استیصال دانش بنیان ها از خود تحریمی ها

شرکت های دانش بنیان از زمان رسیدن به محصول در پارک های علم و فناوری برای فروش و صادرات با اداره های دولتی سر و کار دارند که روندهای طولانی اداری موجب اتلاف وقت، انرژی و گاهی هم خستگی و استیصال فعالان این عرصه می شود.

به گزارش ایرنا، شرکت های دانش بنیان همانطور که از نام شان بر می آید به منظور تولید محصول های بر پایه دانش شکل گرفته اند و قبل از آنکه شرکتی باشند، ایده ای در ذهن دانشجو، محقق، مدرس و عضو هیات علمی دانشگاه و یا فرد عادی جامعه اند که تا قبل از این وجود نداشته و یا کسی برای تبدیل آنها به محصول تجاری اقدامی نکرده است. 

افزایش تولید نیازمند بازاریابی و فروش فرامحلی است و صاحبان شرکت های دانش بنیان در این مسیر باید مجوزهای مختلفی از اداره های دولتی بگیرند که این فصل مشترک همه این شرکت هاست. 
در این مسیر اداره هایی که باید تسهیل گر کارها و فرآیندها برای فعالان اقتصادی باشند به هفت خان پرپیچ و خم رستم تبدیل می شوند. 
تعدادی از صاحبان کسب و کارهای دانش بنیان مصداق مشکل سازی اداره های دولتی را در گفت و گو با ایرنا بازگو می کنند. 

دست اندازهای ثبت یک نشان تجاری 
صاحب یک کسب و کار دانش بنیان در هرمزگان می گوید: برای تولید فرآورده های مراقبت از پوست و موی طبیعی و بدون مواد شیمیایی مضر تحت نام یک برند ایرانی به ایران برگشتم، دشواری ها از زمان اقدام برای ثبت نشان تجاری که با رد شدن پی در پی اسامیِ کاملاً فارسی همراه بود آغاز شد. 
افروز زیرک زاده ادامه داد: در نهایت پس از یکسال و ارائه درخواست های مختلف و نیز چندین بار مراجعه حضوری، موفق به ثبت نام تجاری شدیم اما همین فرآیندهایی که در ایران طی کردم، در اروپا ظرف مدت 2هفته تمام شد. 
مالک و مدیرعامل شرکت کیمیای باغ طبیعت اضافه کرد: در این مسیر شرکت هایی مراجعه می کردند و پیشنهاد ثبت به صورت سفارشی یا به قول خودشان VIP با قیمت های بالا، بدون هیچ قراردادی می دادند که به نظر می رسید به شیوه ای مافیایی و درون شبکه ای عمل می کنند. 
وی اشاره کرد: با وجود اینکه تولیدهای شرکت ما مطابق استانداردهای روز دنیا، بدون مواد شیمیایی و سازگار با محیط زیست هستند وهیچ آلودگی شیمیایی تولید نمی کنیم اما نتوانستیم در محدوده شهر بندرعباس آزمایشگاه تولیدی خود را راه ‌اندازی کنیم. 
زیرک زاده اشاره کرد: این مساله باعث مشکلات رفت‌ و آمد و افزایش هزینه‌ های تولید شده ، از طرفی قوانین موجود فقط بر مبنای کارهای صنعتی و در مقیاس بزرگ تدوین شده اند. 

ایران پس از ژاپن سخت گیرانه ترین قوانین را دارد 
زیرک زاده اضافه کرد: قوانین ایران بسیار سختگیرانه تر و پرهزینه تر از اروپاست و سختگیرانه ترین قوانین را بعد از ژاپن دارد، در اروپا با توجه به مدرک تحصیلی و سوابق علمی خود می توانم به عنوان مدیر عامل و مسوول فنی فعالیت کنم ولی قوانین ایران این اجازه را نمی دهد. 
وی خاطر نشان کرد: گویا مسئولان فراموش کرده اند هیچ کس مثل خودم که تمام زندگی و سرمایه‌ ام را برای این کار گذاشته ام دلسوز حفظ کیفیت نیست، با افزایش حجم کار و احساس نیاز به مسوول فنی، این کار را در زمان مناسب می توان انجام داد. 
وی همچنین اشاره کرد: بزرگ گرفتن محل فعالیت و حجم بالای سرمایه گذاری برای ابتدای کار غیر منطقی است اما در ایران متراژ محل تولید برای گرفتن مجوز شاخص مهمی است و شاید رونق نداشتن و به تعبیری خانه ارواح بودن شهرک های صنعتی هرمزگان به همین دلیل باشد. 
وی خاطر نشان کرد: کشورهای اروپایی بر توسعه تدریجی فعالیت ها تاکید دارند ولی اینجا از ابتدا کارها را در اندازه بزرگ باید آغاز کرد. 
وی خاطر نشان کرد: از طرفی تحریم ها باعث گرانی و نایاب شدن بسیاری از دستگاه های مورد نیاز شده و به همین علت بیش از سه برابر سرمایه پیش بینی شده در طرح تجاری سرمایه گذاری کردیم. 
** شرایط کنونی اجازه برنامه ریزی نمی دهد 
زیرک زاده بیان داشت: ممنوعیت ثبت سفارش بعضی از مواد اولیه، بی ثباتی نرخ ارز، چه برای تهیه مواد اولیه از اروپا و چه در داخل کشور، مانند هزینه چاپ و سایر هزینه های جاری، برنامه ریزی را بسیار دشوار کرده است. 
مالک و مدیرعامل شرکت کیمیای باغ طبیعت افزود: در چندین مورد که مواد اولیه ساده را در ایران تهیه کردیم یا بی کیفیت بودند و یا وقتی تحویل گرفتیم تاریخ مصرف نداشتند و شکایت به تعزیزات هم بعد از گذشت ماه ها بی نتیجه مانده است. 

 ایران کشور تولید نیست 
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: قبل از بازگشت بارها این توصیه که ایران برای تولید مناسب نیست و برنگرد را شنیدم اما می گفتم خواستن توانستن است، حالا با تاسف پس از دو سال باید اعتراف کنم که بسیار به این فکر می افتم که ای کاش برنگشته بودم. 

مشکل شرکت های دانش بنیان با اداره های دولتی است 
مالک و مدیرعامل شرکت دانش بنیان فناوران زیست سبز دریا هم می گوید: تحریم ها فرصتی برای فروش محصول های شرکت های دانش بنیان شده، زیرا با افزایش قیمت نرخ ارز، بهای کالاهای وارداتی هم بیشتر شده و تمایل خرید کالاهای داخلی در بین مردم افزون تر از گذشته شده است. 
فاطمه عیدی قلعه قاضی بیان داشت: اداره ها و نهادهای دولتی بیش از تحریم ها برای شرکت های شرکت های دانش بنیان مشکل ساز هستند زیرا به جای تسهیل در فرآیند کار و اخذ مجوز بر پیچیدگی های می افزایند. 
مالک و مدیرعامل شرکت دانش بنیان فناوران زیست سبز دریا اضافه کرد: اکنون از کشور قطر سفارش محصول دریافت شده که انجام آن مستلزم گرفتن مجوزی ازمعاونت غذا ودارو دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان است. 
وی ادامه داد: اگر در رمضان موفق به اخذ مجوز از معاونت غذا و دارو نشده و سفارش را تحویل ندهم امکان بازپرداخت وام بانکی که برای تولید گرفته ام را نخواهم داشت و منزلم به مزایده گذارده می شود. 
عیدی بیان داشت: با وجود گذشت یک سال و نیم تلاش برای اخذ مجوز از سازمان غذا و دارو برای صادرات هنوز موفق نشده ام و معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان به جای بررسی پرونده در بندرعباس، آن را به تهران ارجاع داده است ولی می تواند مانند معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی سایر استان ها خود آن را انجام دهد. 
وی ابراز داشت: کارشناسان تهران هیچ شناختی نسبت به این کسب و کار (جلبک و محصول هایی که از آن بدست می آید) ندارند و کارشناس مربوطه در تهران می گوید نمونه شما را برای آزمایش باید به ژاپن ارسال کرد که این گفته با وجود پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان در بندرعباس از عجایب است. 

مالک و مدیرعامل شرکت دانش بنیان فناوران زیست سبز دریا گفت: این در حالی است که کارشناسان و متخصصان زبده ای در داخل وجود دارد. 
مالک و مدیرعامل شرکت دانش بنیان فناوران زیست سبز دریا اشاره کرد: برای دریافت مجوز از سازمان غذا و دارو بارها به تهران سفر کرده ام و ولی هنوز موفق نشده و به مرحله استیصال رسیده ام. 
عیدی افزود: با مشکل آفرینی های اداره های دولتی برای تولید کننده نتیجه گرفته ام اینجا آخر دنیا است و تلاش های امثال من به جایی نخواهد رسید.

 مسوولان به سخنان خود عمل کنند 
وی ادامه داد: مسوولان حرف خوب زدن را بلد هستند ولی عمل نمی کنند که یک و نیم سال تلاش برای اخذ مجوز از معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان و سازمان غذا و داروی کشور نمونه آن است 

صادرات راه برون رفت شرکت های دانش بنیان از شرایط کنونی است 
مدیرعامل یکی دیگر از شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری هرمزگان هم می گوید: تحریم ها باعث افزایش قیمت ارز و بالا رفتن هزینه تهیه مواد اولیه و در نتیجه افزایش قیمت محصول تولیدی شرکت های دانش بنیان و کاهش قدرت خرید مردم شده است.

 
علیرضا شیخ جعفری بیان داشت: شرایط اقتصادی کنونی مردم را به سمت تهیه مواد ضروری زندگی سوق داده و همین باعث شده توجه شان به تهیه محصول های شرکت های دانش بنیان به دلیل قرار نداشتن در گروه مواد اولیه ضروری خانوار کمتر شود. 
مالک و مدیرعامل صنعت و فناوری هوشمند خلیج فارس افزود: این شرایط به صورت خودکار از میزان رشد مورد انتظار شرکت ها می کاهد و صادرات راهکار حل آن است ولی به دلیل کندی اداره های دولتی در انجام کارها نتیجه مورد انتظار بدست نمی آید. 
وی ادامه داد: به همین دلیل شرایط صادراتی فراهم نیست و در این شرایط که وضعیت اقتصادی به روز و لحظه ای تغییر می کند، برای پیگیری یک نامه باید هفته ها و گاهی ماه ها وقت صرف کرد. 

کندی فرآیندهای اداری به اندازه تحریم ها اثر منفی دارد 
مدیرعامل صنعت و فناوری هوشمند خلیج فارس اظهار داشت: تحریم ها و روند کُند انجام کارها توسط اداره های دولتی به یک میزان بر شرکت های دانش بنیان اثر منفی دارند و مسوولان از گذشته به فکر بهبود بخشیدن فرآیندهای اداری بوده اند ولی شرایط تحریمی کنونی اهمیت آن را بیشتر نشان داده است. 
شیخ جعفری خاطر نشان کرد: از سوی دیگر در ساختار اداری کشور برنامه ریزی مناسبی برای رفع چالش ها وجود ندارد و بیشتر زمان ها ساده ترین و راحت ترین راهکار را انتخاب می کند. 
وی ادامه داد: نمونه این رفتار را در خاموشی های تابستان سال گذشته مشاهده شد، اما می شد با برنامه ریزی و اجرای مدیریت مصرف با هوشمندسازی سیستم های برقی منازل، اداره ها و ارگان ها در مصرف برق صرفه جویی کرد ولی در نهایت خاموشی انتخاب و اعمال شد.

 
مالک و مدیرعامل صنعت و فناوری هوشمند خلیج فارس اظهار داشت: شاید اداره های دولتی به دلیل بودجه نفتی خود بتوانند فعالیت هایشان را تعطیل کنند ولی تعطیلی برای بخش خصوصی به معنای نداشتن درآمد است. 
رییس پارک علم و فناوری هرمزگان هم می گوید: نگرش مدیران صنعتی همیشه این بوده که نیازهای خود را از تامین کننده مطمئن خارجی تهیه کنند که اکنون تحریم ها اجازه ادامه این کار را به آنها نمی دهد. 
علی فتا ادامه داد: این مدیران حاضر نیستند برای رفع نیاز های صنعت خود از توان شرکت های دانش بنیان داخلی که چند جوان دانش آموخته دانشگاهی تاسیس کرده اند استفاده کنند ولی تحریم ها آنها را ناچار به این کار می کند. 
وی اضافه کرد: همین صنایع مستقر در بندرعباس برای تامین نیازهای خود تمایل دارند به شرکت های بزرگ مستقر در خارج استان سفارش دهند. 

تحریم فرصتی برای گذار به اقتصاد دانش بنیان 
رییس پارک علم و فناوری هرمزگان اظهار داشت: با تحریم ها و کاهش ارزش پول ملی به یک چهارم، مزیت صادراتی خوبی برای صادرات محصول های دانش بنیان و سایر بخش ها مانند کشاورزی و صنعت فراهم شده و این شرایط می تواند آغازی برای گذر از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش بنیان باشد. 
فتا خاطر نشان کرد: وابستگی شرکت های دانش بنیان به مواد اولیه خارجی اندک است و بیشتر محصول های با استفاده از مواد موجود در منطقه تولید می شوند. 

ساختار دست و پا گیری اداری، دردسرساز تر از تحریم ها 
وی یاد آور شد: حتی یکی از شرکت های دانش بنیان مستقر در این پارک اقدام به تاسیس دفتر در کشور قطر کرده و سفارش های خوبی هم دارد و انتظار می رود اداره های دولتی روندهای دست و پا گیر و شاید خسته کننده اداری را تسهیل کنند که تحقق این امر می تواند تاثیر گذاری تحریم ها را کاهش دهد. 
فتا بیان داشت: این ساختارهای دست و پا گیری اداری بسیار دردسرساز تر از تحریم ها هستند که ربطی به تحریم ها هم ندارد بلکه خود تحریمی است. 

مجوزها در زمان کمتر از 2 هفته صادر شود 
استاندارهرمزگان از زمان پذیرفتن مسوولیت استانداری این استان در سال 96 بارها در نشست های تخصصی و غیر تخصصی به مسوولان اداره های دولتی تاکید کرده پرونده ها در زمان کمتر از 2 هفته بررسی و نتیجه به متقاضیان اعلام شود. 
از آن زمان تا کنون 2 سال می گذرد و استاندار هرمزگان باز هم دراولین نشست شورای اشتغال هرمزگان در سال 98 از مدیران خواست خود پیگیر پرونده ها باشند و مشکل های آنرا حل کنند. 

اما با وجود تاکیدهای فراوان استاندار، این پیگیری توسط اداره های دولتی استان به خوبی انجام نمی شود که بنظر می رسد کُندی انجام فرآیندها در اداره های دولتی را نمی توان متوجه خارج از مجموعه دانست. 
با توجه به نظرهای بیان شده می توان با سهل و روان کردن کارهای دولتی شرایط را برای صادرات بیشتر و کسب درآمدهای ارزی از طریق دانش بنیان ها مهیاترکرد.