و سكونتگاههای غیررسمی تشكیل میدهد، اهمیت توجه به بحث بازآفرینی  در بهسازی و نوسازی بافت شهر بندرعباس پرواضح است.

این مقام مسئول تصریح کرد: در این راستا پروژه های متعددی در بافت های فرسوده و ناکارامد اجرا شد و یا در حال انجام است از جمله بازآفرینی سیمای شهری بندرعباس، پیاده راه سازی خیابان حافظ، طرح بهسازی و ساماندهی محدوده ساحلی (بوستان ولایت تا بوستان ورزش)، محور دلگشا را آغاز کرده است. 

مدیر معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی استان هرمزگان در ادامه با اشاره به طرح بازافرینی محله چاهستانی ها توضیح داد: اجرای طرح بازافرینی در محله چاهستانی ها  پس از تهیه و تصویب طرح ساماندهی بافت ناكارآمد در كمیسیون ماده پنج و در ادامه سند دار كردن كلیه پلاك ها و قطعات و بازگشایی معابر در سطح محله ، بحث سیما و منظر این محله نیز مطرح شد چرا كه به وضوح می توان شاهد بحران هویت معنایی در بافت معماری محله چاهستانیها بود.گورانی اذعان داشت: رویكرد بازآفرینی شهری در محلات شهر بندرعباس از جمله تپه الله اكبر و شهرك توحید با توجه ویژه ای به بهسازی و نوسازی و با رویكرد مشاركت جویانه در دست اقدام توسط اداره كل راه و شهرسازی بوده كه نه تنها در كالبد كه در وضعیت اجتماعی و اقتصاد را مدنظر دارد.

وی تصریح کرد: توجه به این مفهوم میتواند تحولات زیادی را در این حوزه فراروی مدیریت شهری شهرهای استان قراردهد، لازمه این كار توجه به اصل مشاركت شهروندان و نیازهای آنها در این بافت هاست.

این مقام مسئول در ادامه عنوان کرد: اما یكی از مهمترین پروژه هایی كه پس از حضور رئیس جمهور و وزیر راه و شهرسازی در هرمزگان كلید خورد، طرح بازآفرینی محله چاهستانیها بود كه در راستای سیاستهای دولت در حوزه بافت های فرسوده قرار گرفت.

مدیر معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی استان هرمزگان توضیح داد: با بررسی همه جانبه این طرح شاید در وهله اول نتوان چنین پروژه ای را باور كرد اما با همكاری و مشاركت همه دستگاه ها و بویژه مشاركت اجتماعی ساكنان به عنوان هویت این محله، عملیات بازگشایی آن آغاز شده است.

گورانی افزود: طرح هایی كه به لحاظ شهرسازی و معماری در حوزه معابر و كاربریها تهیه و به تصویب مراجع ذیربط رسید و از طرفی مشاركت اجتماعی و ظرفیتهای محلات نیز در این حوزه بكار گرفته شد. ابراهیم گورانی مدیر معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی استان هرمزگان در پایان با یاداوری اینکه آنچه تاكنون از بازآفرینی شهری در بندرعباس از آن یاد می شود یك تجربه تقریبا موفق است كه به محلات دیگر از جمله شهرك توحید و تپه الله اكبر نیز رسیده گفت: امید است با تاكید بر قراردادن معماری بومی و توجه به سیما و منظر شهری در ساخت و ساز های جدید در این محلات بتوان اقدام جدیدی در تكمیل این فعالیت ها در محلات مذكور به حساب آورد.