سوزا، شهری ناشناخته در دل تنگه هرمز

صبح ساحل ، اجتماعی - بندر سوزای قشم به عنوان بزرگترین بندر منطقه شرایط ویژه ای برای پهلوگیری کشتی های اقیانوس پیما دارد که هیچ گونه زیرساخت لازم بندری و دریانوردی در منطقه مسقر نیست.

به گزارش  هرمز؛جنوب غرب جزیره قشم و در قسمت جنوبی تنگه هرمز “شهر سوزا ” را در خود جای داده که از سال ۷۹ از بخش شهاب خارج و به عنوان منطقه شهری مستقل شد؛ شهر سوزا با جمعیتی بالغ بر هشت هزار نفر سابقه تاریخی در امور تجاری و دریانوردی دارد که به گواه مدارک باستانی و آثار به جا مانده از گمرک قدیمی با کشورهای آفریقایی ،کشورهای حاشیه خلیج فارس ، پاکستان ، هندوستان و خلیج عدن تبادلات تجاری داشته است.

وجود تأسیسات آبی از قبیل  چاه، آب بند، برکه های آب و …در محدوده شهر سوزا بیانگر قدمت و سابقه  طولانی سکونت در منطقه می باشد که آب بند و سد “خور راک” یکی از آثار و بناهای قدیمی در منطقه است با این حال اثر و بنای تاریخی در سوزا ثبت نشده شده است.

سدلیت یا خالصی و سدگوران متعلق به دورهٔ ساسانیان مهم ترین آثار تاریخی به جا مانده در مجاورت سوزا می باشد همچنین وجود دره‌ها و تنگه های چشم نواز و منحصر به فرد موسوم شهر سوزا به شمار می رود که دره های کلمادون ، لرد ، چیرا ، گزدون ، بنه گردن از مهم ترین عناصر زیبایی منطقه می باشند.

اقتصاد مردم سوزا به صورت سنتی وابسته به دریا و بندر است و از آنجایی که منطقه با کمبود منابع آبی و خاکی همراه است، کشاورزی در آن رونق ندارد و تنها به صورت خرد نخلدارای مشاهده می شود همچنین شهر سوزا هیچ نوع فعالیت صنعتی در خود ندارد و حتی تولید صنایع دستی نیز بین اهالی سوزا رایج نیست از این رو ساکنان منطقه با صیادی و قایقرانی معیشت خود را می گذرانند.

منطقه جنوبی سواحل قشم دارای سواحل صخره‌ای و ماسه‌ای است و منطقه بندر سوزا نیز میدان امواج و جریان ضعیف است از این رو موج‌شکن‌های بندر سوزا در سال ۱۳۶۲ شمسی ساخته ‌شده‌ به علت انباشته شدن رسوب کارایی خود را از دست داده این درحالی است که بندر سوزای قشم به عنوان بزرگترین بندر منطقه با ۴۸ متر آبخور، شرایط ویژه ای برای پهلوگیری کشتی های اقیانوس پیما دارد .

فعالیت در زمینه ماهی خشک یکی از مهم ترین عرصه های اقتصادی اهالی شهر سوزاست که به صورت سنتی و دستی در این زمینه فعالیت دارند و می توان سوزا را مهم ترین کانون تولید ماهی خشک در هرمزگان دانست.

فعالیت کارخانه فرآوری ماهی در شهر سوزا یکی از پرحاشیه ترین واحدهای صنعتی در جزیره قشم بود که در سال های گذشته موج گسترده ای از اعتراضات و انتقادات مردم را موجب شده بود چرا که این واحد فراوری به دلیل قرار گرفتن در محدوده شهری و عدم رعایت موازین بهداشتی آثار زیان بار زیست محیطی را در منطقه به بار آورده بود و بوی متعفن ناشی از ماهی خشک جنجالی ترین موضوع به شمار می رفت.

بروز مشکلات تنفسی و ریوی به دلیل استشمام بوی بد ماهی در منطقه چالشی جدی برای ساکنان سوزا به شمار می رود که بسیاری را مجبور به ترک محل و مهاجرت از منطقه کرد و در نهایت با ورود بازرسان و مسئولان به موضوع مساله تا اندازه ای حل و فصل شد.

صیادی بومیان و فعالیت سنتی در زمینه ماهی خشک از یک سو و فعالیت مجدانه کارخانه پودر ماهی با وجود تمامی نظارت ها و اعتراضات در سوزا مانعی برای رفع کامل معضل بوی تند ماهی است و موجب شده تا از دهها کیلومتر دورتر از مرکز شهر سوزا بوی مشمئز کننده ماهی مشام رهگذران را آزار دهد که این موضوع برای ساکنان و گردشگران آسیبی جدی به شمار می رود.