01

دی

1403


اقتصادی

09 دی 1397 07:44 0 کامنت

صبح ساحل ، اقتصادی - شهناز حاجی‌قاسمی: آمارهای منتشرشده حکایت از روند افزایشی رسوب کالا در بنادر دارد. بر اساس اظهارات بهزادیان، مدیرکل امور بندری سازمان بنادر کالایی که 2 ماه در گمرک بماند متروکه تلقی می‌شود.

وی در گفتگو با مهر با اشاره به حجم بالای کالاهای دپو شده در بنادر گفت: 50 درصد از این کالاها مربوط به سال 97 و مابقی به‌پیش از آن مربوط است.

مدت‌زمان رسوب کالا یکی از معیارهای ارزیابی عملکرد بنادر است و کشورهای مختلف با تدوین قوانین منسجم سعی در کاهش زمان رسوب کالا دارند. اله مراد عفیفی پور، مدیرکل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان و مدیر منطقه ویژه اقتصادی بندر شهیدرجایی درباره مدت‌زمان نگهداری کالا در بنادر ایران گفت: بر اساس آخرین بخشنامه به گمرك که مربوط به شهریورماه 97 است مدت ماندگاری كالاها در اماكن گمركی دو ماه اعلام‌شده كه این زمان تا یك ماه دیگر قابل تمدید است.

این مهلت قبلاً سه ماه بوده است كه به لحاظ جلوگیری از رسوب كانتینر یك ماه كاهش پیداکرده است. همچنین متوسط زمان ماندگاری كانتینر در بندر شهید رجایی 50 روز است.

باوجودآنکه بخشنامه دولت مدت‌زمان معینی برای ماندگاری کالا مشخص کرده است بااین‌حال حجم زیادی از کالاها به مدت چندین ماه یا سال در بنادر و گمرکات کشور رسوب شده است.

عفیفی پور دلایل متعددی برای رسوب کالا عنوان می‌کند. در ادامه مشروح گفتگوی عفیفی پور با روزنامه «صبح ساحل» درباره وضعیت رسوب کالا در بنادر را می‌خوانید.

 در گزارش‌های متعددی به رسوب كانتینر در بنادر اشاره‌شده و در سال‌های گذشته بنادر شهید رجایی و باهنر میزان رسوب كانتینر بالایی داشته است. لطفاً در این مورد توضیح دهید.

بخش عمده‌ای از رسوب كالا و كانتینر ناشی از مشكلات اسنادی است كه صاحبان كالا با گمرك داشته و به‌ناچار و تا رفع این مشكلات اسنادی كالا و كانتینر در بنادر می‌مانند.

به‌طورکلی بر اساس ماده 24 قانون امور گمرکی، مدت مجاز نگهداری كالا در انبارهای گمرکی از تاریخ تحویل كالا به این اماكن سه ماه است و حداكثر تا دو ماه قابل تمدید می‌باشد؛ درصورتی‌که ظرف مدت تعیین‌شده، صاحب كالا برای انجام تشریفات گمرکی و پرداخت وجوه متعلقه اقدام ننماید، كالا مشمول مقررات متروكه می‌شود.

پس از گذشت مهلت تعیین‌شده، اخطارهای قانونی ارسال و اقدامات قانونی باید از طرف گمرک جهت تحویل كالاها به اموال تملیكی صورت پذیرد.اما در خصوص مناطق ویژه به استناد ماده 14 آئین‌نامه اجرایی قانون تشكیل و اداره مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران مهلت توقف كالاهای واردشده به منطقه توسط سازمان منطقه تعیین می‌شود و این مهلت می‌تواند در مناطق ویژه در نقاط مختلف، متفاوت باشد.

پس اولین تفاوت مقررات منطقه ویژه و گمرک در نگهداری كالا همین موضوع است كه مدت اولیه نگهداری كالا در مناطق گمرکی صراحتاً 3 ماه اعلام و با احتساب مدت یک‌ماهه، اخطار كتبی 4 ماه است.

این در حالی است كه مدت نگهداری كالا در مناطق ویژه را مدیر منطقه مشخص می‌کند و پس از اتمام این مدت یک ماه هم به‌عنوان مدت در نظر گرفته‌شده جهت اخطار كتبی لحاظ می‌شود.

بر همین اساس سازمان منطقه ویژه می‌تواند در ظهر قبض انبار مهلت را به‌عنوان شرط ضمن عقد قید كند و به امضا صاحب كالا در مهلت تعیین‌شده كالای خود را خارج نسازد و یا تعیین تكلیف نكند.

پس از گذشت یک ماه از اخطار كتبی برای اقامتگاه قانونی صاحب كالا، سازمان منطقه ویژه مجاز است رأساً نسبت به اجرای ضوابط مورد عمل خود اقدام نماید.

بر همین اساس بر اساس مصوبه هیئت عامل سازمان بنادر و دریانوردی تا قبل از شهریورماه سال جاری مدت نگهداری كالا در مناطق ویژه 3 ماه تعیین‌شده بود كه از شهریورماه سال جاری به لحاظ جلوگیری از احتكار كالا و هدف كاهش رسوبی كالاها این مدت 2 ماه اعلام‌شده كه در حال حاضر اجرا می‌شود.

با توجه به توضیحات ارائه‌شده، كالاها در این زمینه به سه دسته تقسیم می‌شود: دسته اول كالاهای مهلت گذشته است که به كالاهایی گفته می‌شود كه مهلت مجاز توقف آن در منطقه ویژه به پایان رسیده است و شرکت‌های انباردار موضوع را به صاحب كالا و اداره كل بنادر و دریانوردی اعلام می‌نمایند.

دسته دوم كالا با ماندگاری زیاد است كه پس از گذشت مهلت مجاز، توقف و انجام مراحل اخطار توسط تحویل‌گیرنده در قالب یک فهرست به منطقه اعلام می‌شود. دسته سوم كالاهای مهلت منقضی است كه مهلت اعطایی آن به اتمام رسیده و از سوی منطقه به گمرک اعلام و مشمول مقررات متروكه می‌شود.

این كالاها تمام مهلت‌های قانونی را پشت سر گذاشته و گمرک باید این كالاها را در اختیار سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیكی قرار دهد.پس‌ازاینکه اداره كل بنادر و دریانوردی هرمزگان وظایف قانونی خود را انجام می‌دهد، متأسفانه گمرک و سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیكی نسبت به خروج به‌موقع این كالاها اقدام ننموده و مشكلات زیادی را در این زمینه به وجود آمده است.

از دیگر دلایل عدم خروج كالاهای متروكه مواردی از قبیل عدم اقدام به‌موقع سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیكی، عدم انجام تشریفات كالای متروكه توسط گمرک، عدم تمایل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیكی به خروج كالاهای باارزش كم، وجود خلأ قانونی در خصوص تفویض اختیار به سازمان‌های مسئول در خصوص تعیین تكلیف این كالاها و محدودیت امکانات سازمان‌های مسئول برای تعیین تکلیف کالاهای متروکه است.

 میزان رسوب کالا چه میزان است و

عمدتاً چه كالاهایی هستند؟

زمانی که كالاهای متروكه به‌موقع تعیین تكلیف و از بندر خارج نشوند، این موضوع باعث به وجود آمدن پدیده‌ای تحت عنوان «رسوب كالا» می‌شود.

رسوب كالا خود می‌تواند معضلات زیادی را برای بندر و چرخه اقتصادی به وجود آورد؛ البته حادث شدن شرایط خاص حاكم بر اقتصاد كشور باعث شده تا متوسط زمان ماندگاری كانتینر در بندر شهید رجایی كه سابقاً به كمتر از یک ماه می‌رسید، در حال حاضر به حدود 50 روز برسد و به‌تبع آن ماندگاری كالا نیز افزایش پیدا كند كه از عمده دلایل وقوع این موضوع مشكلات اسنادی صاحبان كالا، نوسانات شدید نرخ ارز، مشكلات سیستم بانكی، تمایل به احتكار كالا توسط برخی از صاحبان كالا به دلیل تغییرات قیمتی كالا در بازار، فاسدشدن كالا و عدم تمایل صاحبان آن برای خروج كالا و ایجاد ممنوعیت از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص ورود بخش عمده‌ای از كالاهای كه قبلاً به بندر واردشده‌اند، می‌باشد.

همچنین عدم رفع مشكلات سیستم بانكی و سایر مشكلات اشاره‌شده، در ادامه می‌تواند رسوب كالاها را بیشتر و معضلات بیشتری را به وجود آورد. ضمن اینكه خاطرنشان می‌سازد، سازمان بنادر و دریانوردی همواره متقاضی و پیگیر خروج كالا و كانتینر در اسرع وقت از بندر بوده و هیچ‌گونه نقشی در ماندگاری كالا در بنادر ندارد.

پس به‌طورکلی می‌توان رسوب كالا را زاییده عدم خروج به‌موقع كالاها از بندر دانست كه به دنبال مشكلات ایجادشده است.

ازآنجایی‌که اطلاعات مربوط به محتویات كانتینر به گمرك اظهار و در زمان ارزیابی و ترخیص توسط گمرك مشخص می‌شود، اطلاعات مربوط به نوع كالاهای رسوبی باید از گمرك اخذ شود. تعداد كالاهای متروكه در حال حاضر تا تاریخ اول دی‌ماه 97 شامل 3849 باکس کانتینر بیست فوت و 4452 باکس کانتینر 40 فوت است.

 برخی صادركنندگان به كمبود كانتینر و یا نبود كانتینر خالی اشاره كردند كه مشكلاتی برای آن‌ها به وجود آورده و هزینه‌های حمل‌ونقل را برای آن‌ها افزایش داده است. آیا رسوب كانتینر در بنادر می‌تواند یكی از دلایل كمبود كانتینر باشند؟

كانتینرها درواقع ظروف نگهداری و حمل كالا تلقی می‌شوند.بدیهی است هرچقدر كه میزان ماندگاری كانتینر پر در بندر افزایش پیدا كند،امكان بازگشت كانتینر خالی به چرخه حمل‌ونقل كمتر شده و این موضوع می‌تواند فرآیند حمل‌ونقل و ازجمله صادرات كالا و كانتینر را با مشكل روبرو کند.

تأمین کانتینر خالی جهت حمل کالا بر عهده شرکت‌های کشتیرانی است که این شرکت‌ها نیز در حال حاضر با بروز شرایط جدید، مشکلات زیادی در تهیه، تأمین و تزریق این کانتینرها به چرخه حمل‌ونقل دارند و قطعاً خروج به‌موقع کالاها تأثیر بسزایی در انتقال به‌موقع کانتینرهای خالی به محل‌های موردنیاز دارد.

 چه میزان از رسوب كانتینر در بنادر هرمزگان مربوط به سال 97 و چه بخشی مربوط به سال‌های قبل است؟

میزان رسوب كانتینر در بندر شهید رجایی مرتباً در حال تغییر بوده و در طی ماه‌های مختلف و بر اساس عملكرد صاحبان كالا، گمرك، سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیكی و ... جهت خروج كالا اعداد مختلفی را نشان می‌دهد؛ اما در حال حاضر حدود 43 هزار باکس کانتینر در بندر موجود است که حدود 10 هزار باکس آن مربوط به کالاهای متروکه است.

 در برخی خبرها گفته‌شده است كه در بندر شهید رجایی كالاهای متروكه 6 الی 15 ساله وجود دارند. چرا اقدامی برای تخلیه این كالاها صورت نمی‌گیرد؟

متولی خروج كالاهای متروكه از بندر، سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیكی است. علیرغم اصرار و پیگیری‌های بندر جهت خروج كالاهای متروكه، متأسفانه به دلیل مشكلاتی كه سازمان اموال تملیكی دارد (ازجمله نداشتن فضای لازم برای نگهداری كانتینر و كالا، بودجه ناكافی و...)، فرآیند خروج كالا و كانتینر از بندر به‌کندی انجام می‌شود. برخی از كالاها نیز طی سال‌ها ماندگاری ارزش خود را ازدست‌داده است و سازمان اموال تملیكی انگیزه‌ای برای خروج آن نداشته و كماكان در بندر می‌ماند.

دیدگاه ها (0)
img